Bà Nguyễn thị B. (56 tuổi) thường xuyên đau bụng về phía dưới hạ sườn phải. Thỉnh thoảng có những cơn đau dữ dội, đau đến nỗi phải gập người lại. Có khi đau phát sốt. Bà đi khám được biết trong mật có 3 - 4 cục sạn nhỏ.

Chúng tôi hướng dẫn bà dùng: Táo tây 2 - 3 quả, gọt bỏ vỏ, bỏ hột, cắt nhỏ, xay thật nhuyễn với 100ml nước. Nếu không có máy xay sinh tố, có thể cắt nhỏ, cho vào chén, thêm nước cho ngập chén, cho vào nồi chưng cách thủy cho thật chín nhừ, ép lấy nước cốt. Dùng nước đó uống ngày 2 lần. Uống liên tục 5 ngày.

Đến ngày thứ 5, buổi chiều không ăn gì (có thể ăn ít cháo), 18h - 19h uống 1 ly nước ấm pha với 4g muối. Đến 20h, uống thêm 1 ly nước muối như trên. Đến 10 giờ (22 giờ), lấy 2 trái chanh, vắt lấy nước, pha với một lượng dầu ăn (dầu nành, dầu lạc...) bằng với lượng nước chanh, quấy đều lên, uống. Sáng sớm khi đi cầu thấy có 4 cục sạn theo phân ra. 

Theo chúng tôi, phương thuốc này 1 năm nên áp dụng 1 - 2 lần (khoảng 6 tháng nên làm 1 lần) để tống hết những cặn bã trong gan mật ra, vừa làm sạch cho gan mật vừa có khả năng ngăn ngừa được sỏi mật hình thành.

Trên lâm sàng chúng tôi nhận thấy,nước táo có tác dụng làm cô đặc sạn mật lại thành khối. Dầu đậu nành có tác dụng làm giãn cơ ở ống dẫn mật để tống sạn ra. Có nhiều người mới uống đến ngày thứ 2 hoặc thứ 3 đã thấy ra sạn.

Lưu ý: Dựa vào mầu sắc của cục sạn, có thể biết được thời gian hình thành của cục sạn: Nếu cục sạn ra có màu nâu hoặc nhạt là sạn mới hình thành. Nếu cục sạn ra có màu xanh đa số là đã lâu năm.

Lương y Hoàng Duy Tân (nguyên Phó Chủ tịch Hội Đông y Đồng Nai)