Chiều 29/10, Trung tâm Vật lý Quốc tế (ICP) và Trung tâm Quốc tế Đào tạo - Nghiên cứu Toán học (ICRTM) đã được Bộ Khoa học và Công nghệ, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam ra mắt.

Hai trung tâm được thành lập để Việt Nam hợp tác nghiên cứu, ứng dụng vật lý, toán học với các trường đại học, viện nghiên cứu trong nước, quốc tế, hướng tới các quốc gia ASEAN, châu Á/Thái Bình Dương và châu Phi thông qua các hoạt động trao đổi chuyên gia ngắn hạn, cử chuyên gia của Việt Nam đi dạy, tổ chức hội nghị, hội thảo.

Đồng thời, Trung tâm có nhiệm vụ tham gia các dự án nghiên cứu quốc tế, với sự hợp tác của Chương trình Khoa học cơ bản quốc tế (IBSP) và Trung tâm Vật lý lý thuyết quốc tế (ICTP)

Theo đại diện Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam, các hoạt động chính của hai Trung tâm gồm: Đào tạo vật lý và toán học trình độ quốc tế; nghiên cứu vật lý và toán học trình độ quốc tế; tư vấn cho các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia giáo dục và tuyên truyền cho công chúng về lĩnh vực vật lý và toán học.

Mảng đào tạo sẽ được hai Trung tâm bắt đầu thực hiện từ năm nay, với 4 hạng mục chính là: Đào tạo tài năng, nâng cao; đào tạo vật lý và toán học trình độ sau đại học; đào tạo sau tiến sĩ về vật lý và toán học và xây dựng chương trình đào tạo, quy trình tuyển chọn, quản lý, hỗ trợ tài chính đào tạo quốc tế trình độ thạc sĩ và tiến sĩ trong lĩnh vực vật lý và toán học thông qua các chương trình, dự án nghiên cứu khoa học.

Các chương trình này dành cho công dân Việt Nam và một số nước trong khu vực có nhu cầu, cũng như tại một số nước Châu Phi - nơi vật lý và toán học chưa thực sự phát triển.

Về mảng nghiên cứu, hai Trung tâm sẽ tổ chức các nhóm và các đề tài nghiên cứu nhằm xây dựng các nhóm nghiên cứu mạnh, đạt trình độ khu vực và quốc tế, trong đó chú trọng sự tham gia của các nhà vật lý và toán học nước ngoài. Đồng thời, thúc đẩy hợp tác nghiên cứu vật lý và toán học trong khu vực và quốc tế (tổ chức hội thảo quốc tế; trao đổi khoa học trong khu vực và quốc tế; xây dựng và tham gia các chương trình, dự án nghiên cứu khu vực và quốc tế...)…

Từ năm 2015, Bộ KH&CN đã phối hợp chặt chẽ với Việt Hàn lâm KH&CN Việt Nam và Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam đề xuất với UNESCO việc thành lập Trung tâm Vật lý quốc tế và Trung tâm quốc tế đào tạo và nghiên cứu Toán học, được UNESCO công nhận và bảo trợ.

UNESCO đã thông qua đề xuất của Việt Nam tại phiên họp Đại Hội đồng UNESCO lần thứ 39. Năm 2017, Bộ trưởng Bộ KH&CN Việt Nam đã thay mặt Chính phủ Việt Nam ký kết thỏa thuận chính thức với Tổng Giám đốc UNESCO.

Theo Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Hoàng Giang, thông qua hai trung tâm khoa học này Việt Nam mong muốn đóng góp cho nền khoa học của khu vực ASEAN và thế giới. Việc UNESCO công nhận và bảo trợ hai trung tâm khẳng định vị thế khoa học của Việt Nam trên bản đồ khoa học thế giới, đồng thời giúp hội nhập sâu rộng với khu vực.