Hình minh họa.
Gần chục năm trở lại, bản Cát Cát (Sa Pa) đã thay đổi nhiều. Con đường trải xi măng mới tinh, hàng quán san sát… Nhưng tôi lại nhớ con đường đất đá năm nào chúng tôi đã đi bộ vào đây, hai bên đường cỏ ngải đắng mọc tốt um. Mãi mới có một quán hàng nước mà hai vợ chồng chủ quán thật thà như đếm.
Giờ thì vừa bước những bậc đầu tiên xuống bản, những người bán hàng đã mời chào mua bánh kẹo để vào bản phát cho trẻ con (như một thủ tục của chuyến đi vậy).
Mà trẻ con ở đâu ra nhiều thế, đứa lớn bế đứa bé, dắt díu nhau chạy theo khách du lịch. Một thằng bé chừng 5 tuổi, mặt tròn lem luốc khi tôi chia bánh gạo cho, nó không lấy mà xin tiền, rồi cứ lằng nhằng bám theo. Đang tìm mấy tờ tiền lẻ thì nó đòi lấy tờ 10.000.
Tôi cũng là người hay cho tiền người ăn xin, nhưng cái cách xin này cứ thế nào ấy. Đây là một làng du lịch chứ đâu phải làng ăn xin. Ngay cả mấy phụ nữ, mấy đứa trẻ mang mấy cái túi, cái ví, vòng tết… ra bán cũng như một hình thức ăn xin trá hình. Cứ đeo bám, kèo nhèo nhằng nhẵng khiến người ta phát ớn phải mua.
Chứ mấy lần đến đây rồi, vẫn thấy ngần ấy thứ đồ lưu niệm, chẳng có gì cải tiến, chẳng có gì mới, mua nhiều về rồi cho chẳng hết, chả biết để làm gì. Thôi thì đành cho tiền cho nhanh.
Cứ nghĩ đơn giản là thấy mấy đứa trẻ tồi tội thì cho quà bánh, cho tiền. Nhưng có khi cái cách cho đó đã làm hỏng những đứa trẻ nơi này. Khiến chúng cảm thấy kiếm tiền theo cách đó dễ quá, việc gì phải vào rừng, lên nương lên rẫy, học hành làm gì cho vất vả, cứ chịu khó chạy theo du khách là được cho tiền. Khi chìa tay ra xin là người ta đã đánh mất luôn cả lòng tự trọng.
Tiền vé tham quan vào đây là 50.000đ/ người. Số tiền đó chắc được đầu tư vào làm đường sá, cơ sở vật chất, cho việc quản lý… Cứ nghĩ giá số tiền đó được dành một phần cho những người dân để họ sống bình thường, để những đứa trẻ ở bản Cát Cát đừng phải chạy theo xin tiền như thế thì tốt biết mấy.
Trong vé tham quan có lưu ý du khách không cho trẻ em tiền và bánh kẹo. Nhưng hầu như chẳng ai quan tâm. Những đứa trẻ ở bản Cát Cát vẫn chạy theo và khách du lịch vẫn cho chúng tiền. Một cái giá khá rẻ để thấy mình là người tốt bụng.
Minh Anh