Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hải Dương Lưu Văn Bản, mới đây, yêu cầu UBND Thị xã Kinh Môn khẩn trương lập hồ sơ xử lý vi phạm trọng quá trình sử dụng đất, xây dựng công trình nhà ở, san lấp trái quy định, công trình sản xuất kinh doanh tại vị trí đã thu hồi bàn giao đất cho địa phương và khu vực Công ty Cổ phần Cá giống Kinh Môn (Công ty Cá giống Kinh Môn) đang quản lý, sử dụng theo đúng quy định của pháp luật, không để phát sinh vi phạm mới.

Đây là diễn biến mới việc xử lý vi phạm về đất đai, xây dựng liên quan Công ty Cá giống Kinh Môn.

Nhiều vi phạm đất đai, xây dựng

Công ty Cá giống Kinh Môn tiền thân là Xí nghiệp nuôi cá sông Than (doanh nghiệp nhà nước), được cổ phần hóa năm 2002 với ngành nghề chính là sản xuất, kinh doanh cá bột, cá giống, cá thịt nước ngọt các loại, sản xuất lúa giống chất lượng cao. Tháng 12/2009, công ty được UBND tỉnh Hải Dương cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với gần 14,3 ha. Trong đó, 1.087 m2 là đất trụ sở làm việc, còn lại là đất sản xuất nông nghiệp.

Năm 2019, Sở Tài nguyên và Môi trường Hải Dương thanh tra đột xuất Công ty Cá giống Kinh Môn, chỉ ra nhiều vi phạm trong quản lý và sử dụng đất đai của đơn vị này. Kết luận nêu rõ, sau khi được cổ phần hóa, thuê đất, công ty không trực tiếp sử dụng mà chia nhỏ diện tích, giao lại cho một số người khác, cho phép người được giao đất xây dựng công trình, cửa hàng, nhà kho phục vụ sản xuất, kinh doanh, nhà sinh hoạt...Việc công ty giao khoán đất là không đúng thẩm quyền.

Thực tế từ năm 2011 đến 2019, nhiều hộ, cổ đông xây dựng nhà, sử dụng để ở nhưng không có các thủ tục về đất đai, xây dựng. Chính quyền địa phương đã kiểm tra, lập biên bản một số lần nhưng không kiên quyết xử lý.

Theo hồ sơ công ty cung cấp, vị trí giáp đường tỉnh 389B và đường liên xã, có 61 cổ đông, cá nhân được công ty giao từ 80 m2 đến hơn 1800 m2 đất để xây dựng, sản xuất kinh doanh đến năm 2039 dưới các hình thức “quyết định về việc giao đất”, “biên bản giao đất”, “hợp đồng giao khoán”. Thời điểm thanh tra, 32 trường hợp tự xây nhà cấp 4 và các công trình khác để ở và bán hàng.

Để được giao đất, nhiều người phải nộp thêm tiền với giá trị lớn hơn nhiều lần tiền thuê đất công ty phải nộp. Đoàn thanh tra thu thập được 32 phiếu thu của 30 cổ đông với tổng số tiền hơn 1,59 tỷ đồng. Một số người được giao đất sau đó đã chuyển nhượng cho người khác hoặc cho thuê với khoản tiền lớn hơn số phải nộp cho công ty. Một số trường hợp được giao đất tự chuyển một phần diện tích đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp và có dấu hiệu chuyển nhượng, cho thuê trái pháp luật...

Sau khi được UBND huyện Kinh Môn (nay là thị xã Kinh Môn) phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng khu trụ sở, văn phòng vào năm 2010, công ty và những người được công ty giao đất tự đầu tư xây dựng, sử dụng khoảng 2 ha đất nông nghiệp nhưng không làm thủ tục xin chuyển mục đích sử dụng. Mặc dù chính quyền địa phương lập biên bản, yêu cầu dừng xây dựng nhưng một số trường hợp được công ty giao đất đã cố tình đầu tư xây dựng, sử dụng đất sai mục đích, xây dựng vi phạm hành lang an toàn giao thông…

Trước vi phạm của doanh nghiệp, Sở Tài nguyên và Môi trường Hải Dương đã đề nghị UBND tỉnh Hải Dương thu hồi hơn 3 ha đất vi phạm và đất sử dụng không hiệu quả (công ty có nhu cầu trả lại) để giao UBND xã Hiệp Hòa quản lý; giao UBND thị xã Kinh Môn rà soát, đề xuất biện pháp xử lý tiếp theo đối với công trình xây dựng trên diện tích đất vi phạm.

Chậm xử lý vi phạm, vì sao?

