Không có tác dụng bổ dương

Người ta đồn rằng, rùa vàng là loài cực quý hiếm, sống trên đại ngàn, hấp thụ linh khí của trời đất nên máu thịt tinh khiết, đại bổ, ăn vào tăng cường sinh lực, đặc biệt ai có bệnh tim nếu uống rượu pha mật rùa, huyết rùa sẽ hết ngay. Vì thế, dù giá có đắt đỏ, nhưng người có tiền vẫn mua để thể hiện “đẳng cấp” của mình.   

Theo ThS Hoàng Khánh Toàn, Chủ nhiệm Khoa Y học cổ truyền, Bệnh viện T.Ư Quân đội 108, rùa vàng, còn gọi là rùa núi, rùa nây, sơn quy..., được coi là một trong những loại thực phẩm và vị thuốc quý từ rất lâu đời. Các bộ phận của rùa đều được dùng để làm thuốc. Thịt rùa vị ngọt mặn, tính bình, có công dụng ích âm dưỡng huyết, được dùng để chữa các chứng cốt chưng lao nhiệt (đau nóng trong xương, suy nhược cơ thể do âm hư), đau nhức các khớp, ho lâu ngảy, khái huyết, trĩ xuất huyết...

Tiết rùa vị mặn, tính lạnh, có công dụng trị thoát giang (lòi dom), thương tổn do trật đả. Mật rùa vị mặn, tính lạnh, dùng để chữa sưng nề mắt sau khi bị bệnh đậu, kinh nguyệt không thông. Tinh trùng rùa dùng để trị điếc tai. Người ta lấy tinh rùa bằng cách đè nặng lên mu con rùa đực, đặt một cái gương trước mặt, rùa đực tưởng trước mắt mình là rùa cái nên xuất tinh, hứng lấy rồi nhỏ vào tai mỗi ngày vài lần.

Dùng sai mang hại

Theo ThS Toàn, bộ phận quý nhất là yếm rùa chứ không phải thịt hay tiết. Yếm rùa còn gọi là quy bản hay quy giáp, vị ngọt mặn, tính bình, có công dụng tư âm tiềm dương, bổ thận kiện cốt, được dùng để chữa các chứng thận âm bất túc, âm hư phong động (đau đầu, hoa mắt, chóng mặt do âm hư), cốt chưng lao nhiệt, thổ huyết, chảy máu cam, ho lâu ngày, kiết lỵ lâu ngày, băng lậu, khí hư, đau lưng, yếu xương (cốt nuy), sốt rét kinh niên, trẻ em gầy yếu...dưới dạng chặt nhỏ sắc uống, làm thành viên hoàn, tán bột hoặc nấu thành cao gọi là cao quy bản.

Như vậy, công dụng của rùa vàng chủ yếu là bổ âm dưỡng huyết, bổ thận âm hay thận thủy chứ không phải là vị thuốc bổ dương, tráng dương, bổ thận dương hay thận hỏa. Có thể dùng rùa vàng để dự phòng và chữa các chứng bệnh về yếu sinh lý như suy giảm ham muốn tình dục, liệt dương, di tinh, mộng tinh, xuất tinh sớm... hoặc để cải thiện khả năng “chăn gối” nhưng chỉ ở thể  thận âm hư suy hoặc âm hư hỏa vượng biểu hiện bằng các triệu chứng như người gầy, lòng bàn tay và bàn chân nóng, hay có cảm giác sốt về chiều, ngủ kém hay mê, vã mồ hôi trộm, lưng đau gối mỏi, đầu choáng mắt hoa, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi mỏng hoặc không có rêu, mạch nhanh nhỏ...chứ không dùng được cho các thể bệnh khác như thận dương hư suy, tâm tỳ lưỡng hư, tỳ thận dương hư, khí trệ huyết ứ...và nếu dùng lầm sẽ khiến bệnh trạng không những không thuyên giảm mà còn nặng thêm.

Hai trong những phương thuốc điển hình dùng rùa vàng để chữa các bệnh thuộc thể thận âm hư suy hoặc âm hư hỏa vượng được ghi trong sách Đan Khê tâm pháp của Chu Đan Khê là Đại bổ hoàn gồm các vị: quy bản, hoàng bá, tri mẫu và thục địa hoặc Bổ thận hoàn gồm các vị: quy bản, hoàng bá, ngưu tất, trần bì và can khương... chứ không phải ăn thịt rùa như lời đồn thổi.

Nhật Hà