“Nóng” nghị trường tranh luận về sách giáo khoa

Tại các phiên thảo luận các vấn đề kinh tế - xã hội, vấn đề về sách giáo khoa đã làm “nóng” nghị trường với các ý kiến phát biểu và tranh luận giữa các đại biểu.

Tại phiên thảo luận ngày 4/11, đại biểu Phạm Minh Hiền (Phú Yên) cho biết, đây là năm đầu tiên áp dụng một chương trình nhiều bộ sách theo hình thức xã hội hóa trong điều kiện cơ sở vật chất còn thiếu thốn, đội ngũ giáo viên cấp tiểu học chưa thể đạt yêu cầu cao hơn, chắc chắn sẽ gặp nhiều bỡ ngỡ. Tuy nhiên, không phải tự nhiên mà phần lớn xã hội đã bức xúc và giận dữ khi nhắc về bộ sách giáo khoa lớp 1 trong thời gian gần đây.

Đại biểu Phạm Minh Hiền (Phú Yên).

Những lỗi sai trong sách giáo khoa đã bộc lộ về một quy trình thẩm định, phát hành sách còn lỏng lẻo, dễ dãi, vội vàng.

Giá trị một bộ sách giáo khoa khác hoàn toàn với một sản phẩm hàng hóa thông thường. Nếu chấp nhận một bộ sách như một lốp xe đầy những mảnh chắp vá để tiếp tục vận hành thì đó là một thái độ thỏa hiệp rất nguy hại.

“Tôi mong các cơ quan, bộ phận có trách nhiệm cần mạnh dạn nhìn thẳng sự thật, có thể cân nhắc cho dừng sử dụng những bộ sách giáo khoa có chất lượng thấp, cần thiết thì nên lùi thời gian lại để hoàn thiện chặt chẽ hơn về mọi mặt. Đồng thời, Chính phủ cần làm rõ trách nhiệm trong sự cố về sách giáo khoa lớp 1, đặc biệt là lỗi sai về trách nhiệm cần phải được giải quyết, xử lý thật nghiêm minh ở từng khâu, từng cấp, từng bộ phận, xem xét, bổ sung, thay đổi, điều chỉnh Hội đồng thẩm định sách giáo khoa”, bà Hiền nói.

Đại biểu Đặng Thị Phương Thảo (Nam Định).

Đại biểu Đặng Thị Phương Thảo (Nam Định) cho biết, trước kỳ họp này, cử tri  đã phản ánh những bức xúc với Đoàn đại biểu Quốc hội về vấn đề sách giáo khoa. 

Tại phiên thảo luận chiều ngày 3/11, bà Thảo đề nghị cần xem xét kỹ lưỡng từng khâu để làm rõ mức độ sai sót trong sách giáo khoa. Pháp luật đã có đầy đủ các quy định tạo căn cứ để có thể tiến hành xử lý hay kỷ luật các cá nhân có trách nhiệm khi có dấu hiệu sai phạm.

Để khắc phục, thu hồi, chỉnh sửa sách dự kiến sẽ tốn kém về tiền của, gây ảnh hưởng tới việc sử dụng tài sản cá nhân, tổ chức tới tài sản của Nhà nước. Vì vậy, để tránh làm tăng bức xúc cho nhân dân, đề nghị cần có sự vào cuộc của cơ quan điều tra.

Đại biểu Bùi Văn Phương (Ninh Bình).

Tranh luận với đại biểu Phương Thảo tại buổi thảo luận đó, đại biểu Bùi Văn Phương (Ninh Bình) cho rằng, đây là năm đầu tiên chúng ta thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới và cũng là năm đầu tiên học, thực hiện chương trình lớp 1 của chương trình giáo dục phổ thông mới. Việc biên soạn sách giáo khoa là vấn đề rất lớn. Có thể nói, ngành giáo dục đã hết sức cố gắng nhưng có thể nói có một số thiếu sót không thể tránh khỏi. Đó chỉ là ở dạng một số ngữ liệu phục vụ cho học âm, học vần, bài đọc của các cháu là chưa thật phù hợp, không phải sai sót tới mức nghiêm trọng và cũng không phải sai sót đến mức như đại biểu nói là phải chuyển cơ quan điều tra hoặc hình sự hóa việc sai sót này.

