Giảo cổ lam đã được ứng dụng rộng rãi trong các sản phẩm chức năng và thuốc điều trị các bệnh về tim mạch, tiểu đường và hỗ trợ chống ung thư. Việc sử dụng giảo cổ lam đang ngày càng phổ biến, đặc biệt trong việc cải thiện sức khỏe tổng quát và chống lại các bệnh mãn tính.
Tác dụng điều trị của Giảo cổ lam
Giảo cổ lam (Gynostemma pentaphyllum) còn được gọi là cỏ thần kỳ, cỏ trường sinh...là một loài thực vật thuộc họ Bầu bí (Cucurbitaceae) có nguồn gốc từ các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới của châu Á. Nó phân bố chủ yếu ở Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Việt Nam và một số nước Đông Nam Á.
Ở Việt Nam, cây thường mọc tự nhiên tại các vùng núi phía Bắc như Cao Bằng, Lào Cai, Hòa Bình, Hà Giang.
Giảo cổ lam có vị đắng, ngọt nhẹ và tính mát. Quy vào các kinh Can, Tỳ, Phế, Thận có tác dụng: Thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm...được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền và hiện đại.
Giảo cổ lam chứa nhiều hoạt chất có giá trị sinh học cao, bao gồm: Saponin: Trong giảo cổ lam, có hơn 80 loại saponin triterpenoid, tương tự như các ginsenoside trong nhân sâm, giúp hỗ trợ sức khỏe tổng thể và chống viêm.
Flavonoid: Giúp chống oxy hóa, bảo vệ tế bào khỏi các gốc tự do. Polysaccharide: Hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch và cải thiện chức năng tế bào. Ngoài ra còn có các Axit amin, vitamin và khoáng chất chứa nhiều loại dưỡng chất thiết yếu, giúp cơ thể khỏe mạnh.
 |
Cây giảo cổ lam - Ảnh minh họa |
Các tác dụng chữa bệnh của Giảo cổ lam:
Giảm mỡ máu: Giảo cổ lam hỗ trợ trong việc điều trị rối loạn lipid máu, giúp giảm cholesterol và triglyceride trong máu. Nhiều nghiên cứu cho thấy giảo cổ lam giúp giảm cholesterol xấu (LDL), tăng cholesterol tốt (HDL), từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
Chống oxy hóa và làm chậm quá trình lão hóa: Giảo cổ lam được cho là có khả năng chống oxy hóa mạnh, giúp ngăn chặn sự hình thành của các gốc tự do.
Hỗ trợ điều trị tiểu đường: Các nghiên cứu trên chuột và người đã chỉ ra rằng giảo cổ lam có thể giảm đường huyết, cải thiện độ nhạy insulin và hỗ trợ kiểm soát bệnh tiểu đường.
Tăng cường hệ miễn dịch: Giảo cổ lam giúp tăng cường sức đề kháng và nâng cao khả năng miễn dịch của cơ thể.
Hỗ trợ điều trị ung thư: Một số nghiên cứu cho thấy giảo cổ lam có thể làm giảm sự phát triển của tế bào ung thư nhờ hoạt chất saponin. Nghiên cứu cho thấy giảo cổ lam có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư, đặc biệt là ung thư gan, dạ dày và phổi.
Tăng cường sức đề kháng: Giảo cổ lam kích thích sản xuất các tế bào miễn dịch, tăng cường khả năng chống lại bệnh tật.
 |
Trà giảo cổ lam - Ảnh minh họa |
Kết quả nghiên cứu nước ngoài
Nhiều quốc gia trên thế giới đã tiến hành nghiên cứu về Giảo cổ lam (Gynostemma pentaphyllum), đặc biệt là các nước có nền y học phát triển như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Hoa Kỳ, và một số quốc gia châu Âu. Dưới đây là một số nghiên cứu tiêu biểu từ các nước về Giảo cổ lam:
Trung Quốc: Trung Quốc là nơi có nhiều nghiên cứu sâu rộng nhất về Giảo cổ lam, bởi đây là một loài thảo dược phổ biến trong y học cổ truyền Trung Quốc.
Nghiên cứu về tác dụng chống ung thư: Nhiều nghiên cứu của các nhà khoa học Trung Quốc đã chỉ ra rằng Giảo cổ lam có thể ức chế sự phát triển của tế bào ung thư gan, phổi, dạ dày và cổ tử cung. Các saponin trong Giảo cổ lam, tương tự như ginsenoside trong nhân sâm, có tác dụng tiêu diệt tế bào ung thư và tăng cường miễn dịch cho bệnh nhân ung thư .
Tác dụng bảo vệ gan: Các nhà khoa học Trung Quốc đã nghiên cứu về khả năng bảo vệ gan của Giảo cổ lam, giúp giảm tình trạng viêm gan và ngăn ngừa các bệnh lý liên quan đến gan nhiễm mỡ và xơ gan .
