Dữ liệu y khoa

Tránh tổn thương lưng và gãy cột sống trong sinh hoạt

  • Tác giả : TS.BS Nguyễn Hoàng Long
(khoahocdoisong.vn) - Nhiều khi chỉ một tư thế vận động sai có thể đưa đến gãy xương cột sống hoặc tổn thương lưng nghiêm trọng. Để hạn chế nguy cơ gãy xương cột sống hoặc những tổn thương ở lưng, điều quan trọng là bạn phải học cách di chuyển cơ thể một cách an toàn.

Học cách ngồi dậy và ra khỏi giường, nâng vật từ dưới sàn nhà, và làm những hoạt động hàng ngày mà không tăng thêm áp lực lên cột sống là điều quan trọng. Việc này được thực hiện bằng cách di chuyển thân mình trong khi vẫn giữ cố định cột sống ở tư thế tốt. Ở những người loãng xương, việc tránh cúi ra trước và vặn mình là điều quan trọng. Những di chuyển này làm tăng áp lực nén lên cột sống và tăng nguy cơ gãy xương.

Dậy và ra khỏi giường: Tránh xoắn vặn trong khi ngồi dậy và ra khỏi giường. Khi bạn đang nằm, đầu tiên hãy xoay người sang một phía, sau đó lăn lưng, gấp gối, di chuyển gối, háng và hai vai cùng nhau. Để ngồi dậy, từ từ thả chân phía dưới ra khỏi giường và dùng tay đẩy nửa trên cơ thể để ngồi dậy. Nhớ tránh xoắn vặn và cong người.

Ngồi xuống và đứng dậy từ ghế:  Để đứng lên, đưa người về phía trước, gấp gối về phía sau trong khi vẫn giữ lưng ổn định,dùng chân đẩy người và đứng dậy. Để ngồi xuống, giữ tư thế cột sống thẳng, gấp gối và gập háng để ngồi vào bờ trước của ghế. Sau đó trườn người ra sau ghế. Bạn có thể đặt hai tay lên đùi. Tránh lực nén ép bằng cách cột sống của bạn không được cong trong toàn bộ quá  trình di chuyển.

Lấy đồ vật: Khi lấy đồ vật phía trên cao, sử dụng một tay và một chân ở phía trước so chân còn lại. Dồn trọng lượng của bạn lên chân phía trước khi với đồ. Dụng cụ lấy đồ vật có thể hữu ích, nhưng chỉ sử dụng chúng khi bạn nâng những vật nhẹ và luôn giữ cột sống thẳng. Để giảm thiểu những động tác cong người hoặc với quá mức, bạn cần tổ chức lại những khu vực thường xuyên sử dụng (như nhà bếp, khu giặt là, phòng giải trí) cốt để những vật dụng hay được sử dụng sẽ được cất ở ngang nửa cơ thể (được tính là giữa đầu và gối).

Đẩy và kéo đồ vật: Đừng cố đẩy hoặc kéo vật nặng. Khi đẩy hoặc kéo đồ vật cần thực hiện ở tư thế đối diện. Luôn tránh cong người hoặc xoắn vặn người khi đẩy hoặc kéo. Giữ tay ở gần thân mình. Dùng chân cong gối đẩy những vật nặng từ bên này sang bên kia, từ trước ra sau. Duy trì tư thế đúng ở mọi lúc. Những công việc đẩy/kéo phổ biến nhất gồm có hút bụi, quét nhà và lau nhà.

Nâng vật nặng: Đặt chân để giữ cho cơ thể vững chãi nhất. Mặt hướng về phía công việc để tránh vặn xoắn cột sống. Để đồ ở gần cơ thể. Giữ cột sống thẳng/duy trì đường cong sinh lý bình thường của cột sống. Gồng cơ bụng. Dùng chân, gấp háng và gối. Đừng bao giờ cong cột sống ra trước. Bản lề ở háng khi bạn phải di chuyển thân mình về phía trước, giữ cột sống thẳng. Ấn hai hông và đẩy bằng thân khi  nâng vật, trong khi giữ cột sống luôn thẳng. Khi bạn nhấc một vật nặng từ sàn nhà, ngồi xổm xuống, bê vật gần người và đứng dậy trong khi giữ lưng luôn thẳng. Không bao giờ nâng vật quá nặng.

Mặc quần áo: Cũng như tất cả các hoạt động khác, mục đích là giữ cho cột sống luôn ở vị trí sinh lý. Giữ cho cột sống không được cúi ra trước trong khi mặc những đồ ở nửa dưới cơ thể. Điều này yêu cầu bạn phải gấp háng. Sử dụng những dụng cụ trợ giúp như tay cầm dài với đót giầy, hoặc dụng cụ giúp đi tất.

TS.BS Nguyễn Hoàng Long (Phó trưởng khoa Phẫu thuật cột sống, Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức)

TS.BS Nguyễn Hoàng Long

BẢN DESKTOP