Bé trai sinh non vào tháng 2/2018, khi mới ngoài 24 tuần thai. Hơn một tháng tuổi, bé đang điều trị bệnh võng mạc ở trẻ sinh non thì phát hiện bị vàng da ứ mật do bệnh teo đường mật bẩm sinh. 6 tháng tuổi bé được phẫu thuật Kasai đường mật nhưng không hiệu quả.

Ngày 3/6/2019, bé được chuyển đến Bệnh viện Nhi Đồng 2 trong tình trạng viêm phổi nặng, suy gan giai đoạn cuối với biểu hiện suy hô hấp, báng bụng, vàng da nặng. Dù bé được các bác sĩ của Khoa Tiêu hóa điều trị tích cực bằng nhiều loại kháng sinh mạnh cùng lúc nhưng không hiệu quả. Ban Giám đốc Bệnh viện  và GS.BSTrần Đông A đã chỉ định phải ghép gan bán khẩn cho bé, nếu không có nguy cơ tử vong sớm.

GS.BS. Trần Đông A (thứ 4 từ trái qua) chia sẻ thông tin về ca phẫu thuật với báo chí. Ảnh: Hữu Thông

Người cho tạng ban đầu được chọn lựa là bố ruột bé, tuy nhiên, qua kiểm tra phát hiện bố bé bị gan nhiễm mỡ, không phù hợp chỉ định cho gan.

Ông D.V.L (56 tuổi, ở Tây Ninh) là ông nội của bé đã tình nguyện cho một phần gan để cứu sống cháu mình.

“Vào thăm cháu nhìn thấy nó thoi thóp nằm thở mà tôi không cầm được nước mắt. Tôi chỉ có bố cháu, mà giờ gan của bố nó không thể cho, thì mình làm ông nội phải hy sinh. Thương con, thương cháu, nên tôi quyết định bỏ thói quen hút thuốc, uống rượu để gan được hồi phục tốt trước khi được các bác sĩ giúp ghép gan cho cháu mình”, ông L chia sẻ.

BS Trần Thanh Trí - Trưởng khoa Ngoại Tổng hợp, trưởng kíp mổ cho biết, trong quá trình phẫu thuật, động mạch gan trái của người ông lại xuất phát từ động mạch của dạ dày và mạc nối nhỏ nên khi bóc tách phân thùy gan 2, 3 tương đối khó khăn.

Khi ghép phần gan mới cho bé M., tĩnh mạch cửa của bé lại không tương thích tĩnh mạch cửa của người ông nên ê kíp phẫu thuật phải lấy tĩnh mạch cảnh trái của bệnh nhi làm cầu nối. Nhờ vậy mạch máu không bị gập, mạch máu lưu thông tốt.

Tuy nhiên, trở ngại tiếp theo là bụng của em bé quá nhỏ do sinh non tháng nên ê kíp phẫu thuật phải nong ổ bụng rộng ra để thích ứng với lá gan mới bằng tấm plaque - một vật liệu không gây phản ứng cho cơ thể, được mang từ nước ngoài sang phục vụ ca phẫu thuật.

Sau ghép gan 2 tuần, bệnh nhi được phẫu thuật lấy tấm plaque ra và khâu phục hồi thành bụng. Tình trạng viêm phổi và nhiễm trùng huyết cải thiện, huyết động ổn định, chức năng gan cải thiện dần. Bé tỉnh táo, ăn uống tốt. Bệnh nhi tiếp tục được các bác sĩ điều trị, theo dõi chặt chẽ cũng như có chế độ chăm sóc dinh dưỡng phù hợp để phát triển thể chất, vận động. 

Ông nội cháu bé (thứ nhất từ phải qua) cùng gia đình tại buổi chia sẻ thông tin về ca phẫu thuật. Ảnh: Hữu Thông

Một tháng sau ghép gan, men gan tăng nhưng kết quả sinh thiết gan là thoái hóa mỡ 10%, chưa đủ chẩn đoán thải ghép cấp. Lúc này, xét nghiệm gần nhất cho thấy men gan có cải thiện hơn.

2 tháng sau khi ghép gan, bệnh nhi hồi phục tốt, bé tăng cân, vui vẻ, linh hoạt, da dẻ trắng trẻo, không còn đen xạm do tình trạng ứ mật như trước. Bé có thể tự ngồi, đi xe đẩy hay đùa giỡn với mọi người. Còn sức khỏe người cho tạng là ông nội bé cũng ổn định và có sự tăng cân sau phẫu thuật.

GS.BS.Trần Đông A nhận định, đây là 1 trong 2 ca nặng nhất mà Bệnh viện đã tiếp nhận và là ca ghép gan thứ 13 do BV Nhi đồng 2 thực hiện, nếu không được ghép gan kịp thời chắc chắn sẽ tử vong sớm.

Hiện nhiều trường hợp trẻ cần ghép tạng nhưng nguồn hiến khan hiếm. Bệnh viện Nhi đồng 2 đã tham gia hệ thống ghép tạng quốc gia và triển khai ghép tạng từ người cho chết não để nhiều bé có cơ hội được cứu sống.

Bệnh viện đang kêu gọi các cá nhân, tổ chức chung tay lập quỹ hỗ trợ ghép tạng cho bệnh nhân nghèo. Bệnh viện sắp xây khu Trung tâm phẫu thuật kỹ thuật cao quy mô 10 tầng, trong đó có một phần lớn phục vụ cho phẫu thuật và ghép tạng trẻ em.