Thứ trưởng Lê Công Thành phát biểu tại hội thảo

Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Công Thành - Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban sông Mê Kông Việt Nam cho biết: “Hiện nay, ở vùng thượng nguồn sông Mê Kông, Trung Quốc đã hoàn thành và đưa vào sử dụng 11 công trình thủy điện. Tại vùng hạ lưu sông Mê Kông, các nước Campuchia, Lào và Thái Lan cũng đang có kế hoạch xây dựng 11 công trình thủy điện trên dòng chính. Đến nay, Lào đã sắp hoàn thành xây dựng 2 công trình là Xaynhabuly và Đôn Sahông và đã tiến hành tham vấn vùng cho 2 công trình thủy điện khác là Pakbeng và Paklay”.

Cũng theo Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Công Thành, phát triển thủy điện trên lưu vực sông Mê Kông, đặc biệt là thủy điện dòng chính luôn là một chủ đề nóng, đã và đang thu hút rất nhiều sự quan tâm và cũng gây ra nhiều mối quan ngại đối với các cơ quan quản lý, các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu, các cơ quan truyền thông, các tổ chức phi chính phủ và cộng đồng người dân, đặc biệt là người dân sinh sống tại đồng bằng sông Cửu Long về các tác động tiêu cực do các công trình thủy điện gây ra. Khác với các công trình thủy điện dòng chính sông Mê Kông trước đây, công trình thủy điện Luông Prabang của Lào sẽ có sự tham gia đầu tư của doanh nghiệp Việt Nam nên càng thu hút nhiều hơn sự quan tâm và chú ý của dư luận xã hội.

Mặc dù có sự tham gia đầu tư của doanh nghiệp Việt Nam vào Dự án thuỷ điện Luông Prabang nhưng mọi quy trình, thủ tục thực hiện tham vấn đối với Dự án thuỷ điện này sẽ được hoàn toàn tuân thủ theo các quy định và tiêu chuẩn kỹ thuật của Ủy hội sông Mê Kông quốc tế.

Sông Mê Kông đoạn chảy qua Luông Prabang

Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Công Thành cho rằng: “Quyết định đầu tư của doanh nghiệp Việt Nam vào công trình thủy điện Luông Prabang của Lào sẽ giúp chúng ta có thể chủ động hơn trong việc tham gia ngay từ đầu vào quá trình lựa chọn phương án thiết kế, thi công và vận hành công trình trên cơ sở điều tiết đa mục tiêu. Qua đó, góp phần giảm thiểu được tác động của không chỉ công trình thủy điện này mà còn của tổ hợp các công trình thủy điện trên dòng chính sông Mê Kông”.

Trên cơ sở kết quả tham vấn, Việt Nam cũng sẽ phối hợp chặt chẽ cùng các quốc gia thành viên khác yêu cầu Chủ đầu tư điều chỉnh thiết kế Dự án, hoàn thiện các biện pháp giảm thiểu tác động, xây dựng các chương trình theo dõi, giám sát tác động đảm bảo đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật của Ủy hội sông Mê Công quốc tế trước khi xây dựng công trình thủy điện này và biến quá trình tham vấn cho thủy điện dòng chính Luông Prabang trở thành hình mẫu cho áp dụng các giải pháp giảm thiểu tác động cho các công trình thủy điện dòng chính sông Mê Kông.  

Ông Lê Đức Trung - Chánh Văn phòng Thường trực Ủy ban sông Mê Kông Việt Nam cho biết, ngày 31/7/2019, Chính phủ Lào đã gửi thông báo chính thức tới Ủy hội sông Mê Kông quốc tế về kế hoạch triển khai Dự án thủy điện dòng chính Luông Prabang. Đây là công trình thủy điện thứ 2 của chuỗi bậc thang thủy điện dự kiến sẽ xây dựng ở vùng hạ lưu vực sông Mê Kông và cũng là công trình thứ 5 mà Lào tiến hành quá trình tham vấn trước.

Trên cơ sở thông báo của Lào và căn cứ Hiệp định Mê Kông năm 1995, Ủy hội sông Mê Kông quốc tế đã thống nhất quá trình tham vấn cho Dự án này được bắt đầu từ ngày 08/10/2019 và sau 6 tháng tham vấn, Ủy ban Liên hợp Ủy hội sông Mê Kông quốc tế sẽ nhóm họp để đánh giá kết quả và xem xét ý kiến chính thức của các quốc gia thành viên nhằm quyết định sẽ tiếp tục tham vấn hay tiến tới thống nhất một Tuyên bố chung của Ủy hội về các kế hoạch thực hiện tiếp theo.

Công trình Dự án thủy điện dòng chính Luông Prabang nằm nằm hoàn toàn trên lãnh thổ của Lào, thuộc tỉnh Luông Prabang. Vị trí dự kiến xây dựng công trình nằm tại Km 2.036 cách biên giới Việt Nam 1.785 km. Các thông số chính của công trình, gồm: diện tích lưu vực 231.329 km2, tổng dung tích hồ chứa 1.256 triệu m3, công suất thiết kế 1.460 MW và sản lượng điện hằng năm là 6.622 GWh được dự kiến sẽ bán sang Thái Lan hoặc Việt Nam.

Chủ đầu tư của Dự án thủy điện Luông Prabang là Công ty TNHH Năng lượng Luông Prabang của Lào, bao gồm: 02 cổ đông là Tổng Công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam góp 38% vốn chủ sở hữu và Công ty TNHH PT của Lào nắm giữ 37%; Chính phủ Lào sở hữu 25% vốn. Dự kiến sau quá trình tham vấn trước (tháng 4/2020), công trình thủy điện sẽ được khởi công xây dựng từ ngày 01/07/2020 và hoàn thành phát điện vào quý III/2027.