Nhật Bản: Nghiên cứu về tác dụng chống lão hóa và tăng cường tuổi thọ: Các nghiên cứu tại Nhật Bản đã tìm thấy Giảo cổ lam có tác dụng kéo dài tuổi thọ ở chuột thí nghiệm. Hoạt chất saponin trong Giảo cổ lam có thể giảm sự lão hóa và kích thích sản xuất enzym chống oxy hóa .
Tác dụng hạ mỡ máu và chống béo phì: Nghiên cứu ở Nhật Bản chỉ ra rằng Giảo cổ lam có khả năng giảm triglyceride và cholesterol xấu (LDL), đồng thời cải thiện cholesterol tốt (HDL). Ngoài ra, Giảo cổ lam còn giúp ngăn ngừa sự tích tụ mỡ trong cơ thể .
Hàn Quốc: Nghiên cứu về tác dụng hạ đường huyết: Tại Hàn Quốc, các nghiên cứu trên người mắc bệnh tiểu đường đã cho thấy Giảo cổ lam có khả năng làm giảm đường huyết đáng kể, giúp cải thiện độ nhạy insulin và kiểm soát bệnh tiểu đường tuýp 2 .
Tác dụng bảo vệ tim mạch: Một nghiên cứu tại Hàn Quốc cho thấy rằng chiết xuất từ Giảo cổ lam có tác dụng bảo vệ tim mạch, giúp ngăn ngừa xơ vữa động mạch và giảm huyết áp .
Hoa Kỳ: Nghiên cứu về tác dụng chống viêm và tăng cường miễn dịch: Các nhà khoa học tại Hoa Kỳ đã nghiên cứu Giảo cổ lam như một chất kích thích miễn dịch tự nhiên. Kết quả cho thấy các polysaccharide và flavonoid trong Giảo cổ lam có khả năng tăng cường sản xuất các tế bào miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các bệnh nhiễm trùng và viêm nhiễm .
Ứng dụng trong điều trị ung thư: Các nhà khoa học Mỹ đã thử nghiệm Giảo cổ lam trong việc hỗ trợ điều trị ung thư và nhận thấy nó có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư mà không gây hại cho các tế bào bình thường .
Châu Âu: Các nghiên cứu tại châu Âu đã chỉ ra rằng Giảo cổ lam có khả năng chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ tế bào khỏi sự tổn hại do các gốc tự do gây ra, từ đó ngăn chặn quá trình lão hóa và các bệnh lý liên quan .
Nghiên cứu tại một số quốc gia châu Âu đã thử nghiệm Giảo cổ lam trong việc hỗ trợ giảm cân. Kết quả cho thấy, người sử dụng Giảo cổ lam có sự giảm mỡ cơ thể đáng kể so với nhóm không sử dụng .
Các nghiên cứu khác: Nghiên cứu tại Thái Lan: Tại Thái Lan, Giảo cổ lam được sử dụng để điều trị bệnh tiểu đường và các bệnh lý liên quan đến rối loạn chuyển hóa. Nghiên cứu ở đây đã cho thấy tác dụng rõ rệt trong việc hạ đường huyết và cải thiện sức khỏe tổng thể của người bệnh.
BSCKI Quách Tuấn Vinh (Chủ tịch Hội Đông y Hoàn Kiếm)
Nghiên cứu tại Việt Nam gặp phải một số khó khăn và thách thức
Các chuyên gia cho biết, mặc dù Giảo cổ lam đã có nhiều thành tựu bước đầu tại Việt Nam, nhưng để phát triển toàn diện và khai thác hết tiềm năng của loại thảo dược này, cần có sự đầu tư mạnh mẽ hơn về nguồn lực nghiên cứu, hợp tác quốc tế và tiêu chuẩn hóa quy trình sản xuất.
Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm từ Giảo cổ lam mà còn góp phần vào việc nâng cao giá trị y học và kinh tế của thảo dược Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Nghiên cứu về Giảo cổ lam (Gynostemma pentaphyllum) tại Việt Nam đã và đang nhận được sự quan tâm lớn từ các nhà khoa học, y học cổ truyền và các cơ sở nghiên cứu y học hiện đại, các doanh nghiệp sản xuất thuốc và TPCN. Tuy nhiên, nghiên cứu về Giảo cổ lam tại Việt Nam vẫn gặp phải một số khó khăn và thách thức.
