Chứng thực: Là khi cơ thể đang khỏe mạnh nhưng bị nhiễm các yếu tố gây bệnh quá mạnh như cảm lạnh, không khí ô nhiễm… sẽ gây ra viêm họng.

Nước muối chanh: Dùng 300ml nước sôi để ấm pha với 50g muối và một muỗng cà phê nước cốt chanh, ngậm nhiều lần trong ngày hoặc ngậm nuốt dần.

Táo mèo sắc lá chè: Sắc 30g quả táo mèo và 6g lá chè, 30g đường phèn cùng với 500ml nước cho đến khi còn lại 200ml nước, chia 2 lần, uống lúc đói bụng.

Nước sắc mía + lê: Rửa sạch 10g vỏ quả lê, 15g vỏ cây mía (mía lau càng tốt); sắc với 650ml nước cho đến khi còn lại 300ml, dùng uống thay nước chè trong ngày.

Tắc muối sắc: Lấy từ 5 - 10 quả tắc ướp muối, nấu với 650ml nước cho đến khi còn lại 300ml, uống thay nước chè trong ngày. Có thể đâm nát quả quất, chế nước sôi để nguội vào khuấy đều để uống.

Bột rẻ quạt: Lấy thân rễ cây rẻ quạt (xạ can) ngâm vào nước vo gạo từ 1 - 2 ngày; xắt mỏng, phơi khô để dùng dần. Khi dùng, lấy từ 3 - 6g tán bột mịn để ngậm nuốt nước từ từ. Có thể sắc với 300ml nước cho đến khi còn lại 100ml, ngậm nuốt dần.

Chứng hư: Khác với chứng thực, chứng hư mắc phải khi thể trạng yếu đuối, sức đề kháng giảm sút nên dễ bị viêm họng khi thời tiết, môi trường biến đổi nhẹ. Có thể dùng các bài thuốc sau để trị chứng hư:

Nước sắc lá dâu + húng chanh: Sắc 3 - 6g củ rễ cây rẻ quạt, 10g lá dâu tằm, 8g lá húng chanh với 650ml nước cho đến khi còn lại 300ml, hòa với ít mật ong, chia 2 - 3 lần, uống trước bữa ăn.

Nước quất: Lấy từ 5 - 10 quả quất ướp muối, nấu với 650ml nước cho đến khi còn lại 300ml, thêm 1/2 muỗng cà phê nước cốt gừng, 20 - 30g mật ong, uống thay nước chè trong ngày. Có thể đâm nát quả quất, hòa với nước cốt gừng và mật ong, chế nước sôi để nguội vào khuấy đều để uống.

Nước sắc sắn dây: Sắc 20g củ sắn dây khô, 20g rau má với 650ml nước cho đến khi còn lại 200ml, hòa với 1/2 muỗng cà phê nước cốt gừng, 20 -30g mật ong, chia 2 lần, uống trước bữa ăn.

Nước khế chua: Khế chua 500g, rửa sạch, giã nhuyễn, vắt nước cốt, hòa với ít muối ngậm nuốt dần hoặc ăn 1 - 2 quả khế, chấm với ít muối.

Nước xông hành + gừng: Dùng củ hành ta và gừng tươi (mỗi thứ 50g) đem giã hơi dập rồi cho vào 2 muỗng giấm ăn, trộn đều; sau đó cho những thứ trên vào tô nước sôi rồi xông, hít hơi bốc lên cho xộc vào họng, mũi để trị viêm họng, viêm mũi. 

Lương y Hoàng Duy Tân (nguyên Phó Chủ tịch Hội Đông y Đồng Nai)