Nhận biết viêm xương tủy xương sớm
Có thể gặp ở bất kỳ xương nào
PGS.TS Trần Văn Chiến, Bệnh viện 103 cho biết, vi khuẩn gây ra viêm xương tủy xương đường máu xuất phát từ một ổ viêm nhiễm trong cơ thể như mụn nhọt, viêm amidan, viêm thân mủ… vào máu rồi tập trung vào xương gây bệnh viêm mủ ở tổ chức xương tủy xương. Những yếu tổ thuận lợi cho bệnh là trẻ nhỏ, thiếu niên đang phát triển, cơ thể giảm sức đề kháng, mệt mỏi lao động quá mức, xương bị chấn thương làm giảm sức đề kháng tại chỗ…
Viêm xương có thể gặp ở bất kỳ xương nào nhưng phần lớn xảy ra ở các xương ống dài của chi, đầu dưới xương đùi, đầu trên xương chày, xương cánh tay… Khởi điểm của bệnh là ổ nhiễm khuẩn khu trú ở chỗ tiếp đầu nối xương với thân xương là nơi có mạch máu phong phú. Ổ nhiễm khuẩn viêm cấp tính ở tổ chức tủy xương gây viêm nề tổ chức làm tăng áp lực trong ống tủy, gây viêm tắc mạch máu dẫn tới hoại tử xương, hình thành mảnh xương chết và mủ… Bệnh nhân thường cảm thấy mệt mỏi, nhức đầu, rét run, sốt cao, mạch nhanh, mê sảng, đau ở chỗ phát sinh cốt tủy viêm, đau dữ dội khi ấn ngón tay vào, xét nghiệm máu bạch cầu tăng, tốc độ máu lắng nhanh… Cách chữa trị triệt để thường phẫu thuật loại bỏ triệt để ổ viêm xương tủy xương.
Điều trị trên 4 tuần
Viêm xương tủy đường máu thường gặp ở trẻ em với những tổn thương ở xương dài, người lớn ít gặp hơn với tổn thương hay ở cột sống. Ở người lớn, người già thường là tái phát ổ cốt tủy viêm bị khi còn trẻ, rất hiếm khi nguyên phát. Lúc này cơ thể giảm sức đề kháng, mệt mỏi do lao động quá sức, nhiễm lạnh, suy nhược dinh dưỡng, xương bị chấn thương làm giảm sức đề kháng tại chỗ…
Để chẩn đoán sớm bệnh trong 24-48 giờ đầu có thể dùng phương pháp chụp xạ hình xương 3 pha. Chụp cắt lớp vi tính (CT Scan) và chụp cộng hưởng từ (MRI) cũng có giá trị cao để chẩn đoán những tổn thương xương, phần mềm do viêm xương. Chọc hút bằng kim mù hoặc dưới hướng dẫn của siêu âm, chụp cắt lớp lấy bệnh phẩm soi tươi, nuôi cấy tìm vi khuẩn, làm kháng sinh đồ phục vụ điều trị. Siêu âm cho phép phát hiện sưng nề phần mềm, đặc biệt các apxe cơ kèm theo… Do vi khuẩn lây nhiễm qua đường máu nên việc điều trị sẽ khó khăn và lâu dài hơn. Nếu viêm xương tủy đường máu cấp tính cần điều trị triệt để trong vòng 4 – 6 tuần. Điều trị phẫu thuật trong trường hợp có áp-xe ngoài xương, dưới màng xương, kết hợp có viêm khớp nhiễm khuẩn, hoặc không cải thiện triệu chứng sau 24 – 48 giờ. Khi bị viêm đĩa đệm đốt sống cần chữa trị từ 4 – 6 tuần hoặc dài hơn.
P.Hằng (ghi)