Theo hồ sơ vụ án, năm 2018, ông Trần Văn Thiết, bà Trần Thị Nhị khởi kiện, yêu cầu tòa án buộc ông Trần Văn Chinh, bà Trần Thị Bé trả lại cho ông Thiết 99 m2 đất tại thửa đất số 220, tờ bản đồ số 01 lập năm 1991, chỉnh lý năm 2009 tại thôn Thiện Mỹ, xã Yên Mỹ, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định. Người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan là ông Trần Văn Viễn, bà Trần Thị Huyền, đều trú thôn Thiện Mỹ, xã Yên Mỹ, Huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định.

Ông Thiết trình bày trong đơn khởi kiện rằng, năm 2010, gia đình ông được cấp diện tích đất ở 99m2 tại thôn Thiện Mỹ, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mang tên Trần Văn Thiết và Trần Thị Nhị. Vì chưa có điều kiện để làm nhà ở, gia đình ông để đất trống. Ông Chinh hàng xóm lấn chiếm toàn bộ diện tích đất để nuôi vịt. Ông Thiết và gia đình nhiều lần yêu cầu ông Chinh trả lại đất nhưng không được. Ông Thiết làm đơn đề nghị UBND xã Yên Mỹ giải quyết nhưng không thành. Vì vậy, ông khởi kiện ra tòa.

Vị trí khu đất ông Trần Văn Thiết khởi kiện, đòi quyền sử dụng đất (cửa hàng xe máy là nhà ông Thiết).

Người bị tố chiếm đất được “minh oan”

Vụ án được Tòa án Nhân dân (TAND) huyện Ý Yên xét xử sơ thẩm ngày 2/11/2018 và TAND tỉnh Nam Định xét xử phúc thẩm vào 26/4/2019. Qua 2 cấp, Hội đồng xét xử đều chấp nhận đơn khởi kiện của ông Thiết, bà Nhị, buộc ông Chinh, bà Bé phải trả lại cho ông Thiết 99m2 đất.

Trao đổi với phóng viên, ông Trần Văn Viễn (người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan) cho biết, ông được ưu tiên giao thầu thửa đất số 65 tờ bản đồ số 01 với diện tích 465 m2 đất nông nghiệp từ năm 2003. Năm 2007, ông cho anh trai là Trần Văn Chinh (bị đơn) trồng trọt và chăn nuôi. Tiền giao thầu, ông nộp đầy đủ cho UBND xã Yên Mỹ từ khi được giao thầu đến năm 2018 (có biên lai). Vì vậy, không thể có chuyện lấn chiếm đất của ông Thiết như nội dung đơn khởi kiện.

Ông Viễn đã có đơn đề nghị xem xét theo thủ tục Giám đốc thẩm đối với bản án sơ thẩm số 08/2018/DS-ST ngày 2/11/2018 của TAND huyện Ý Yên và bản án dân sự phúc thẩm số 19/2019/TLPT-DS ngày 26/4/2019 của TAND tỉnh Nam Định.

Theo ông Viễn, đơn khởi kiện của ông Thiết không có căn cứ pháp lý, sai sự thật, Hội đồng xét xử chưa đánh giá đúng các tài liệu, chứng cứ, không thu thập thêm chứng cứ khác...

TAND huyện Ý Yên bác đơn khởi kiện, đề nghị UBND huyện Ý Yên thu hồi sổ đỏ đã cấp cho ông Trần Văn Thiết.

Tại quyết định Giám đốc thẩm số 29/2020/DSGĐT ngày 27/6/2020, Ủy ban Thẩm phán TAND cấp cao tại Hà Nội quyết định huỷ toàn bộ bản án sơ thẩm dân sự số 08/2018/DS-ST và bản án phúc thẩm dân sự số 19/2019/TLPT-DS, giao hồ sơ vụ án cho TAND huyện Ý Yên xét xử lại theo thủ tục sơ thẩm đúng quy định của pháp luật.

