Vua Lý Cao Tông.
Triều đình nhỏ
Đoàn Thượng ngầm sai người đem của đút lót cho Phạm Du, vì vậy Phạm Du cố xin với Cao Tông tha cho Đoàn Thượng. Cao Tông nghe lời bèn triệu Dĩ Mông và Bỉnh Di về, từ đó ông cùng Phạm Bỉnh Di có hiềm khích với Phạm Du.
Tháng 7/1209, Lý Cao Tông nghe theo gian thần Phạm Du, giết tướng hoạn quan Phạm Bỉnh Di. Do đó bộ tướng của Bỉnh Di là Quách Bốc đánh vào kinh thành trả thù, bắt cả vương tử Thẩm và vương tử Hạo Sảm về Hải Ấp.
Mặc dù trên danh nghĩa, triều đình Cao Tông vẫn còn đó, nhưng Quách Bốc đã lập vương tử Thẩm lên ngôi. Vua Cao Tông bỏ chạy lên Quy Hóa cùng Phạm Du, thái tử Sảm chạy về Hải Ấp. Đàm Dĩ Mông ở lại Thăng Long thờ Lý Thẩm, được phong chức Thái úy.
Sau, Quách Bốc lấy cớ vương tử Thẩm chỉ là con thứ nên lập vương tử Hạo Sảm làm vua. Một triều đình nhỏ tồn tại ở ngoài một triều đình lớn đã được thiết lập. Trong triều đình nhỏ của Hạo Sảm, Đàm Dĩ Mông bỗng dưng được cất nhắc, cho làm đến chức Thái úy.
Triều đình nhỏ này tồn tại chưa được bao lâu thì bị vua Lý Cao Tông giải tán. Vương tử Hạo Sảm lại trở về kinh. Đàm Dĩ Mông và tất cả những ai đã nhận chức tước do Hạo Sảm ban đều vì thế mà rất lo lắng cho số phận của mình.
Để lập công chuộc tội, Đàm Dĩ Mông đã phản bội những người trước đã cùng mình nhận chức tước của Hạo Sảm, bắt họ về nạp cho Lý Cao Tông. Sách Đại Việt sử lược chép rằng: “Mùa thu, tháng 7 (năm Canh Ngọ, 1210) Dĩ Mông đem 28 người nhận tước phong của vương tử Sảm dâng Vua.
Đỗ Anh Doãn đường đường kể tội Dĩ Mông rằng: “Mày là đại thần của nước, đã đem lòng vô quân, nhận tước phong của giặc, nay lại cùng ngồi với ta, ta tuy bất tài nhưng còn mặt mũi nào mà nhìn mày nữa. Dĩ Mông vừa thẹn vừa sợ mà lui”. Tuy nhiên cuối cùng ông vẫn không bị Lý Cao Tông trị tội, mà cho giữ chức Thái sư như cũ.
Nhiều phe phái đánh lẫn nhau
Năm 1210, Lý Cao Tông mất, thái tử Sảm lên nối ngôi, tức Lý Huệ Tông. Họ Trần và Tô Trung Từ bắt đầu nắm quyền trong triều, nhưng thế lực cũ của các cựu thần, trong đó có Đàm Dĩ Mông vẫn còn.
Ông được Lý Huệ Tông phong làm Thái úy, giữ chức phụ chính thay cho Đỗ Kính Tu vừa bị Tô Trung Từ sát hại. Ít lâu sau Huệ Tông lại phong cho ông tước Vương.
Sau đó Tô Trung Từ cũng bị giết trong cuộc tranh chấp quyền lực. Trong nước hỗn loạn, chia làm nhiều phe phái đánh lẫn nhau. Lý Huệ Tông khi dựa vào thế lực họ Trần, khi dựa vào họ Đoàn và họ Nguyễn chống họ Trần.
Năm 1213, Lý Huệ Tông sai Đàm Dĩ Mông liên kết với Đoàn Thượng ở Hồng châu chống lại Trần Tự Khánh, sau đó lại được lệnh Huệ Tông đến vùng sông Tam Đái tập hợp lực lượng chống lại họ Trần.
Năm 1214, Lý Huệ Tông cùng thái sư Đàm Dĩ Mông tự làm tướng, hẹn với quân Hồng châu đi đánh Tự Khánh, đến Mễ Sở gặp quân họ Trần do Vương Lê, Nguyễn Cải chỉ huy.
Hai bên chưa giao chiến, quân của Lê, Cải mới hò reo tiến lên, quân triều đình đã tự tan vỡ. Vương Lê, Nguyễn Cải bắt được thuyền rồng. Cánh quân đạo Bắc Giang do thái sư Đàm Dĩ Mông thống xuất tới bến An Diên thì bị quân của Trần Thừa tiến đánh.
(còn nữa)
Nguyễn Thành Hữu