Gần đây dư luận tranh cãi vụ chủ quán Lòng Chát nổi tiếng khoe bộ lòng se điếu dài 40m. TS Nguyễn Hồng Vũ, tiến sĩ Sinh học phân tử trong y học, Viện nghiên cứu City of Hope, California, Mỹ đưa ra những nhận định khoa học và giải thích về vấn đề này.

Lòng se điếu gặp ở heo mắc bệnh do vi khuẩn Lawsonia intracellularis

Trong các bệnh đường ruột thường gặp ở heo, bệnh do vi khuẩn Lawsonia intracellularis khá phổ biến ở những nơi mà điều kiện vệ sinh không đảm bảo.

Đây là một loại vi khuẩn kỵ khí bắt buộc sống nội bào, chủ yếu xâm nhập vào tế bào biểu mô ruột non và nhân lên trong bào tương của các tế bào này (dạng ký sinh). Quá trình này kích thích sự tăng sinh bất thường của lớp niêm mạc ruột, khiến thành ruột dày lên, xoắn lại và trở nên cứng. tạo nên hình dạng giống với “lòng se điếu”.

Do vậy, bệnh này được gọi tên là bệnh viêm ruột tăng sản (proliferative enteropathy). Những con heo mắc bệnh này thường sẽ bị tiêu chảy kéo dài, phân nhầy, gầy yếu, chậm lớn,...

Ở heo đã cai sữa và heo đang lớn (dưới 4 tháng tuổi), bệnh thường không quá nghiêm trọng nhưng vi khuẩn vẫn có thể tồn tại lâu dài trong ruột (bệnh mãn tính). Tuy nhiên, khi heo trưởng thành (trên 4 tháng tuổi), bệnh thường trở nặng hơn và có thể gây xuất huyết ruột với tỷ lệ tử vong cao (bệnh cấp tính).

Ảnh minh họa - bác sĩ cung cấp.

Bệnh này đã từng là nỗi lo sợ của ngành chăn nuôi heo ở nhiều nơi trên thế giới. Mặc dù, một số kháng sinh có thể giúp kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn này nhưng vì chúng sống trong nội bào nên việc tiêu diệt hoàn toàn vẫn là một trở ngại.

Do vậy, từ khi vi khuẩn này được phân lập và mô tả lần đầu tiên vào năm 1993, các nghiên cứu vaccine đã được bắt đầu sau đó. Đến năm 2001, vaccine thương mại đầu tiên, Enterisol Ileitis (Boehringer Ingelheim), vaccine vi khuẩn sống giảm độc lực, dùng đường uống, được cấp phép sử dụng tại Mỹ.

Người nhiễm vi khuẩn này có nguy hiểm?

Vậy câu hỏi đặt ra là:

Lawsonia intracellularis có nguy hiểm cho người không khi ăn heo bị nhiễm vi khuẩn này? Hiện tại, không có bằng chứng chắc chắn nào cho thấy Lawsonia intracellularis gây bệnh cho người. Đây là một vi khuẩn gây bệnh đặc hiệu cho động vật, đặc biệt là: heo, ngựa và một số loài gặm nhấm (như thỏ, chuột, v.v…).

Vậy ăn lòng se điếu có bị sao không? Mặc dù, Lawsonia intracellularis không gây nguy cơ lây bệnh trực tiếp sang người nhưng heo ở trong tình trạng bệnh, sức khỏe không tốt, hệ miễn dịch suy yếu (do bệnh nền ký sinh) thường là "ổ chứa" nhiều loại tác nhân gây bệnh tiềm ẩn khác, bao gồm cả vi khuẩn và virus nguy hiểm.

Ngoài ra, các tổn thương ở ruột có thể kèm theo việc tích tụ các độc tố từ thức ăn hoặc chuyển hóa bất thường.

Do vậy, nếu chúng ta ăn phải những đoạn lòng heo bị bệnh, đặc biệt là khi không được làm sạch kỹ hoặc nấu chưa chín, thì nguy cơ bị nhiễm bệnh và ngộ độc là hoàn toàn có thể xảy ra.

Vì vậy, chúng ta hãy tỉnh táo trước những món “của lạ” và đừng để phải “chết vì thiếu hiểu biết”.

TS Nguyễn Hồng Vũ (Viện nghiên cứu City of Hope, California, Mỹ)