Trận đánh này dù diễn ra cách đây 2 năm, nhưng đã chứng minh giá trị chiến đấu thực tế của xe tăng T-62. Trên chiến trường Ukraine, ngay cả những loại vũ khí cũ, cũng có thể mang lại kết quả không ngờ nếu được sử dụng đúng cách.

Đoạn video đăng trên mạng xã hội được quay trên đường cao tốc ở vùng Kherson vào tháng 10/2022. Người quay cảnh này có lẽ là thành viên tổ lái một chiếc xe bọc thép của Nga. Trong đoạn phim, 6 xe bọc thép bánh lốp của Ukraine bị phá hủy liên tiếp xuất hiện trên đường, theo nhiếp ảnh gia, tất cả đều bị xe tăng T-62M của Nga tiêu diệt.

Theo tác giả đoạn video, chiếc xe tăng T-62M này của Nga, đã ẩn nấp trong khu rừng gần đường cao tốc, phục kích đoàn xe bọc thép Ukraine đi ngang qua trên đường cao tốc và tiêu diệt toàn bộ. Trong đoạn phim, có thể xác định được xe bọc thép bánh lốp BTR-70 bị phá hủy, một số chiếc đã bị đốt cháy hoàn toàn và có thể nhìn thấy những vết đạn khủng khiếp ở hai bên hông, tất cả đều do pháo nòng trơn 115 mm của xe tăng T-62 gây ra.

Theo phân tích của giới chuyên môn, sau khi 2 xe bọc thép đầu tiên bị tiêu diệt, các xe bọc thép khác của Ukraine, cố gắng quay đầu về hướng ngược lại để thoát thân, nhưng vẫn bị xe tăng T-62 tấn công từng chiếc một và không thể chạy thoát.

BTR-70 là loại xe bọc thép bánh lốp được Liên Xô phát triển từ những năm 1970; xe chỉ nặng 11,5 tấn và có lớp giáp dày dưới 10 mm. Nó không thể chống được bất kỳ đòn tấn công nào từ pháo 115 mm, dù là đạn xuyên giáp hay đạn nổ phá.

Nguyên nhân chính khiến lớp giáp bảo vệ của loại xe bọc thép này yếu đến vậy, là do thiết kế quá chú trọng đến khả năng bơi. Vì vậy, để giảm trọng lượng của xe, lớp giáp bảo vệ chỉ có thể giảm đi rất nhiều.

Tất nhiên, khi đối mặt với pháo xe tăng 115mm, lớp giáp của hầu hết xe bọc thép chở quân và xe chiến đấu bộ binh cũng không thể chống lại được; ngay cả những xe chiến đấu bộ binh mới nhất của phương Tây được phát triển trong thế kỷ 21, cũng không thể chịu được một phát bắn.

Xét về hiệu suất hỏa lực, pháo nòng trơn 115mm của xe tăng T-62 có khả năng xuyên giáp ít nhất 300-400mm. Xe bọc thép và xe chiến đấu bộ binh thậm chí có thể không có khả năng bảo vệ tới 100mm. Ở góc độ này, dù xe tăng T-62 là vũ khí cũ từ thời Chiến tranh Lạnh, nhưng vẫn dễ dàng đối phó với những mục tiêu bọc thép hạng nhẹ này.

Kể từ khi xung đột Nga-Ukraine bùng nổ, Quân đội Nga và Ukraine đã mất hàng nghìn xe tăng chiến đấu chủ lực, nhưng chủ yếu là xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ thứ ba như T-64, T-72, T-80 và T-90. Trước khi chiến tranh bắt đầu, xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ thứ ba, đã là lực lượng chủ lực tuyệt đối của Quân đội Nga và Ukraine.

Còn T-62, với tư cách là xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ thứ hai, đã được rút khỏi biên chế chiến đấu từ lâu. Tuy nhiên, tổn thất xe tăng của Nga và Ukraine đã vượt quá khả năng bổ sung. Do đó, xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ thứ ba đang hoạt động và tồn kho, không còn đáp ứng được nhu cầu.

Về việc Nga và Ukraine đã thiệt hại bao nhiêu xe tăng T-62, thì hiện chưa có con số rõ ràng, nhưng theo thống kê từ website ORYX, Quân đội Nga đã thiệt hại khoảng 198 xe tăng T-62. Từ con số này có thể thấy, Quân đội Nga đã “tái ngũ” ít nhất 500-600 chiếc T-62. Tại Ukraine, xe tăng T-62 chủ yếu được chuyển đổi thành pháo tự hành hoặc khung gầm xe kéo, chứ không được sử dụng trực tiếp làm xe tăng.

Trong số gần 200 xe tăng T-62 của Quân đội Nga bị thiệt hại, phần lớn là xe tăng T-62M và T-62MV cải tiến; các mẫu tăng T-62 này, về cơ bản đã được nâng cấp để bổ sung thêm lưới bảo vệ, chống lại tên lửa và UAV tự sát. Tuy nhiên, pháo nòng trơn 115mm của xe tăng về cơ bản không có gì thay đổi.

Pháo tăng 115mm của T-62M có khả năng sử dụng tên lửa phóng tên lửa qua nòng và về mặt lý thuyết có thể đe dọa xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ thứ ba. Tuy nhiên, hầu hết xe tăng của Quân đội Ukraine đều lắp giáp phản ứng nổ (ERA), ngay cả những xe tăng mà phương Tây viện trợ như M1A1 và Leopard-2, cũng được Ukraine lắp ERA của Liên Xô. Trong trường hợp này, mối đe dọa từ tên lửa phóng từ súng T-62 có thể không quá lớn.

Tuy nhiên, khi tình hình trên chiến trường Ukraine thay đổi, xe tăng của Quân đội Nga và Ukraine, về cơ bản đã được giảm xuống thành vũ khí hỗ trợ bộ binh, dùng để tấn công các vị trí của đối phương, hoặc được triển khai trong các công sự để làm pháo binh cố định.

Trong trường hợp này, ngay cả xe tăng T-90M mới nhất cũng được sử dụng giống như xe tăng T-62. Bằng cách này, T-62, với tư cách là một chiếc xe tăng cũ, không có quá nhiều nhược điểm, chỉ có pháo nòng trơn 115mm chỉ kém hơn một chút so với pháo 125mm.

Có thể thấy, ví dụ tuyệt vời về việc xe tăng T-62M tiêu diệt cùng lúc 6 xe bọc thép của Ukraine, dù thực tế đã xảy ra cách đây 2 năm. Hiện tại, trên chiến trường Nga-Ukraine, có rất ít cảnh tăng đấu tăng giữa hai bên và cũng có rất ít cơ hội phục kích cả một đoàn xe.

Khách quan đánh giá, xung đột Nga-Ukraine đã thay đổi rất nhiều hướng phát triển của xe tăng. Đối mặt với cuộc tấn công của UAV FPV, thật khó để nói ưu điểm về hiệu suất của xe tăng mới như T-90 so với T-62 cũ là gì. Vì vậy, sự khác biệt về giá trị chiến trường giữa hai bên là không rõ ràng. (Nguồn ảnh: Topwar, Sputnik, X, Wikipedia).