“Tiêu thụ quá mức thực phẩm nhiều đường, giàu carbohydrate, đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ làm tăng nguy cơ mắc u xơ tử cung. Những thực phẩm này làm rối loạn nội tiết tố và tăng tiết insulin. Lượng đường và acid béo bão hoà tăng cao sẽ làm tăng phản ứng viêm, tăng cân nhanh, dẫn tới hình thành và kích thích khối u xơ phát triển nhanh hơn, gây biến chứng nguy hiểm hơn”, ThS.BS Hà Hải Nam, Phó trưởng khoa ngoại bụng 1, bệnh viện K nói.

Yêu chiều sai… hại con mang bệnh

Bệnh nhân 20 tuổi được mẹ đưa đến khám tại bệnh viện K do liên tục đau bụng âm ỉ kèm theo rối loạn kinh nguyệt. Nữ sinh này cho biết, khoảng 1 năm gần đây bỗng nhiên bị đau bụng kinh nặng. Tuy nhiên vì xấu hổ và tập trung cho việc học nên bệnh nhân âm thầm chịu đựng.

Gần đây, mỗi chu kỳ kinh xuất hiện 2-3 lần trong tháng kèm theo cơn đau bụng, đau vùng chậu dữ dội đến mức phải nghỉ học, nữ sinh này mới theo mẹ đi khám. Kết quả siêu âm cho thấy, tử cung phì đại và có các khối u xơ nhiều vị trí. Xét nghiệm nội tiết tố cho thấy, nữ sinh bị rối loạn nội tiết nghiêm trọng. Như vậy, chẩn đoán u xơ tử cung.

Trao đổi với PV Khoa học & Đời sống về căn nguyên dẫn tới căn bệnh, ThS.BS Hà Hải Nam cho biết, bệnh nhân này có tiền sử hành kinh từ khá nhỏ khi mới 11 tuổi nên không loại trừ có liên quan tới việc hình thành các khối u ở tử cung.

Đặc biệt khi tìm hiểu kỹ, bác sĩ cho biết bệnh nhân có thói quen ăn uống, sinh hoạt thiếu khoa học, luôn bị căng thẳng trong học hành, thi cử, thường xuyên thức khuya, thậm có đêm không ngủ để học trong các đợt thi cử quan trọng.

Hơn nữa, bệnh nhân còn nghiện đồ ngọt và các loại thực phẩm chiên rán, có ngày uống tới 3-4 cốc trà sữa.

THS.BS Hà Hải Nam tư vấn cho bệnh nhân

Mặt khác, người mẹ cũng thường chủ động mua hoặc tự tay làm các món như gà rán, khoai tây chiên, bắp rang bơ, bánh ngọt… con gái ăn. Việc yêu thương con cái là điều tốt, tuy nhiên, khi nghe bác sĩ Nam phân tích, người mẹ này mới vỡ ra rằng, chính những món ăn này đã tàn phá sức khoẻ và là một trong những lý do khiến con gái mình bị u xơ tử cung.

ThS.BS Nam phân tích, u xơ tử cung là hiện tượng các khối u mọc bất thường trong lớp cơ tử cung. Đây là dạng bệnh thường gặp ở phụ nữ mọi lứa tuổi, tuy vậy u thường gặp trong độ tuổi hành kinh và chịu ảnh hưởng của nội tiết. Tốc độ trẻ hoá của u xơ tử cung trong xã hội ngày nay tăng nhanh đến mức báo động.

“Việc tiêu thụ quá mức những thực phẩm quá nhiều đường, giàu carbohydrate, đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ làm tăng nguy cơ mắc u xơ tử cung. Những thực phẩm này làm rối loạn nội tiết tố và tăng tiết insulin.

Lượng đường và acid béo bão hoà tăng cao sẽ làm tăng phản ứng viêm, tăng cân nhanh, dẫn tới hình thành và kích thích khối u xơ phát triển nhanh hơn, gây biến chứng nguy hiểm hơn. Bên cạnh đó, sự căng thẳng mệt mỏi tinh thần kéo dài kích thích bài tiết oestrogen trong cơ thể và gây u xơ tử cung”, ThS.BS Nam nhấn mạnh.

Dễ gây vô sinh và chèn ép tử vong

Theo ThS.BS Hà Hải Nam, hiện tượng có kinh 2-3 lần/tháng của bệnh nhân nữ trên thực chất là việc xuất huyết tại khối u xơ tử cung. Hầu hết u xơ tử cung thường lành tính nhưng lại ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh sản. Một số biến chứng nguy hiểm nhất của u xơ tử cung bao gồm vô sinh, hiếm muộn, rong kinh, rong huyết, viêm ống dẫn trứng, viêm phúc mạc, sảy thai, thiếu máu thai kỳ,…

ThS.BS Hà Hải Nam thăm khám cho bệnh nhân tại bệnh K

Trao đổi với PV Khoa học & Đời sống, bác sĩ Phạm Thị Diệu Hà, Phó Trưởng khoa Ngoại phụ khoa, Bệnh viện K cho biết, u xơ tử cung thường xuất hiện trong độ tuổi sinh đẻ, không có tính chất di truyền, thường gặp ở phụ nữ tuổi trên 35 nhưng hiện gặp nhiều ở người trẻ tuổi 20. Tỷ lệ mắc bệnh tùy theo từng dân tộc châu Á khoảng 25-35%, châu Phi khoảng 50%.

U xơ tử cung thường lành tính nhưng gây ảnh hưởng nhiều đến chất lượng sống và khả năng mang thai. Ở giai đoạn đầu, bệnh không có triệu chứng đặc trưng, các biểu hiện thường giống với các bệnh phụ khoa khác: Rối loạn kinh nguyệt, khí hư ra nhiều, đau tức hạ vị... nên chị em thường bỏ qua.

Khi khối u xơ đã lớn, rong kinh, rong huyết khiến bệnh nhân xanh xao, mệt mỏi hoặc u lớn gây chèn ép bàng quang hoặc trực tràng gây tức đại tiểu tiện, đi khám thì bệnh đã tiến triển nặng nên khó điều trị hơn.

U xơ tử cung là những khối u lành tính nên thường không gây nguy hiểm. Nhưng nếu không theo dõi sát, để u to nhanh lên, có thể ép vào xương chậu gây cảm giác đau, chèn ép vào đường dẫn tiểu, làm sưng thận, hay ép vào bàng quang gây cảm giác luôn muốn đi tiểu.

Đặc biệt, u thường gây khó khăn cho sự làm tổ của trứng, gây gập, tắc vòi trứng hoặc che lấp lỗ cổ tử cung khiến cho việc thụ thai không thuận lợi, tăng nguy cơ hiếm muộn, vô sinh.

Vì vậy, “khi thấy kinh nguyệt bất thường, lượng kinh và thời gian “đèn đỏ” kéo dài, bụng dưới xuất hiện những cục nhỏ, âm đạo tiết nhiều huyết trắng, vùng thắt lưng đau nhức… thì nên đi khám để phát hiện và theo dõi bệnh thường xuyên, để có hướng điều trị kịp thời nhất cho bệnh nhân”, BS Diệu Hà khuyên.

Thúy Nga