Nếu bụng đầy ăn kém, do tỳ vị hư, phép trị kiện tỳ, hành khí, tiêu trệ, nên dùng hạt thì là 12g pha nước sôi uống, hoặc hái cả cây tươi 100g nấu nước uống. Có thể dùng nga truật 80g, mộc hương 40g tán nhỏ uống 12g/3 lần/ngày.

Khi không có hạt thì là, lấy rễ cây hẹ 30g, vỏ vối 20g, chỉ thực 10g sắc uống hoặc lấy cháy cơm 150g, thần khúc 12g, sa nhân 6g, sơn tra 12g, hạt sen 12g, kê nội kim 3g, gạo tẻ 300g, các vị sao thơm, tán mịn, cho thêm đường uống 12g/3 lần/ngày.

Nếu mỗi khi ăn đồ nguội lạnh bụng đầy, phép trị tiêu trệ, tán hàn, nên dùng các bài sau:

- Tỏi vài tép ngâm giấm ăn, hoặc ăn sống.

- Lá tía tô 12g, trần bì 12g, bán hạ 6g, mộc hương 4g, sa nhân 4g sắc uống.

- Rau ngổ 30g, trần bì 12g, gừng 3 lát sắc uống.

- Rau mùi 40g, vỏ quít 12g, gừng 3 lát sắc uống còn ấm.

- Rau húng lủi 40 - 100g ăn sống hoặc phơi héo hãm uống.

- Bạch biển đậu 16g (sao vàng), hoắc hương, thương truật mỗi thứ 8g sắc uống.

- Hương phụ 12g, tô diệp 12g, trần bì 12g, cam thảo 4g, gừng 3 lát sắc uống (hương tô ẩm).

- Vỏ vối, thương truật, trần bì, gừng mỗi vị 12g sắc uống (bình vị gia giảm).

Nếu bụng đầy bí đại tiện, phép trị kiện tỳ, thông đại tiện, nên dùng bài:

- Vỏ vối 14g, vỏ cam12g, lá muồng 8g sắc uống.

- Đại hoàng 6g, hậu phác 6g, chỉ xác 4g sắc uống.

- Hạt cau 10g, sơn tra 10g sắc nước uống.

- Lấy lá trầu hơ nóng gói vào miếng gạc đặt lên rốn.

Nếu đầy bụng đại tiện lỏng, phép trị ôn tỳ, hành trệ, lấy gừng nướng cháy 12g tán nhỏ uống với nước ấm. Nhục đậu khấu 12g, trà khô 12g, hương phụ 12g sắc uống.

Nếu bụng đầy, tức ngực, ho đàm, phép trị kiện tỳ, hành trệ, tiêu đàm, dùng hạt tía tô, hạt cải canh, hạt cải củ mỗi vị 12g hoặc hơn sao vàng tán nhỏ uống.

Lương y Nguyễn Văn Phúc (Phòng khám Đa khoa Thiên Nam)