Tiến triển nhanh dễ tử vong
Sinh viên NVT quê Thanh Hoá vừa mới nhập học trường đại học BK Hà Nội bị đau ruột thừa được đưa vào mổ cấp cứu tại bệnh viện Thanh Nhàn (Hà Nội) trong tình trạng ruột thừa đã bị viêm quá lâu có nguy cơ bị vỡ. Do mới xa nhà lần đầu nên những thanh niên mới lớn này không hề biết căn bệnh nguy hiểm viêm ruột thừa mà cứ tưởng do mới ra Hà Nội nên ăn uống không hợp bị đau bụng, rối loạn tiêu hoá.
Một em gái khác mới 13 tuổi, bắt đầu có kinh nguyệt nên khi bị đau vùng bụng dưới kèm theo sốt nhẹ, tiêu lỏng gần ngày hành kinh nên em tưởng mình bị đau bụng kinh, không nói với cha mẹ mà cố gắng chịu đau. Đến khi hết chịu nổi, em mới nói và được gia đình đưa đi bệnh viện khám phát hiện ra bé bị viêm ruột thừa hóa mủ.
Bé trai T.T.L, 6 tuổi, đau bụng vùng quanh rốn, có sốt, buồn nôn và tiêu chảy 2-3 lần/ngày, gia đình tưởng bé bị rối loạn tiêu hóa nên tự dùng thuốc ở nhà. Sau 1 ngày mà bé vẫn còn đau bụng đồng thời sốt nhiều hơn, bụng gồng cứng, gia đình đưa bé vào khám mới hay bé bị viêm ruột thừa vỡ gây tình trạng nhiễm trùng khắp ổ bụng.
Trường hợp người bệnh viêm ruột thừa mà lại cứ tưởng bệnh khác như trên là khá phổ biến. Ruột thừa là một bộ phận nhỏ như ngón tay cái nằm ở phía dưới bên phải của bụng, có 1 đầu bịt kín, đầu kia thông với manh tràng là đoạn đầu tiên của ruột già. Nếu vì 1 nguyên nhân nào đó làm cho lòng ruột thừa bị tắt nghẽn do sỏi phân, dị vật…sẽ khiến cho ruột thừa bị viêm, sưng lên và nhiễm trùng.
Nếu không điều trị, ruột thừa có thể bị hoại tử, vỡ ra, dẫn đến viêm phúc mạc, nhiễm khuẩn huyết và nếu không cấp cứu xử trí kịp thời sẽ tử vong. Viêm ruột thừa có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, thậm chí cả trẻ 3-4 tuổi.
Ở trẻ em thường rất khó chẩn đoán vì trẻ chưa có khả năng diễn đạt rõ ràng tình trạng đau của mình và không dễ phân biệt với các bệnh lý có triệu chứng đau bụng khác.Viêm ruột thừa tiến triển rất nhanh và có thể dẫn đến vỡ ruột thừa gây nhiễm khuẩn nên việc phát hiện và chẩn đoán sớm viêm ruột thừa để phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa bị viêm là rất cần thiết nhằm tránh những điều đáng tiếc có thể xảy ra.
Không được tự ý dùng thuốc giảm đau
Triệu chứng điển hình của viêm ruột thừa là đau vùng bụng dưới bên phải. Kiểu đau của viêm ruột thừa thường bắt đầu ở vùng quanh rốn trước khi khu trú ở hố chậu phải. Đối với trẻ em, điểm đau rất khó xác định vì trẻ đa phần gặp bác sĩ là sợ, kêu khóc, không miêu tả được là đau ở đâu, thậm chí khám bụng chỗ nào cũng kêu đau. Vì vậy cần động viên trẻ để hợp tác với thầy thuốc. Người lớn cần khai rõ chỗ đau để giúp chẩn đoán được chính xác.
Người bị viêm ruột thừa thướng có môi khô lưỡi bẩn là biểu hiện của tình trạng nhiễm trùng. Có thể kèm theo sốt nhẹ, dao động 38-38,50C hoặc chỉ khi đoạn ruột thừa viêm bị vỡ thì mới sốt. Ngoài ra, người bệnh thường có tình trạng mệt mỏi, chán ăn, bụng trướng do ruột bị kích thích kèm theo buồn nôn, nôn ói. Tiêu chảy có thể có hoặc không, nhưng nếu có sẽ làm tăng khả năng chẩn đoán.
Biểu hiện nôn và tiêu chảy ở người bị viêm ruột thừa cũng dễ bị nhầm với rối loạn tiêu hóa. Các biện pháp chẩn đoán hình ảnh như siêu âm không phải lúc nào cũng phát hiện tổn thương viêm ruột thừa. Do vậy, chẩn đoán bệnh viêm ruột thừa phải dựa vào các triệu chứng của bệnh do người nhà phát hiện và kết quả nhiều lần thăm khám bệnh của bác sĩ.
Cần lưu ý các dấu hiệu có khả năng bị viêm ruột thừa là đau bụng vùng quanh rốn, hố chậu phải, có thể sốt nhẹ, buồn nôn và nôn, tiêu lỏng, bụng trướng. Các triệu chứng này có thể xuất hiện không đầy đủ. Do đó người bị đau cần được đưa đến khám bệnh càng sớm càng tốt.
Các bậc phụ huynh cần đưa con đi khám nếu trẻ đau bụng nhiều, không giảm sau 1-2 giờ, kèm theo nôn, đi lỏng hoặc sốt để được theo dõi tại bệnh viện vì việc theo dõi ở nhà rất nguy hiểm. Không nên tự ý dùng thuốc giảm đau nếu bị đau bụng mà chưa xác định được nguyên nhân vì thuốc có thể làm mất các triệu chứng và gây khó khăn cho việc chẩn đoán bệnh.
ThS Lê Quốc Anh (Bệnh viện TƯ 71 Thanh Hóa)