Baking soda được nhiều người ví như một loại bột “thần thánh”.

Dùng sai, phản tác dụng

Theo TS y khoa David T. Derrer, thuộc Hiệp hội Bác sĩ gia đình Hoa Kỳ, bột baking soda (còn được gọi là sodium bicarbonate) là một sản phẩm kỳ diệu mà không ít bà nội trợ tin dùng, bởi nó không chỉ là một thành phần trong chế biến các món ăn hoặc làm bánh, mà còn có thể đem lại nhiều lợi ích khác như tẩy trắng răng, khử mùi hôi, có tác dụng tẩy rửa tốt… Điều quan trọng là nó rẻ và an toàn.

Trao đổi với KH&ĐS, PGS.TS Phạm Gia Điền, Viện Hóa học, Viện Hàn lâm KH&CN cho biết, các đặc tính lý hóa của baking soda cho phép được sử dụng rộng rãi với nhiều ứng dụng phong phú. Baking soda trung hòa mùi hóa học, do đó được sử dụng trong muối tắm và bột khử mùi cơ thể. Baking soda có xu hướng duy trì độ pH 8,1 (7 là trung tính) của dung dịch ngay cả khi thêm axit với độ pH thấp hơn, hoặc ba-dơ làm tăng độ pH. Khả năng ổn định này giúp nó được chọn làm thành phần sủi trong các thuốc kháng axit và các sản phẩm làm sạch răng giả.

Sodium bicarbonate cũng được tìm thấy trong một số sản phẩm kem đánh răng hay nước xúc miệng chống mảng bám. Khi được sử dụng như một chất làm sạch ở dạng bột nhão hoặc khô, cấu trúc tinh thể của nó giúp ăn mòn nhẹ nhàng loại bỏ bụi bẩn mà không trầy xước bề mặt nhạy cảm. Baking soda cũng được sử dụng như một chất men trong việc tạo các sản phẩm nướng như bánh mỳ và nhiều loại bánh khác.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cho rằng, mặc dù baking soda khá an toàn để sử dụng, nhưng nếu dùng liều cao có thể gây ra nhức đầu, buồn nôn hoặc khó chịu. TS Mark Sircus, Hội Y học Tự nhiên Hoa Kỳ cho hay, tác dụng phụ của sodium bicarbonate có thể bao gồm chuyển hoá alkalosis, phù nề do quá tải natri, suy tim sung huyết, tăng huyết áp do tăng natri.

Ở những bệnh nhân tiêu thụ canxi cao hoặc chế độ ăn giàu sữa, canxi bổ sung, hoặc các thuốc kháng axit có chứa canxi như canxi cacbonat, việc sử dụng natri bicarbonate có thể gây ra hội chứng sữa – kiềm, có thể dẫn đến vôi hóa di căn, sỏi thận và suy thận.

Để giúp cho răng miệng khoẻ mạnh, ngăn ngừa sâu răng, bạn có thể đánh răng bằng kem đánh răng có baking soda. Một nửa muỗng cà phê bột baking soda pha trong một ly nước để súc miệng cũng có thể làm cho hơi thở của bạn tươi mới. Tuy nhiên, theo Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (American Dental Association – ADA), răng sẽ không khoẻ mạnh nếu bạn chỉ dùng nước baking soda để đánh răng.

Cách sử dụng an toàn

Theo các chuyên gia, với loại bột “thần thánh” này, điều quan trọng là phải có sự hiểu biết để không biến sản phẩm an toàn bị mất an toàn và phản tác dụng. Đầu tiên là không sử dụng quá bừa bãi, bởi trong một số trường hợp, baking soda sẽ gây ra những tác dụng ngược.

Ví dụ, trong một số trường hợp sử dụng baking soda để làm đẹp, sản phẩm này có thể làm khó chịu cho làn da của bạn (cơ quan lớn nhất của cơ thể  thường có tính axit, hơi chua. Điều này giúp da giữ độ ẩm và giữ vi khuẩn có hại tránh ra khỏi cơ thể. Nhưng nếu bạn có làn da nhạy cảm, có thể bạn sẽ thấy các chất kiềm gây khó chịu, dễ làm kích ứng và rát da).

Hơn nữa, việc dùng baking soda cũng có thể gây ảnh hưởng đến kiểu tóc bạn (một số người bỏ qua dầu gội và dùng hỗn hợp baking soda cùng giấm táo để làm sạch tóc, da đầu. Giống như da đầu, tóc của bạn có tính axit tự nhiên. Dung dịch baking soda có thể làm sạch chân tóc lúc đầu, nhưng theo thời gian sẽ gây ra hiện tượng tóc gẫy, rụng và xơ rối).

Bên cạnh đó, trong nhiều trường hợp, bạn cần phải nắm vững những quy tắc về an toàn. Ví dụ, để xoa dịu chứng khó tiêu, bạn có thể pha 1/4 thìa baking soda vào một cốc nước để khử axit trong dạ dày. Nhưng nếu chứng khó tiêu của bạn không phải do dư axit dạ dày thì baking soda sẽ không giúp cải thiện tình hình và bạn cần đi bác sĩ. Ngoài ra, cần nhớ tuyệt đối không uống baking soda trong vòng 2 giờ khi uống các loại thuốc khác.

Đức Anh