Động tác tập cột sống (ảnh minh họa)
Trong Đông y, thận vô cùng quan trọng, chi phối hoạt động của nhiều cơ quan trong cơ thể. Thận thuộc hành Thuỷ, là gốc của tiêu thiên (di truyền, huyết thống), quan hệ với Tâm là quan hệ Thuỷ – Hoả, Thận khai khiếu ra tai và nhị âm (hậu môn và lỗ đái), vinh nhuận ra răng, tóc.
Thận không chỉ có chức năng phân bố thủy dịch trong cơ thể mà còn sinh tinh và tàng tinh (tinh có thể hiểu là các chất tinh hoa của cơ thể và tinh hoa của thức ăn. Nhờ có tinh cơ thể mới phát triển – mới sinh sôi nảy nở. Tinh ít, tinh kém sẽ chậm phát triển, sẽ rối loạn về hoạt động tình dục, không có khả năng chửa đẻ…). Thận chủ cốt, thận có khỏe thì hệ thông xương mới vững chắc, răng khoẻ, không đau lưng mỏi gối, trẻ em chóng biết đi, biết nói, tóc đen mượt. Nhờ có thận sinh tinh cũng mới sinh ra được tủy, não và huyết.
Thận cũng thể hiện ý trí con người – thận tàng trí. Ý trí của con người chứa ở thận, kinh sợ hại thận. Người thận yếu thường nhút nhát, yếu hèn. Thận và Tâm cũng liên quan đến trí nhớ, tâm thận yếu, trí nhớ giảm, đau lưng mất ngủ…Vì vậy, muốn cơ thể khỏe mạnh hãy làm khỏe thận bằng các bài tập dưới đây:
Lưỡng thủ phàn túc cố thận yêu: Người đứng thẳng, 2 chân song song ngang vai. Bàn tay đặt chồng lên nhau giữa thắt lưng; nam giới để bàn tay trái ở bên ngoài, nữ giới thì ngược lại. Khi hít vào người từ từ ngả ra sau một góc 60o – 75o. Thở ra đứng thẳng dậy và từ từ gập người về phía trước 90o so với chân, mặt đối với đất. Tiếp tục hít vào, từ từ đứng thẳng dậy, 2 mu bàn tay hướng vào nhau ở giữa thân từ từ nâng lên và đẩy thẳng ngang 2 bên vai. Tiếp tục thở ra lại từ từ gập người xuống vuông góc với thân, mặt đối đất.
Lúc đứng dậy, 2 lòng bàn tay để phía ngoài 2 cẳng chân và từ từ kéo lên qua đùi đến hông và trở về tư thế chuẩn bị, lại đặt chồng lên nhau ở giữa thắt lưng. Thực hiện 6 lần, động tác nhẹ nhàng để dưỡng thận, kích thích mệnh môn và cột sống, tủy sống và các đám rối thần kinh lan tỏa từ tủy sống. Nếu thực hiện nhanh và mạnh sẽ gây chấn thương.
Tác dụng: tăng cường chức năng cho thận và eo lưng. Làm mạnh khung xương và giải quyết nhiều chứng bệnh liên quan đến thận và cột sống.
Kết nối tâm thận: Ngồi yên tĩnh trên ghế hoặc dưới sàn và quan sát hơi thở đan điền (khoang bụng dưới) để tâm được yên lắng. Tiếp theo, khi hít vào, hít sâu xuống đan điền, thở ra đẩy khí sang Mệnh môn (giữa thắt lưng). Thực hiện 18 -24 hơi thở. Tác dụng: Trị đau lưng, mất ngủ, tăng cường trí nhớ…
Thông chu thiên: Khi hít vào thì dẫn khí từ Ấn đường (giữa 2 mắt). Khi thở ra thì dẫn khí ra Mệnh môn, đồng thời cảm nhận khí theo cột sống (đốc mạch) xông thẳng lên não. Thực hiện 18 – 24 hơi thở. Tác dụng: Thông khí huyết toàn bộ cơ thể giúp máu huyết lưu thông, thận và cơ thể khỏe mạnh.
Chà xát Mệnh môn và thận: Đặt cườm tay giữa ngón cái và ngón trỏ tại Mệnh môn và chà xát lên xuống nhiều lần cho Mệnh môn nóng lên. Tiếp tục vỗ 2 bên thắt lưng để kích hoạt 2 thận. Sau đó xoa bằng 2 tay từ mệnh môn (giữa thắt lưng) đến 2 bên thắt lưng (vùng thận) nhiều lần cho ấm lên.
BS Nguyễn Văn Thắng (Chủ nhiệm CLB khí công Thăng Long)