Thời gian vừa qua, khoa Nội Tổng Hợp, Bệnh viện đa khoa Hùng Vương tiếp nhận 2 trường hợp bệnh nhân đến khám vì đau đầu âm ỉ, mệt mỏi, chán ăn, sút cân. Ngoài ra, bệnh nhân không xuất hiện sốt, yếu liệt, khó thở, đau bụng. Điểm chung là cả 2 bệnh nhân này đều có thói quen ăn tiết canh.

Hai bệnh nhân được xét nghiệm đánh giá tìm căn nguyên, tương đồng hơn nữa là kết quả chụp MRI sọ não đều tổn thương dạng nang trong nhu mô não theo dõi nang sán và kết quả ELISA dương tính với sán dây chó (Echinococus).

Hình ảnh tổn thương nan sán trong não trên phim chụp

Các bác sĩ chẩn đoán cả 2 bệnh nhân bị Nang sán não (cerebral hydatid cysts) do sán dây chó (Echinococus) được theo dõi và điều trị theo đúng phác đồ.

Nang sán thần kinh (Cerebral hydatid cysts or neurohydatidosis) tỷ lệ khoảng 2-3%, thường do sán dây chó giai đoạn ấu trùng gây bệnh ở người chủ yếu căn nguyên Echinococcus granulosus hoặc ít gặp hơn là E. alveolaris hoặc E. multilcularis.

Chó và các loài động vật thuộc họ chó khác là vật chủ chính còn cừu, dê và các động vật ăn cỏ khác là vật chủ trung gian. Con người bị nhiễm bệnh qua đường phân miệng do ăn rau hoặc nước bị nhiễm trứng hoặc qua tiếp xúc trực tiếp với chó và các động vật trung gian nhiễm bệnh.

Triệu chứng giai đoạn đầu thường không biểu hiện gì đặc biệt có thể chỉ mệt mỏi, ăn kém, khi nang phát triển to biểu hiện tuỳ phụ thuộc vào vị trí của u nang và kích thước của chúng.

Các vị trí phổ biến nhất là gan (75%), phổi (15%), tiếp theo lách, thận, tim, xương và não (10%). Các triệu chứng khi nang sán phát triển to ở thần kinh trung ương như đau đầu, nôn mửa, co giật do tăng áp lực nội sọ và chèn ép não.

Hình ảnh tổn thương nan sán trong não trên phim chụp

Để chẩn đoán bệnh không dễ cần đến khám với các bác sĩ chuyên khoa, nó có thể chẩn đoán nhầm với u nang nội sọ là tổn thương lành tính, nếu không phát hiện sớm, chủ quan với nang sán có thể phát triển to và chèn ép não.

Điều trị bệnh có khó không? Đối với nang nhỏ chưa chèn ép chỉ cần điều trị nội khoa đôi khi cần theo dõi tẩy sán nhiều chu kỳ. Phẫu thuật chỉ đặt ra khi kích thước nang to gây chèn ép não hoặc không đáp ứng với điều trị thuốc.

Phòng bệnh như thế nào? Phòng bệnh là thực hành vệ sinh tốt, tẩy giun, sán định kỳ cho vật nuôi như chó, dê, cừu, lợn là những chiến lược quan trọng, rửa tay sau khi tiếp xúc với vật nuôi, ăn chín uống sôi, tránh ăn các loại tiết canh có thể là nguồn chứa ấu trùng giun sán tiềm ẩn …