Đây là một trong những giải pháp được Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) thực hiện khi triển khai nhiệm vụ phát huy trí tuệ của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ (KH&CN) Việt Nam trong xây dựng chính sách pháp luật và tham gia quản lý nhà nước về KH&CN.

Nêu cao tiếng nói của đội ngũ trí thức KH&CN

Theo tinh thần Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 06/8/2008 của Ban Chấp hành Trung ương, Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 16/4/2010 của Bộ Chính trị, Kết luận số 93-KL/TW ngày 20/11/2020 của Ban Bí thư Trung ương, Liên hiệp Hội Việt Nam luôn chủ động, tích cực tham mưu, đề xuất Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Trung ương Đảng để lãnh đạo, chỉ đạo bộ/ngành rà soát, lựa chọn và ban hành văn bản pháp luật, cơ chế, chính sách liên quan chức năng, nhiệm vụ của các Hội trí thức KH&CN, nhằm góp phần nâng cao chất lượng, đổi mới hoạt động của các Hội theo quan điểm chỉ đạo của Đảng.

Đề xuất với Chính phủ, các bộ/ngành giao, đặt hàng cho Liên hiệp Hội Việt Nam; bảo đảm kinh phí và điều kiện hoạt động trong việc triển khai, thực hiện những nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước giao.

Xây dựng cơ chế nhằm bảo đảm môi trường và điều kiện hoạt động thuận lợi để phát huy sức sáng tạo của trí thức KH&CN phục vụ sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc; tăng cường hoạt động phổ biến kiến thức, hoạt động hành nghề chuyên nghiệp; xây dựng, ban hành Luật liên quan tổ chức Hội, đặc biệt đối với đội ngũ trí thức KH&CN.

Bên cạnh đó, Liên hiệp Hội Việt Nam chủ động, phát huy vai trò tập hợp, đoàn kết đội ngũ trí thức KH&CN trong và ngoài nước, là hạt nhân tập hợp, giữ vai trò nòng cốt đoàn kết và vận động trí thức KH&CN, phát huy tốt vai trò của đội ngũ trí thức KH&CN; hướng tới lực lượng trí thức trong các doanh nghiệp và trí thức người Việt Nam ở nước ngoài để có những sáng kiến, sáng tạo, thiết thực trong tư vấn, phản biện và giám định xã hội; đề xuất, tham mưu cho Đảng, Nhà nước những vấn đề quan trọng về đường lối, chủ trương, chính sách phát triển và bảo đảm quốc phòng, an ninh đất nước.

Phát huy vai trò thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Liên hiệp Hội Việt Nam chú trọng công tác tập hợp, đoàn kết đội ngũ trí thức KH&CN; tích cực hưởng ứng, chỉ đạo các Hội thành viên, tổ chức KH&CN trực thuộc và đội ngũ trí thức KH&CN trong và ngoài nước, tham gia những cuộc vận động, phong trào thi đua do Chính phủ và Mặt trận Tổ quốc phát động; tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc; lựa chọn và tiến cử trí thức KH&CN, nhà khoa học uy tín tham gia ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu hội đồng nhân dân các cấp.

Mục đích là phát huy vai trò tài năng, bản lĩnh của đội ngũ trí thức, người đại biểu của nhân dân, đóng góp ý kiến và tham gia quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước.

Liên hiệp Hội Việt Nam khẳng định là tổ chức chính trị xã hội, đại diện cho tiếng nói của đội ngũ những người làm KH&CN cả nước, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp và hỗ trợ nhu cầu phát triển của các thành viên trong hệ thống.

Phát huy vai trò tư vấn, phản biện, giám định xã hội của báo chí

Liên hiệp Hội Việt Nam xác định, cần phải đẩy mạnh hoạt động phổ biến kiến thức, truyền thông kết quả hoạt động của Liên hiệp Hội Việt Nam; phát triển báo chí hiện đại.

Theo đó, kiện toàn tổ chức, nâng cao chất lượng đội ngũ làm công tác phổ biến kiến thức, truyền thông đáp ứng yêu cầu cao về chuyên môn nghiệp vụ để thực hiện tốt công tác xây dựng mạng lưới đa ngành, nghề, liên kết chặt chẽ các tổ chức thành viên và trong hệ thống, nhằm phát huy nội lực và sức mạnh tập thể, nhân rộng những mô hình điển hình, thực hiện các chương trình quốc gia tạo sự lan tỏa về vị trí, vai trò của Liên hiệp Hội.

