Hỏi: Xin cho biết, khi bị xơ gan thì nên ăn nhiều protein hay ít. Chế độ ăn như thế nào?

Lê Thanh Ngân (Hà Nội)

Xơ gan (hình có tính chất minh họa).

ThS Trần Anh, Bệnh viện K: Xơ gan là bước tiến triển tận cùng của các tổn thương ở gan. Trong giai đoạn cấp tính thì tế bào gan bị thoái hoá mỡ rồi hoại thư.

Khi bệnh tiến triển tới xơ gan thì các tế bào thoái hoá hoặc hoại thư sẽ bị xơ hoá dần dần, xơ hoá lan ra xung quanh tế bào gan và khoảng cửa làm cho huyết áp ở hệ tĩnh mạch cửa tăng lên, biểu hiện bằng sự phát triển tuần hoàn bàng hệ, giãn tính mạch thực quản, trĩ hạ, phù và cổ trướng. Đồng thời cơ năng gan suy yếu dần dần.

Xơ gan là do ngộ độc kéo dài (ví dụ như rượu), xơ gan do thiếu dinh dưỡng (thiếu protein) ở những bệnh nhân có tiền sử viêm gan siêu vi trùng với chế độ ăn không tốt thì dễ dẫn đến xơ gan. Trên thực tế ở một số nước, chế độ ăn thiếu protein kéo dài cũng sẽ phát sinh xơ gan.

Ấn Độ, châu Phi, có nhiều trẻ bị suy dinh dưỡng rất nặng và bị xơ gan vì ăn uống kém, thiếu chất đạm. Nhiều trường hợp đã được cứu sống bằng chế độ ăn tuy bệnh nặng có phề nề và cổ trướng.

Liệu pháp ăn uống có tác dụng hỗ trợ, cải thiện, hồi phục chức năng của tế bào gan bị suy yếu nhưng còn có thể hồi phục được, nhưng không có tác dụng trực tiếp đến các triệu chứng tăng áp lực ở tĩnh mạch cửa, nó xảy ra khi xơ hoá đã cố định.

Vì vậy, cần phải áp dụng chế độ ăn nhiều protein, tức là protein khoảng 1,5 – 2g/kg cân nặng. Nếu xơ gan kèm theo phù, cổ trướng thì cho cần ăn nhạt, giảm muối.

Nếu xơ gan giai đoạn cuối thì phải giảm protein, đủ nhu cầu tối thiểu để duy trì cân bằng nitơ, nếu nhiều quá dễ đưa đến hôn mê gan, khoảng 0,6 – 0,7g/kg cân nặng.

TN (ghi)