Y học cổ truyền có nhiều bài thuốc, vị thuốc chữa bệnh này dễ sử dụng và hiệu quả.

Viêm phế quản thuộc phạm vi chứng khái thấu (ho khan) và đàm ẩm (ho có đờm) của y học cổ truyền. Nguyên nhân chủ yếu là do ngoại cảm phong hàn, phong nhiệt và khí táo (không khí khô), khí xâm nhập vào cơ thể làm phế khí mất khả năng tuyên giáng, gây ho, đờm nhiều; nếu khí táo làm tân dịch của phế bị giảm sút gây ho khan và ngứa họng.

Về nội thương là do công năng của các tạng phế, tỳ, thận bì giảm sút: hàn thấp làm tổn thương tỳ sinh, đàm ẩm, nhiệt làm tổn thương phế dẫn đến phế, thận âm hư đều đưa đến ho, đờm nhiều.

Nước sắc diếp cá + mía đỏ: Lá diếp cá 30g, mía đỏ 20g. Lá diếp cá rửa sạch, mía đỏ nướng nóng, cắt thành khúc 3cm, chẻ làm 4 miếng, tất cả cho vào nồi, thêm 300ml đun nhỏ lửa cho sôi kỹ, chắt lấy 150ml nước thuốc đặc, chia 3 lần uống trong ngày sau khi ăn 20 phút, cần uống liền 5 ngày.

Kim ngân hoa sắc đường phèn: Kim ngân hoa 25g, rễ cây sậy 20g, đường phèn 15g. Các vị thuốc trên cho vào nồi thêm 300ml đun nhỏ lửa cho sôi kỹ, chắt lấy 150ml thuốc đặc, chia uống 3 lần trong ngày sau khi ăn 20 phút, uống 5 ngày liền.

Thuốc củ cải + tía tô: Củ cải trắng 150g, hạt tía tô 70g. Củ cải rửa sạch, sấy khô cùng hạt tía tô tán thành bột mịn, mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần 8g với nước sôi để ấm.

Thuốc củ tóc tiên + rễ dâu: Mạch môn 25g (củ tóc tiên), rễ cây dâu 15g, cam thảo đất 10g. Rễ cây dâu lấy phần nằm trong đất có màu vàng, cạo bỏ lớp vỏ ngoài cùng, bỏ lõi cứng, tẩm mật sao thơm, cùng mạch môn, cam thảo đất, cho vào nồi thêm 350ml nước, đun nhỏ lửa, khi còn 200ml nước thuốc đặc, chắt lấy nước, bỏ bã, chia 3 lần uống trong ngày, cần uống liền 3 ngày.

Nước sắc bồ công anh + cam thảo: Mía đỏ 30g, bồ công anh 20g, cam thảo đất 25g. Mía đỏ, bồ công anh, cam thảo đất cho vào nồi thêm 350ml nước đun nhỏ lửa, khi còn 200ml nước thuốc đặc, chắt lấy nước, bỏ bã, chia 3 lần uống trong ngày, cần uống liền 3 ngày.

Viên hoàn rau sam: Rau sam 200g, gạo 100g. Gạo rang vàng, tán bột mịn, rau sam rửa sạch, giã nhỏ vắt lấy nước đặc cho vào bột gạo nhào đều tay, luyện viên bằng hạt đậu xanh phơi khô, mỗi lần uống 10 viên với nước sôi để ấm, ngày uống 3 lần. Uống trong 7 ngày.

Nước sắc búp tre: Rễ cây sậy 20g, búp tre 15g, gạo 30g, đường phèn 20g. Gạo rang vàng cùng các vị thuốc trên cho vào nồi, thêm 350ml nước đun nhỏ lửa cho sôi kỹ, chắt lấy 200ml nước thuốc đặc, chia 3 lần uống trong ngày, cần uống liền 5 ngày.

Lương y Vũ Quốc Trung (Hội Đông y Việt Nam)