Chủ tịch LHHVN - TSKH Phan Xuân Dũng phát biểu tại Lễ kỷ niệm 60 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp mặt đội ngũ trí thức (18/5/1963-18/5/2023) và 40 năm Ngày thành lập Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (26/3/1983-26/3/2023)

Củng cố và phát huy vai trò, trách nhiệm của Báo Tri thức và Cuộc sống; các tạp chí, chuyên trang điện tử của Liên hiệp Hội địa phương, tổ chức KH&CN, hội ngành nghề trong hoạt động, bảo đảm đúng tôn chỉ, mục đích, góp phần làm tốt công tác chính trị - tư tưởng cho đội ngũ trí thức, hội viên, xứng đáng là những cơ quan báo chí của trí thức KH&CN. Phát triển mạnh mẽ loại hình báo chí đa phương tiện phù hợp xu hướng thời đại công nghệ số, có tích hợp mạng xã hội để tăng tính tương tác nhanh chóng, hiệu quả trong công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức cho người dân.

Tăng cường mối quan hệ liên kết với cơ quan thông tấn báo chí trong toàn quốc, giới thiệu hình ảnh, kết quả hoạt động của toàn hệ thống để nâng cao nhận thức của xã hội về vai trò, vị trí của Liên hiệp Hội Việt Nam. Phối hợp Bộ KH&CN xây dựng Chương trình mục tiêu về hoạt động phổ biến kiến thức để triển khai trong toàn hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam.

Tham gia tích cực trong việc triển khai Đề án phát triển Hệ tri thức Việt số hóa do Chính phủ phê duyệt. Thúc đẩy triển khai thực hiện “Chuẩn hóa tri thức trong một số lĩnh vực quan trọng như pháp luật, sức khỏe,… để đảm bảo chính xác, tin cậy” theo Đề án Phát triển Hệ Tri thức Việt số hóa.

Tranh thủ, huy động mọi nguồn lực theo hướng xã hội hóa; nghiên cứu mô hình phát triển doanh nghiệp xã hội để phục vụ mục tiêu phổ biến kiến thức. Tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực truyền thông và phổ biến kiến thức.

Ngoài ra, cần chủ động thực hiện và nâng cao chất lượng hoạt động tư vấn, phản biện, giám định xã hội. Liên hiệp Hội ở Trung ương và địa phương, các hội ngành toàn quốc, chủ động thực hiện tư vấn, phản biện, giám định xã hội nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, nâng cao chất lượng đề xuất, tham mưu cho Đảng và Nhà nước những vấn đề lớn về đường lối, chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, nhất là về KH&CN, giáo dục và đào tạo, chính sách đối với trí thức.

Liên hiệp hội địa phương chủ động tham mưu thực hiện có hiệu quả Quyết định số 14/2014/QĐ-TTg; đề nghị UBND các địa phương quan tâm tạo điều kiện cho Liên hiệp hội trong tổ chức tư vấn, phản biện và giám định xã hội (là nội dung bắt buộc) trước khi trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Nâng cao năng lực cho các tổ chức trong toàn hệ thống, đặc biệt là Liên hiệp hội địa phương thông qua xây dựng chương trình hỗ trợ nâng cao năng lực hoạt động, trong đó chú trọng hướng đến năng lực tư vấn chính sách. Đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu và đào tạo cán bộ thực hiện công tác tham mưu và hoạt động tư vấn, phản biện, giám định xã hội.

Chủ động thực hiện hoạt động tư vấn, phản biện, giám định xã hội về chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch phát triển ngành, lĩnh vực, hướng phát triển ưu tiên, trọng điểm, nhất là các lĩnh vực liên quan KH&CN, giáo dục và đào tạo, bảo vệ môi trường và xây dựng nền kinh tế tri thức phù hợp.

Xây dựng và thường xuyên cập nhật cơ sở dữ liệu chuyên gia tư vấn, phản biện, giám định xã hội của Liên hiệp Hội ở Trung ương, địa phương và các hội ngành thành viên.