Thiên thạch có một không hai
Theo Fox News, mảnh thiên thạch nặng 5 kg, có tên gọi “Mảnh ghép Mặt Trăng”, đã được bán với giá 612.500 USD (14,3 tỷ đồng) trong phiên giao dịch ngày 19/10 tại Trung tâm đấu giá RR Auction, bang Boston, Mỹ. Ông Geoff Nokin, CEO Aerolite Meteorites - đơn vị sở hữu mảnh thiên thạch, thông báo mẫu vật đã được bán cho một đại diện “làm việc cho quần thể chùa Tam Chúc tại tỉnh Hà Nam ở Việt Nam”.
Theo RR Auction, đây là mảnh thiên thạch nguồn gốc Mặt Trăng có kích thước lớn nhất từ trước đến nay được rao bán đấu giá với mức khởi điểm là 500.000 USD (11,7 tỷ đồng). Khối đá được phát hiện vào năm 2017 tại Mauritania, phía tây bắc châu Phi. Khối đá gồm 6 phần gắn liền với nhau, với phần lớn nhất có trọng lượng khoảng 2,7 kg.
Giá trị của khối thiên thạch này như thế nào? Qua tìm hiểu các thông tin về công ty rao bán thiên thạch, ông Đặng Vũ Tuấn Sơn, Câu lạc bộ Thiên văn học trẻ Việt Nam cho rằng, đây là một công ty lớn và có uy tín. Bởi ở Mỹ, các cơ quan khoa học rất ít khi họ bán thiên thạch mà đa phần do các công ty thực hiện.
Nếu đó không phải là công ty có uy tín thì phải nghi ngờ về nguồn gốc của thiên thạch. Về giá trị của thiên thạch, các giá trị tâm linh đến nay không có cơ sở khoa học để chứng minh. Còn giá trị khoa học, các nhà khoa học có thể biết được cấu tạo vật chất, lịch sử hình thành, tiến hóa của hành tinh nơi xuất phát của thiên thạch.
“Có những thiên thạch mà bên trong nó là kim cương hoặc vàng, các kim loại quý thì tự nhiên khối thiên thạch đó có giá trị. Cũng có những mảnh thiên thạch chứa các nguyên tố không tốt cho sức khỏe con người, nếu không được kiểm nghiệm sẽ có thể tạo ra những hợp chất không tốt cho sức khỏe, hoặc chứa phóng xạ cũng nguy hiểm. Và cũng có khối thiên thạch chỉ là sắt, không mang giá trị gì”, ông Đặng Vũ Tuấn Sơn cho biết.
Không có giá trị trong dân dụng
Nói về giá trị vật chất của khối thiên thạch này, ông Đặng Vũ Tuấn Sơn cho rằng, cuối cùng thì một mảnh thiên thạch có giá cũng chỉ vì nó hiếm, chứ đối với mục đích dân dụng thì nó không có giá trị gì cả (giả sử nó là 5 kg của 1 kim loại quý nào đó và có thể bán giá cao hơn thì họ đã cắt ra và bán từ trước rồi). Còn khi nó là một khối thiên thạch bình thường, không phải là những kim loại quý hiếm thì rất khó để nói về giá trị của khối thiên thạch.
Thiên thạch là những thiên thể tự nhiên, có nguồn gốc từ khoảng không gian ngoài Trái Đất, được hình thành hàng tỷ năm trước và vì vậy nó cũng không mang ý nghĩa phong thủy. Hiếm khi chúng ta nhặt được thiên thạch nên sự hiếm này được con người cho là quý và những người cơ hội có thể đội giá trị lên gấp hàng nghìn, trăm nghìn lần. Chỉ có thể lý giải rằng giá đắt như vậy vì nó hiếm, trên thế giới chỉ có một mình nó.
Khối thiên thạch này được một công ty có uy tín đấu giá thì có thể không cần nghi ngờ về nguồn gốc, nhưng theo ông Đặng Vũ Tuấn Sơn, không phải bất kỳ khối hay mảnh thiên thạch nào cũng tốt. Trong khi đó ở Việt Nam, không thể kiểm định được thiên thạch. Do đó, thị trường rao bán thiên thạch còn khá bát nháo, với nhiều chiêu trò lừa đảo người dùng chưa được kiểm soát.
Nhiều đồn thổi về những giá trị vô hình, không thể đo đếm, nhận biết được của thiên thạch như mang lại sinh khí cho gia chủ, đem đến tài lộc cho người sở hữu, hay thậm chí như một lá bùa hộ mệnh nếu mang theo bên mình… đều là những chiêu trò lừa đảo hết. Với thiên thạch được rao bán ở các nước khác, phải có giấy kiểm định xác minh từ các cơ quan khoa học uy tín mới có giá trị.
Theo ông Đặng Vũ Tuấn Sơn, về thành phần có thể phân loại thành thiên thạch đá, thiên thạch sắt, thiên thạch đá sắt... Những thiên thạch đá thì thành phần chủ yếu là silicate, thiên thạch sắt cấu tạo chủ yếu là sắt (trên 70%), niken dưới 30%. Thiên thạch đá sắt thì thành phần phân bố tương đồng cả silicate và sắt, ngoài ra có cacbon, oxy...