Ngày 16/9/2021, TAND huyện Ý Yên đưa vụ án ra xét xử lại. Căn cứ các tài liệu chứng cứ được bổ sung, diễn biến tranh tụng tại phiên tòa và lời khai của nguyên đơn, bị đơn, người làm chứng, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan, Hội đồng xét xử quyết định không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Trần Văn Thiết, bà Trần Thị Nhị, về việc đòi quyền sử dụng đất. Đồng thời, Hội đồng xét xử kiến nghị UBND huyện Ý Yên thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số BD 570863 ngày 19/11/2010 đã cấp cho ông Thiết, bà Nhị do việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không đúng trình tự thủ tục theo quy định tại Điều 30; 40; 41; 48 và điều 135 Nghị định 181/2004/NĐ-CP về thi hành Luật Đất đai năm 2003.

Không đồng tình, ông Thiết kháng cáo đề nghị cấp phúc thẩm chấp nhận đơn khởi kiện. Tuy nhiên, trong thời gian chuẩn bị xét xử phúc thẩm, ông Trần Văn Thiết, bà Trần Thị Nhị rút đơn kháng cáo, đồng ý với phán quyết của TAND huyện Ý Yên (bản án số 05/2021/DS-ST ngày 16/9/2021).

Căn cứ Điều 289 của Bộ luật Tố tụng Dân sự, ngày 17/12/2021, TAND tỉnh Nam Định ban hành quyết định số 88/2021/QĐ-PT, đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ án tranh chấp đòi quyền sử dụng đất giữa ông Thiết, bà Nhị đối với ông Chinh, bà Bé. Do đó, bản án dân sự sơ thẩm số 05/2021/DS-ST ngày 16/9/2021 của TAND huyện Ý Yên có hiệu lực pháp luật từ ngày quyết định số 88/2021/QĐ -PT được ban hành (ngày 17/12/2021).

Quyết định đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ án tranh chấp đòi quyền sử dụng đất giữa ông Trần Văn Thiết và ông Trần Văn Chinh.

Sổ đỏ cấp trái luật, bao giờ được thu hồi?

Tại phiên sơ thẩm ngày 16/9/2021, từ các tài liệu, chứng cứ xác thực, Toà án nhận định việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng 99m2 đất ở tại thửa đất số 220 tờ bản đồ số 01 vào năm 2010 là không đúng trình tự thủ tục theo quy định tại Điều 30; 40; 41; 48 và điều 135 Nghị định 181/2004/NĐ-CP về thi hành Luật Đất đai năm 2003. Đây chính là căn cứ để Hội đồng xét xử không chấp nhận đơn khởi kiện của ông Thiết, bà Nhị và đề nghị UBND huyện Ý Yên thu hồi sổ đỏ đã cấp cho ông bà này.

Ông Lê Thanh Nghị, Chủ tịch UBND xã Yên Mỹ, đề nghị UBND huyện Ý Yên thu hồi sổ đỏ mới xử lý được dứt điểm vụ việc.

Trao đổi với phóng viên Khoa học và Đời sống/ Báo Tri thức và Cuộc sống, ông Lê Thanh Nghị, Chủ tịch UBND xã Yên Mỹ, cho biết, ông đề nghị UBND huyện sớm giải quyết dứt điểm vụ việc. Trường hợp cấp sai Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đề nghị UBND huyện thu hồi vì như thế mới dứt điểm được.

Theo luật sư Hoàng Doanh Trung, Đoàn Luật sư TP Hà Nội, Hội đồng xét xử đã phán quyết (bản án sơ thẩm số 05/2021/DS-ST ngày 16/9/2021) việc cấp “sổ đỏ” là trái quy định của pháp luật. Bản án đã có hiệu lực thực thi (Quyết định đình chỉ vụ án số 88/2021/QĐ-PT ngày 17/12/2021).

Vì vậy, có căn cứ để chuyển hồ sơ sang cơ quan công an điều tra, làm rõ trách nhiệm của cá nhân, tập thể liên quan việc cấp giấy chứng nhận số BD 570863 ngày 19/11/2010. Bởi lẽ, đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến vụ tranh chấp đất đai nói trên.

Khoa học và Đời sống/ Báo Tri thức và Cuộc sống tiếp tục thông tin vụ việc.