Tháng 11/2021, Chủ tịch UBND thị xã Kinh Môn có quyết định thành lập tổ công tác tham mưu chỉ đạo xử lý, giải quyết nội dung kết luận, kiến nghị. UBND thị xã đã chỉ đạo Phòng Tài nguyên Môi trường và các cơ quan liên quan hoàn thiện hồ sơ thực hiện cưỡng chế đối với hành vi vi phạm pháp luật do các tổ chức, cá nhân liên quan gây ra.

Tuy nhiên, việc xử lý hồ sơ vi phạm hành chính đối với Công ty Cá giống Kinh Môn và cá nhân liên quan gặp nhiều khó khăn do không nhận được sự hợp tác. Việc vi phạm diễn ra tại nhiều thời điểm khác nhau và có sự chuyển nhượng tài sản qua nhiều người. Số đối tượng vi phạm lớn, phức tạp đòi hỏi việc lập hồ sơ xử lý phải chặt chẽ… UBND thị xã Kinh Môn sau đó đã báo cáo khó khăn, vướng mắc để Sở Tài nguyên và Môi trường, các sở, ngành liên quan hướng dẫn thực hiện bảo đảm đúng quy định.

Tháng 3/2023, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương Lưu Văn Bản đề nghị Bí thư Thị ủy Kinh Môn chỉ đạo thành lập Ban Chỉ đạo để xử lý vi phạm về đất đai, xây dựng tại xã Hiệp Hòa liên quan Công ty Cá giống Kinh Môn.

Ông Bản cũng giao Văn phòng UBND tỉnh Hải Dương chủ trì, phối hợp các sở, ngành, UBND thị xã Kinh Môn, đơn vị liên quan, tham mưu UBND tỉnh thành lập tổ công tác bao gồm đại diện lãnh đạo 7 sở, ngành để rà soát những vấn đề liên quan các lĩnh vực quy hoạch, đầu tư, đất đai, thuế, tài chính, hành lang giao thông…; chỉ rõ trách nhiệm liên quan Công ty Cá giống Kinh Môn; trách nhiệm quản lý nhà nước của UBND thị xã Kinh Môn, UBND xã Hiệp Hòa qua các thời kỳ, đề xuất xử lý nghiêm trường hợp có hành vi trục lợi.

Ngày 23/6, UBND tỉnh Hải Dương có quyết định 1177 thu hồi hơn 3,1 ha đất sản xuất nông nghiệp của Công ty Cá giống Kinh Môn do sử dụng không đúng mục đích, vi phạm pháp luật đất đai và giảm nhu cầu sử dụng đất. UBND tỉnh giao UBND xã Hiệp Hòa, thị xã Kinh Môn quản lý diện tích đất thu hồi theo quy định.

Mới đây, tại buổi làm việc ngày 5/9, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hải Dương Lưu Văn Bản yêu cầu Công ty Cá giống Kinh Môn thực hiện ngay thủ tục đăng ký biến động đất đai đối với phần diện tích; yêu cầu các cổ đông, người đang sử dụng đất, tài sản trên diện tích đất bị thu hồi giữ nguyên hiện trạng, phối hợp, chấp hành nghiêm quyết định thu hồi đất, những biện pháp xử lý của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.

Khẩn trương báo cáo phương án hoạt động, trường hợp công ty không có khả năng tiếp tục hoạt động hiệu quả, báo cáo UBND tỉnh để xử lý đối với phần diện tích đất công ty được thuê, không để đất hoang hóa, lãng phí và tuyệt đối không để tổ chức, cá nhân khác sử dụng đất trái quy định của pháp luật.

UBND thị xã Kinh Môn chỉ đạo các lực lượng chức năng, UBND xã Hiệp Hòa thường xuyên kiểm tra, ngăn chặn và xử lý kịp thời hành vi vi phạm pháp luật về đất đai, xây dựng tại khu vực UBND tỉnh đã ban hành quyết định thu hồi đất của Công ty Cá giống Kinh Môn, giao UBND xã Hiệp Hòa quản lý.

Khẩn trương lập hồ sơ xử lý vi phạm trong quá trình sử dụng đất, xây dựng công trình nhà ở, san lấp trái quy định, công trình sản xuất kinh doanh tại vị trí đã thu hồi bàn giao đất cho địa phương và khu vực Công ty Cá giống Kinh Môn đang quản lý, sử dụng (nếu có) theo đúng quy định của pháp luật; tuyệt đối không để phát sinh vi phạm mới; rà soát, định hướng và đề xuất quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng tại vị trí thu hồi của Công ty Cá giống Kinh Môn đảm bảo hiệu quả, phù hợp quy định của pháp luật và tình hình thực tế tại địa phương.