Dưới đây là một cái nhìn tổng quan về tình hình nghiên cứu Giảo cổ lam ở Việt Nam:
Thành tựu và kết quả ban đầu:
- Ứng dụng trong y học cổ truyền: Giảo cổ lam đã được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền Việt Nam từ lâu, với các tác dụng chính như giảm mỡ máu, hạ đường huyết, và chống oxy hóa. Các thầy thuốc Đông y đã nghiên cứu và sử dụng Giảo cổ lam trong điều trị nhiều bệnh mãn tính, đặc biệt là tiểu đường, huyết áp và bệnh gan.
- Nghiên cứu lâm sàng: Một số bệnh viện và cơ sở nghiên cứu như Viện Y học cổ truyền và Đại học Y Dược TP. HCM đã tiến hành các nghiên cứu lâm sàng về tác dụng của Giảo cổ lam. Kết quả ban đầu cho thấy Giảo cổ lam có tác dụng giảm cholesterol, hạ đường huyết và cải thiện chức năng gan trên bệnh nhân.
- Sự tham gia của doanh nghiệp: Một số doanh nghiệp đã hợp tác với các cơ sở nghiên cứu để phát triển các sản phẩm từ Giảo cổ lam như trà, viên nang và chiết xuất, đồng thời đầu tư vào các dự án nghiên cứu để cải thiện chất lượng và tiêu chuẩn hóa sản phẩm.
Khó khăn và thách thức trong nghiên cứu:
- Thiếu nguồn lực và đầu tư: Các nghiên cứu về Giảo cổ lam ở Việt Nam còn hạn chế về mặt nguồn lực, bao gồm cơ sở vật chất, trang thiết bị, và kinh phí nghiên cứu. Điều này dẫn đến khó khăn trong việc thực hiện các nghiên cứu quy mô lớn, dài hạn và tiêu chuẩn quốc tế.
- Thiếu sự hợp tác quốc tế: Mặc dù có nhiều quốc gia đã tiến hành nghiên cứu sâu rộng về Giảo cổ lam, nhưng Việt Nam vẫn còn hạn chế trong việc hợp tác nghiên cứu quốc tế để học hỏi và áp dụng các phương pháp nghiên cứu tiên tiến. Việc thiếu sự trao đổi và hợp tác với các trung tâm nghiên cứu lớn trên thế giới cũng là một hạn chế.
- Chưa tiêu chuẩn hóa quy trình chiết xuất: Một trong những khó khăn lớn trong nghiên cứu và phát triển sản phẩm từ Giảo cổ lam là việc chưa có quy trình tiêu chuẩn hóa chiết xuất hoạt chất chính (saponin, flavonoid) từ cây. Điều này làm cho chất lượng sản phẩm từ Giảo cổ lam không đồng đều và khó kiểm soát.
- Chưa có nhiều nghiên cứu lâm sàng quy mô lớn: Nghiên cứu lâm sàng quy mô lớn về tác dụng của Giảo cổ lam trên con người vẫn còn hạn chế. Mặc dù đã có một số nghiên cứu nhỏ tại Việt Nam, nhưng các nghiên cứu này chưa đủ sức thuyết phục về hiệu quả và an toàn của Giảo cổ lam khi sử dụng lâu dài.
- Vấn đề pháp lý và quản lý: Quy trình phê duyệt và công nhận các nghiên cứu về thảo dược, bao gồm Giảo cổ lam, ở Việt Nam còn khá phức tạp và chặt chẽ, điều này có thể làm chậm quá trình nghiên cứu và ứng dụng lâm sàng.
Hướng phát triển trong tương lai:
- Đẩy mạnh nghiên cứu lâm sàng: Để khẳng định tác dụng và độ an toàn của Giảo cổ lam, Việt Nam cần tiến hành nhiều hơn các nghiên cứu lâm sàng quy mô lớn và đa dạng hóa các bệnh lý mà Giảo cổ lam có thể hỗ trợ điều trị, chẳng hạn như các bệnh mãn tính về tim mạch, tiểu đường, ung thư, và các rối loạn chuyển hóa.
- Tăng cường hợp tác quốc tế: Thúc đẩy hợp tác với các cơ sở nghiên cứu quốc tế để nâng cao năng lực nghiên cứu và tiếp cận các công nghệ mới, giúp tăng cường chất lượng nghiên cứu và sản phẩm từ Giảo cổ lam.
- Tiêu chuẩn hóa quy trình sản xuất: Cần tiêu chuẩn hóa quy trình chiết xuất và sản xuất các sản phẩm từ Giảo cổ lam để đảm bảo chất lượng ổn định, đáp ứng các tiêu chuẩn dược phẩm quốc tế.
- Đào tạo và nâng cao năng lực nghiên cứu: Đào tạo và nâng cao kỹ năng, kiến thức cho các nhà nghiên cứu và bác sĩ về các phương pháp nghiên cứu khoa học hiện đại, đồng thời đầu tư vào các trang thiết bị hiện đại để phục vụ nghiên cứu.