Bài thuốc quý phòng trị tăng huyết áp
Nếu THA người nóng nhiệt, miệng đắng khô khát, hay bị bốc hỏa lên đầu do âm huyết hư hỏa vượng. Phép trị chủ yếu bình can tiềm dương thanh hỏa, nên dùng vị: Long đởm 12g, chi tử 10g, hoàng cầm, 12g, sinh địa 20g, cúc hoa 12g, hoa hòe 12g, câu đằng 14g, mộc thông 12g, bạch thược 14g, xa tiền tử 12g đây là bài long đởm tả can thang gia giảm. Tác dụng tả can đởm thực hỏa, thanh can kinh thấp nhiệt, trị gan huyết nhiệt miệng đắng sườn đau, đau đầu chóng mặt, THA….
– Nếu THA đau đầu chóng mặt ù tai buồn bực, lòng bàn tay chân nóng do âm hư dương can. Phép trị bổ âm tiềm dương nên dùng vị: Sinh địa 20g, hoài sơn 16g, đơn bì 14g, sơn thù 12g, phục linh 12g, trạch tả 14g, cẩu kỷ 12g, cúc hoa 12g. Tác dụng bổ âm dưỡng can. Trị can thận suy, hỏa vượng váng đầu, hoa mắt, thị lực giảm, cao huyết áp…
– Nếu THA đau đầu chóng mặt ù tai, tiểu tiện không tự chủ do âm dương đều hư. Phép trị thiên về âm hư bổ âm, thiên về dương hư bổ dương.
-Nếu người gầy nóng trong miệng khô do âm hư nên dùng vị: Thục địa 30g, hoài sơn 16g, đơn bì 14g, sơn thù 14g, phục linh 14g, trạch tả 12g, cẩu kỷ, đương quy 12g, ngưu tất 12g, nhục thung dung 10g, táo nhân, đỗ trọng 12g…đây là bài lục vị địa hoàng gia vị. Nếu lưng chân không ấm do thận dương hư thêm nhục quế 4g, phụ tử 4g, còn gọi bát vị thận khí hoàn gia giảm. Tác dụng ôn bổ thận dương, bài này rất thích hợp THA âm dương đều hư, đau đầu chóng mặt ù tai hồi hộp mệt mỏi.
– Nếu THA người mập, bụng lớn chậm tiêu, thể do đàm thấp huyết ứ. Phép trị chủ yếu kiện tỳ, tiêu đàm thấp, thông huyết ứ, nên chọn dùng vị: Bạch truật 12g, thiên ma 12g, bán hạ 8g, càn khương 6g, hoàng bá 10g, hoàng kỳ 14g, đảng sâm 12g, phục linh 14g, trạch tả 10g, trần bì 12g, mạch nha 12g, thần khúc 12g, đây là bài bạch truật bán hạ thiên ma thang gia giảm. Tác dụng lợi thấp hóa đàm. Trị huyễn vựng THA do đàm ủng trệ. Bài này thích hợp THA dạng mập bụng lớn thừa cân.
Có thể nói trên đây là một số bài thuốc Đông y có tác dụng: Bổ âm dưỡng huyết, hoá đàm, hỗ trợ phòng trị chứng THA huyễn vựng rất hiệu quả.
Qua thực tế lâm sàng cho thấy bệnh THA có nhiều bệnh chứng tương đồng với huyễn vựng, khi điều trị bệnh THA thì chứng huyễn vựng cũng giảm, và ngược lại khi điều trị chứng huyễn vựng thì bệnh THA cũng giảm. Sử dụng những bài thuốc trên có tác dụng chữa chứng huyễn vựng là hổ trợ điều trị THA.
Lương y Minh Phúc
(Phó chủ tịch Hội Đông y TP Vũng Tàu)