Giao dịch kỹ thuật số và sổ đỏ điện tử

Nhà đầu tư bất động sản luôn lo ngại những giao dịch giả và tranh chấp quyền sở hữu tài sản. Tuy nhiên, công nghệ blockchain có thể là giải pháp cho lo ngại này. Blockchain là bản ghi kỹ thuật số, có thể ghi nhận và lưu trữ được những thông tin về một giao dịch trên một mạng lưới các máy tính, bao gồm cả những người đã từng tham gia vào giao dịch đó và cung cấp một mã số riêng biệt cho mỗi block.

Đặc thù của các giao dịch bất động sản là có giá trị lớn. Vì vậy, người tham gia thường mất nhiều thời gian, chi phí và thủ tục giấy tờ để hoàn thiện giao dịch. Với đặc tính lưu trữ các hồ sơ giá trị và giao dịch bằng mã hóa, blockchain có thể thay thế các quy trình bằng giấy và thay đổi cục diện bằng cách số hóa giao dịch. Nhờ vậy, công nghệ này giảm thiểu thời gian và chi phí đồng thời tăng tính minh bạch và an toàn cho hoạt động mua bán bất động sản.

Khi giao dịch, llockchain ghi nhận thông tin liên quan đến một chuỗi giao dịch và phân bổ trên một mạng lưới các máy tính (hay còn được gọi là các nút). Đồng thời, llockchain tạo ra các bản ghi kỹ thuật số có thể được chia sẻ trong mạng lưới. Mọi hoạt động giao dịch được cập nhập nhanh chóng, minh bạch và rất khó để hack. Blockchain không cần tới cơ quan trung ương để phê duyệt giao dịch và xác nhận danh tính, vì đây là một cuốn sổ cái giao dịch phân tán thông qua mạng.

Nhờ đó, các giao dịch khó mà sai lệch. Blockchain có thể giúp xác minh quyền sở hữu và xác nhận giao dịch bất động sản chỉ trong giây phút, tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại, lệ phí công chứng... Thậm chí, người ta cho rằng, blockchain có thể sẽ thay thế sổ đỏ giấy bằng sổ đỏ điện tử, dễ dàng bảo quản, bảo mật, và không sợ cháy, hay thất lạc.

Báo cáo về thị trường địa ốc 2018 và dự báo 2019, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP HCM có nhắc đến 1 khuyến nghị giải pháp vốn cho doanh nghiệp. Đó là chứng khoán hóa BĐS theo mô hình mã hóa BĐS áp dụng công nghệ  và sử dụng mã Token (chữ ký số dạng mã OTP). Các phương pháp đầu tư BĐS truyền thống sẽ dần lỗi thời trên cơ sở ứng dụng những tiến bộ của khoa học và công nghệ tin học, mà hiện nay là công nghệ blockchain.

Việc áp dụng công nghệ blockchain sẽ giúp những nhà đầu tư nhỏ, tài chính ít có thể tiếp cận vào lĩnh vực BĐS. Khoảng cách địa lý sẽ không còn hạn chế. Một hệ sinh thái quản lý tài sản sẽ được chia sẻ trên toàn cầu, với ứng dụng công nghệ blockchain.

Ông Châu dẫn chứng, tại New York, nhà đầu tư nào cũng có thể sở hữu một phần của tòa cao ốc hạng sang trị giá hơn 30 triệu USD tọa lạc tại trung tâm quận Mahattan, nhờ vào hình thức mã hóa tài sản bằng công nghệ blockchain. Quỹ đầu tư này sẽ tạo token kỹ thuật số (Sử dụng thiết bị Token hoặc phần mềm Token; Mã số Token chỉ có giá trị sử dụng một lần và người sử dụng phải quyết định trong vòng 60 giây).

