Trẻ bị táo bón kéo dài thường lười ăn, hấp thu dinh dưỡng kém, gầy sút khiến cho cha mẹ lo lắng. Trẻ bị táo bón, đặc biệt là táo bón lâu ngày lượng phân không thể đào thải ra ngoài sẽ bị tích tụ lại trong ruột. Tại đây, ruột hấp thụ nước từ phân khiến phân càng rắn và cứng hơn, tích tụ dần trong ruột khiến trẻ bị trướng bụng, đầy hơi. Tình trạng này làm cho trẻ chán ăn, ăn uống không ngon miệng và khó tiêu. Khi cho trẻ ăn, lượng thức ăn dung nạp vào cơ thể ít và kém đa dạng nên trẻ rất khó tăng cân, thậm chí còn bị thiếu chất trầm trọng và suy dinh dưỡng. Táo bón làm hệ hệ tiêu hóa của trẻ kém hiệu quả, giảm khả năng hấp thu các chất dinh dưỡng thiết yếu cho cơ thể. Sự thiếu hụt chất dinh dưỡng cung cấp cho trẻ khiến trẻ gầy, yếu, càng chậm tăng cân.

Trong Đông y, bài thuốc Thanh nhiệt cứu âm tiễn rất tốt cho trẻ táo bón. Bài thuốc gồm sinh địa, tri mẫu, thạch cao, thiên hoa phấn, mạch môn, nhân sâm, xích thược, đơn bì, kim ngân, liên kiều, mỗi vị 10 - 12g. Trẻ nhỏ dưới 6 tuổi dùng liều một nửa hoặc 1/3 người lớn. Trẻ lớn bệnh nặng tăng liều hơn. Sắc uống ngày 1 thang. Tác dụng của bài thuốc giúp thanh nhiệt dưỡng âm, sinh tân, trừ nhiệt tà lưu lại. Trị chứng nóng nhiệt gầy sút, ăn được vẫn gầy sút, táo bón, da khô sần, nổi mụn phát ban, miệng hôi, lợi sưng đau. Tỳ vị là gốc hậu thiên, sinh huyết, khi vị nhiệt được thanh thì tỳ sinh huyết, tâm điều huyết, can tàng huyết điều huyết. Trẻ sẽ ăn ngủ tốt, tăng cân, các chứng liên quan tỳ vị nhiệt hậu Covid-19 cũng nhanh khỏi.

Khi trẻ dùng thuốc nên bổ trợ thêm bằng thực phẩm như canh bí đao thịt vịt; canh khổ qua nhồi thịt, nấm mèo, đậu phụ; canh mướp, mồng tơi, cua đồng. Nên cho trẻ uống nước mía, nước dưa hấu, nước ép trái cây tươi, tránh ăn vị khô mặn cay nóng khó tiêu.

Lương y Nguyễn Văn Sáu (Trung tâm Y tế Bà Rịa)