Hơn 20 năm nay, Đại úy quân nhân chuyên nghiệp Lò Văn Thoại vẫn miệt mài với công tác xóa mù chữ cho bà con dân tộc ở các xã vùng cao của huyện Sốp Cộp, tỉnh Sơn La, với thành phần "học sinh" đa dạng. Là người dân tộc Lào, sinh ra và lớn lên ở bản Mường Và, xã Mường Và, huyện Sốp Cộp, tỉnh Sơn La, từ nhỏ Đại úy quân nhân chuyên nghiệp Lò Văn Thoại đã canh cánh ước mơ "gieo chữ" trên rẻo cao.

Đại úy kiêm thầy giáo Lò Văn Thoại trở thành người bạn, người thầy từng ngày kiên trì giúp bà con biết đọc chữ, viết tên. Ảnh Báo Nhân Dân

Ước mơ đó đã trở thành hiện thực khi năm 2002, anh Lò Văn Thoại nhập ngũ và được cử đi học tại Trường Trung cấp Biên phòng 1. Năm 2003, anh tốt nghiệp ra trường, được điều động về công tác tại Đồn Biên phòng Mường Lạn, BĐBP Sơn La, với chức vụ nhân viên vận động quần chúng.

Nhận thấy, với đặc điểm huyện Sốp Cộp có diện tích tự nhiên lớn, chủ yếu là đất đồi núi dốc, điều kiện kinh tế, xã hội rất khó khăn, đặc biệt là công tác giáo dục còn nhiều hạn chế, tỷ lệ mù chữ vẫn còn rất cao. Vì vậy, Lò Văn Thoại đã đề xuất với cấp ủy, chỉ huy Đồn Biên phòng Mường Lạn mở lớp dạy xóa mù chữ cho bà con trên địa bàn.

Được sự đồng ý của cấp ủy, chỉ huy đơn vị, năm 2003, Lò Văn Thoại bắt đầu dạy học tại điểm trường Tiểu học bản Nậm Lạn, xã Mường Lạn, huyện Sốp Cộp. Tuy nhiên, khi lớp học được thành lập, việc vận động người dân đến lớp học xóa mù chữ vô cùng khó khăn, bởi theo quan niệm của nhiều người “học chữ, học viết không để làm gì, cuối cùng cũng đi làm nương”.

Để đả thông tư tưởng bà con, anh kiên trì đến từng nhà, gặp riêng từng người để giải thích cho bà con cái hay, cái lợi của việc biết đọc, biết viết để vươn lên thoát nghèo. Khi người dân tin anh và bắt đầu đến lớp, mỗi tiết học, anh đều cố gắng giảng sao để người dân dễ tiếp thu nhất, đồng thời tạo không khí thân mật, gần gũi và hứng khởi trong mỗi tiết học. Nhờ sự nhẫn nại, khéo léo và tình cảm chân thành của người thầy giáo quân hàm xanh, “học sinh” trong lớp tiến bộ rất nhanh. Chỉ trong vài tháng, bà con đã cơ bản biết đọc, biết viết.

Lớp học do Đại úy Lò Văn Thoại giảng dạy đa dạng về giới tính, lứa tuổi, thành phần. Ảnh Báo Biên Phòng

Từ đó, thầy giáo Lò Văn Thoại bắt đầu lồng ghép những nội dung tuyên truyền về chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội vùng dân tộc thiểu số vào bài giảng. Cùng với đó, thầy giáo Lò Văn Thoại tuyên truyền cho bà con về công tác bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của đồng bào các dân tộc, bài trừ các tập tục lạc hậu, mê tín dị đoan, tục tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; duy trì, phát triển các lễ, hội văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc trên khu vực biên giới.

Mỗi tối, từ 19h đến khoảng 21h30, "lớp bình dân học vụ" của Đại úy Lò Văn Thoại lại sáng đèn. "Học sinh" của lớp là bà con các dân tộc H'Mông, Thái, Lào... Trong đó, không ít người đã có cháu nội, ngoại nhưng vẫn hằng ngày chăm chỉ tới lớp. Nhiều học viên trong lớp học đặc biệt này đã phải dùng kính lão, ngoài giờ học vẫn thường chơi đố vui về chữ cái với cháu nội, cháu ngoại ở nhà mặc dù khi mới đến lớp thì rất xấu hổ, ngại ngùng.

Theo Đại úy Lò Văn Thoại, việc "đứng lớp" trước nhiều thành phần học sinh đa dạng dân tộc, tuổi tác, giới tính... là không hề đơn giản. Với những "học sinh" lớn tuổi, anh thường phải kiên trì hơn. Ngoài dạy chữ, Đại úy Lò Văn Thoại bắt đầu lồng ghép những nội dung tuyên truyền về chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội vùng dân tộc thiểu số vào bài giảng.

Biết đọc, biết viết, bà con bắt đầu hiểu hơn các chương trình truyền hình, nhất là các kênh khuyến nông, trao đổi kiến thức nuôi trồng. Nhiều người còn chăm chỉ đọc thêm tài liệu nông nghiệp trên các thiết bị thông minh để áp dụng vào đời sống sản xuất hằng ngày. Từ lớp học, đã có những người trở thành cán bộ thôn, bản, được bà con tín nhiệm, tin tưởng và đặt trọng trách.

Với những thành tích đã đạt được trong công tác giáo dục, Đại úy Lò Văn Thoại được Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Sơn La tặng 1 Giấy khen năm 2021; Hội Khuyến học tỉnh Sơn La tặng 1 Giấy khen năm 2022. Đặc biệt, Đại úy Lò Văn Thoại là một trong 60 tấm gương nhà giáo được tuyên dương trong Chương trình “Chia sẻ cùng thầy cô” năm 2024, do Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp tổ chức.