Mã số Token kỹ thuật số đại diện cho một phần giá trị của tòa nhà và được giao dịch như một mã cổ phiếu, và các nhà đầu tư trên thế giới có thể sở hữu tỷ lệ % nhất định đối với tòa nhà này tương ứng với số tiền họ mua Token. Mỗi mã cổ phiếu có giá trị 1 USD. Như vậy, sẽ có khoảng 25 đến 30 triệu người có thể sở hữu một phần hay toàn bộ cao ốc này với giá 1 USD/1 phần (hay 1 mã cổ phiếu).

Xu hướng tất yếu 

Các nhà phân tích dự đoán rằng vào năm 2022, công nghệ blockchain sẽ giúp tiết kiệm được 15- 20 tỷ đô la Mỹ trong ngành công nghiệp dịch vụ tài chính. Các ngành khác như bảo hiểm, chăm sóc sức khỏe cũng có những dự báo tương tự. Công nghệ này cũng dần trở nên phổ biến với các tổ chức ngoài lĩnh vực tài chính.

Tuy nhiên, theo ông Châu, hoạt động mã hóa BĐS hiện nay vẫn đang ở thời kỳ sơ khai nên chưa có tác động nhiều đến hoạt động tài chính và thị trường BĐS. Tại Việt Nam, sơ khai hơn cả mã hóa BĐS, việc chứng khoán hóa BĐS - để đưa lên sàn niêm yết và bán cho nhà đầu tư vẫn còn rất nhiều rào cản cả về yếu tố hành lang pháp lý lẫn yếu tố tâm lý.

Ông Troy Griffiths - Phó Giám đốc điều hành Savills Việt Nam - cho biết, blockchain đang ngày càng tăng lên trên khắp thế giới. Điển hình như Ukraina đang hy vọng thu hút các nhà đầu tư nước ngoài bằng việc áp dụng công nghệ blockchain, để thay thế các quy trình bằng giấy. Nhà đầu tư sẽ có thể thực hiện giao dịch trực tuyến bằng cách sử dụng hợp đồng thông minh.

Arab Saudi công bố sẽ trở thành chính phủ blockchain đầu tiên trên thế giới, với tất cả hoạt động từ nộp đơn xin visa, thanh toán hóa đơn điện nước, gia hạn giấy phép, kết nối giao dịch nhà đất đều được thực hiện trên nền tảng blockchain. Hồ sơ và giao dịch tài sản dựa trên nền tảng blockchain có thể đảm bảo tốc độ và tính minh bạch, giảm chi phí các giao dịch tài sản.

Theo Cổng thông tin kinh tế Việt Nam, công nghệ Blockchain có thể được sử dụng làm nền tảng cho ứng dụng chính phủ số. Tuy nhiên, công nghệ blockchain là một công nghệ mới, phức tạp, cũng không phải là một chiếc chìa khóa vạn năng mà có những nhược điểm nhất định. Hiệu quả hệ sinh thái kỹ thuật số áp dụng công nghệ blockchain phụ thuộc vào cơ sở dữ liệu đầu vào. Trong khi đó, tại Việt Nam, các hệ thống thông tin dữ liệu còn cục bộ, chưa có kết nối, chất lượng dữ liệu và thông tin chưa được cập nhật kịp thời, chính xác.

Hiện Việt Nam cũng đang thiếu khung pháp lý đồng bộ về xây dựng Chính phủ điện tử, thiếu quy định cụ thể về xác thực cá nhân, tổ chức trong các giao dịch điện tử cũng như các quy định pháp lý về văn thư, lưu trữ điện tử, giá trị pháp lý của văn bản điện tử trong giao dịch hành chính và thanh toán. Tuy nhiên, điều đó sẽ sớm thay đổi bởi Việt Nam đang sở hữu nguồn dân số trẻ, năng động, văn hóa khởi nghiệp lớn và tiếp cận công nghệ nhanh. 

Nhờ công nghệ blockchain, thay vì phải lo lắng chạy theo thời hạn trả tiền vay ngân hàng, bất kỳ nhà đầu tư nào cũng có thể ngồi từ xa mua một phần bất động sản mình thích, phù hợp với nguồn tài chính của mình một cách rõ ràng, minh bạch và hiệu quả”.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TPHCM