Y học và đời sống

Những chế độ ăn kiêng "hot trend", coi chừng hại sức khoẻ

  • Tác giả : Giang Thu (Tổng hợp)
Những chế độ ăn kiêng “hot trend” như keto, detox, nhịn ăn gián đoạn đang được ưa chuộng, nhưng chuyên gia cảnh báo nếu áp dụng sai cách có thể gây hại cho sức khỏe, từ rối loạn chuyển hóa đến tổn thương tâm lý.

Thon gọn, khỏe đẹp là mơ ước của nhiều người. Nhưng trong hành trình tìm kiếm vóc dáng lý tưởng, không ít người đã chọn cách lao theo các chế độ ăn kiêng “thời thượng” được lan truyền rầm rộ trên mạng xã hội mà không hiểu rõ cơ chế, dẫn tới những hệ lụy nghiêm trọng cho sức khỏe.

Từ keto, low-carb, detox juice, intermittent fasting (nhịn ăn gián đoạn) cho đến carnivore diet (chỉ ăn thịt), hàng loạt chế độ ăn kiêng “hot trend” xuất hiện như một giải pháp giảm cân nhanh chóng và “thần kỳ”.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia dinh dưỡng, phần lớn các xu hướng này nếu thực hiện sai cách, không có giám sát y khoa, đều tiềm ẩn nguy cơ gây mất cân bằng dinh dưỡng, tổn thương cơ quan nội tạng, thậm chí gây rối loạn tâm thần liên quan đến ăn uống.

Ăn kiêng quá mức... lợi bất cập hại

Keto và Low-carb: Giảm cân nhanh nhưng thiếu bền vững

Chế độ keto và low-carb yêu cầu loại bỏ gần như hoàn toàn tinh bột, khiến cơ thể buộc phải chuyển sang đốt cháy chất béo làm năng lượng. Tuy nhiên, nếu không được hướng dẫn bài bản, người ăn kiêng dễ gặp các triệu chứng đau đầu, buồn nôn, mệt mỏi, hơi thở có mùi, rối loạn tiêu hóa, thiếu năng lượng cho não và cơ bắp.

Ảnh minh hoạ

Ảnh minh hoạ

Theo chuyên gia dinh dưỡng, “Cắt bỏ tinh bột quá mức sẽ khiến cơ thể rơi vào tình trạng thiếu năng lượng kéo dài, tăng nguy cơ mất cơ, suy giảm chức năng gan, thận”.

Detox bằng nước ép – nguy hiểm tiềm ẩn

Trào lưu “detox thanh lọc cơ thể” bằng nước ép trái cây trong nhiều ngày liên tục từng được rất nhiều người nổi tiếng hưởng ứng. Tuy nhiên, các bác sĩ cho rằng đây là cách giảm cân phản khoa học gây thiếu hụt chất đạm, chất béo cần thiết, rối loạn điện giải, hạ đường huyết, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tim mạch và chức năng thận.

Ảnh minh hoạ

Ảnh minh hoạ

Gan và thận vốn là hai cơ quan “giải độc” tự nhiên hiệu quả. “Uống nước ép thay cơm” không giúp thanh lọc mà có thể làm tổn thương hệ tiêu hóa, đặc biệt là ở người có bệnh lý nền.

Nhịn ăn gián đoạn (IF): Không dành cho tất cả

Nhịn ăn 16 tiếng/ngày, chỉ ăn trong 8 tiếng còn gọi là phương pháp IF. Tuy nhiên nếu không kiểm soát khẩu phần, dễ dẫn đến ăn bù quá mức, ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ, không phù hợp với người huyết áp thấp, tiểu đường hoặc rối loạn dạ dày.

Ảnh minh hoạ

Ảnh minh hoạ

Ăn toàn thịt – mất cân bằng dinh dưỡng nghiêm trọng

Chế độ carnivore diet loại bỏ hoàn toàn rau củ, tinh bột và trái cây khỏi thực đơn. Việc chỉ ăn thịt và chất béo khiến cơ thể thiếu chất xơ, tăng cholesterol xấu trong máu, táo bón nặng, tăng nguy cơ gout, viêm khớp, loãng xương.

Đừng để cái đẹp trở thành cái giá phải trả bằng sức khỏe

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, việc chạy theo các chế độ ăn kiêng mà không có sự hiểu biết và hướng dẫn đúng cách có thể gây nên những hậu quả nghiêm trọng.

Không chỉ ảnh hưởng đến thể chất, việc ăn kiêng sai cách còn tác động tiêu cực đến tinh thần. Nhiều người vì quá ám ảnh cân nặng đã mắc phải các hội chứng rối loạn ăn uống như biếng ăn tâm thần (anorexia), ăn vô độ (binge eating) hoặc cảm giác tội lỗi sau mỗi bữa ăn. Những biểu hiện này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn tiềm ẩn nguy cơ suy kiệt và trầm cảm nếu không được can thiệp kịp thời.

Điều đáng lo ngại là hiện nay, mạng xã hội trở thành nơi lan truyền nhanh chóng các phương pháp ăn kiêng không kiểm chứng. Chỉ với một vài hình ảnh “trước – sau”, một người không chuyên cũng có thể trở thành “chuyên gia giảm cân”, tạo ra hiệu ứng lan tỏa khiến nhiều người tin theo mà bỏ qua cảnh báo y khoa. Trong khi đó, giảm cân thực chất là một hành trình đòi hỏi sự hiểu biết, khoa học và tính bền vững.

Giảm cân để đẹp hơn, khỏe hơn là nhu cầu chính đáng. Nhưng đẹp không nên là sự đánh đổi bằng sức khỏe. Thay vì áp dụng những phương pháp hà khắc và cực đoan, mỗi người cần lựa chọn chế độ dinh dưỡng phù hợp với cơ địa, lối sống và nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi bắt đầu bất kỳ liệu trình giảm cân nào. Đồng thời, duy trì lối sống lành mạnh với việc vận động đều đặn, ngủ đủ giấc và kiểm soát căng thẳng mới chính là “chìa khóa” để duy trì vóc dáng và sức khỏe lâu dài.

Trong thời đại mà thông tin vừa là cơ hội vừa là nguy cơ, điều quan trọng là mỗi người cần tỉnh táo và có kiến thức nền tảng để chọn lọc thông tin một cách thông minh. Đừng để những “hot trend” ăn kiêng nhất thời trở thành nguyên nhân khiến sức khỏe của bạn đi xuống.

Giang Thu (Tổng hợp)

BẢN DESKTOP