Tại buổi thảo luận ngày 4/11, đại biểu Bùi Văn Phương (Ninh Bình) cũng cho rằng, việc sai sót là việc không tránh khỏi khi một chương trình mới bắt đầu, sách mới bắt đầu. Việc này khắc phục được.

Đại biểu Ngô Thị Minh (Quảng Ninh), Thứ trưởng Bộ GD&ĐT.

Đại biểu Ngô Thị Minh (Quảng Ninh), Thứ trưởng Bộ GD&ĐT cho biết, bà rất chia sẻ với những lo toan, với những trăn trở của đại biểu Minh Hiền ở Phú Yên và đại biểu Phương Thảo ở đoàn Nam Định.

Tuy nhiên, thực sự là việc đổi mới chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông là một việc lớn, một việc rất khó, Bộ GD&ĐT và Hội đồng thẩm định cũng đã tiếp thu ý kiến của cử tri và cũng đã có giải trình trước Quốc hội.

Những hạn chế trong cuốn sách giáo khoa là điều cũng không tránh khỏi và Bộ GD&ĐT, Bộ trưởng đã có hứa hẹn và thực sự đang chỉ đạo rất quyết liệt trong ngành.

Những sai sót có thể tránh được thì phải rút kinh nghiệm nghiêm túc, nghiêm khắc

Phát biểu tại buổi thảo luận, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam chia sẻ, những ý kiến về sách giáo khoa của các đại biểu Quốc hội, của các nhà khoa học giáo dục, các nhà văn, nhà thơ, nhà văn hóa, giáo viên và người dân bình thường… ông đã lắng nghe một cách rất cẩn thận.

Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam.

Tất cả các ý kiến đó đều rất tâm huyết, rất trách nhiệm, với một mong muốn là góp ý cho Bộ GD&ĐT, cho ngành giáo dục để có một bộ sách giáo khoa thật tốt, để thực hiện yêu cầu đổi mới giáo dục.

Theo ông Đam, trong luật đã có quy định rất rõ về trách nhiệm đối với sách giáo khoa, từ việc hướng dẫn quy trình biên soạn như thế nào, thành lập Hội đồng và quy trình thẩm định ra sao, đến việc phê duyệt sách như thế nào đều được quy định bằng luật, chứ không phải bằng văn bản dưới luật.

Theo luật này, đã quy định rất rõ trách nhiệm của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT chịu trách nhiệm về sách giáo khoa ở tất cả các khâu.

Nói điều đó để thấy, việc này không thuộc thẩm quyền trực tiếp của Chính phủ hay của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, cũng giống như các vấn đề giáo dục khác, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đặc biệt rất quan tâm.

Chính phủ trong các phiên họp gần đây thảo luận đều có nói về vấn đề sách giáo khoa. Thủ tướng Chính phủ nhắc rất nhiều lần, Phó Thủ tướng Chính phủ trực tiếp 2 lần họp với Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cùng với lãnh đạo Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, cộng với các chuyên gia, kể cả những người tham gia thẩm định và viết chương trình và rất nhiều cuộc trao đổi riêng. 

“Nhưng qua các lần làm việc đó, tôi có thể nói, cuốn tiếng Việt của nhóm Cánh diều đã được Bộ thẩm định và phê duyệt là có lỗi, có sai sót, có sạn và lỗi này cần phải được tiếp thu một cách rất cầu thị, một cách rất khoa học”, ông Đam khẳng định.

Qua báo cáo của Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ với Thủ tướng Chính phủ cho thấy, Bộ trưởng cũng đã có các bước chỉ đạo khá cương quyết, như việc thay Chủ tịch Hội đồng thẩm định.

Những sai sót có thể tránh được thì phải rút kinh nghiệm một cách nghiêm túc và nghiêm khắc, để cho quy trình biên soạn, thẩm định sách giáo khoa lớp 2, lớp 6 năm nay và các năm tiếp theo không để xảy ra tình trạng như vậy nữa.

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ.jpg

Tại buổi thảo luận, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho biết qua kiểm tra và và lắng nghe ý kiến góp ý của nhân dân, của các nhà khoa học và các tầng lớp nhân dân thì thấy trong nội dung sách Tiếng Việt lớp 1 là một trong 46 sách có những ngữ điệu chưa thật phù hợp. Bộ đã yêu cầu ngay Hội đồng thẩm định, tác giả, nhà xuất bản nghiêm túc lắng nghe, tiếp thu.