Lạm phát cao nhất trong hơn ba thập kỷ diễn ra khi nguồn cung thiếu hụt lan rộng, nhu cầu tiêu dùng cao bất thường và tiền lương tăng cao thúc đẩy giá tăng nhanh chóng.

Giá đã tăng 5% trong năm 2021, tính đến tháng 10, theo dữ liệu chỉ số giá tiêu dùng cá nhân vừa công bố. Con số này đã vượt qua ước tính, và đánh dấu tốc độ tăng nhanh nhất kể từ tháng 11/1990 .

Loại trừ các phép đo biến động về chi phí lương thực và năng lượng, giá đã tăng 4,1% trong tháng 10 so với năm trước - mức cao nhất kể từ tháng 1 năm 1991.

Cách tính này được coi là thước đo ưa thích của Fed để theo dõi lạm phát. Trong khi đó Fed vẫn luôn nhấn mạnh mục tiêu của mình là kiềm chế lạm phát quanh mức 2%.

Dữ liệu cho thấy, lạm phát tăng đột biến đã phản ánh chi phí năng lượng tăng cao (30,2% so với năm ngoái), và chi phí thực phẩm cũng tăng tương ứng (4,8% so với cùng thời kỳ năm trước).

Lạm phát dịch vụ tăng 6,3% trong tháng 10 và lạm phát hàng hóa tăng 7,3% - so với tháng 9 là 6,4% một tháng trước đó.

Một người đàn ông đổ xăng tại trạm xăng New York (ảnh: Getty Images)

Chi tiêu hộ gia đình đã tăng 1,3% trong tháng 10 so với một tháng trước đó, trong khi thu nhập cá nhân tăng 0,5% - theo báo cáo của Bộ Thương mại Hoa Kỳ.

Người tiêu dùng đã tăng chi tiêu cho hàng hóa, bao gồm cả những mặt hàng lâu dài và tức thời, lên 2,2% trong tháng trước.

Báo cáo được đưa ra khi các nhà hoạch định chính sách của Fed đang vật lộn với lạm phát cao hơn và dai dẳng hơn họ dự kiến ​​ban đầu.

Với việc thị trường lao động phục hồi nhanh hơn dự kiến ​​- tỷ lệ thất nghiệp ở mức 4,6% (giảm từ mức cao 14,8%) trong những ngày đầu của đại dịch - các quan chức đã phát đi  thông báo vào đầu tháng 11 rằng sẽ giảm dần tốc độ mua trái phiếu và tài sản đảm bảo.

Chủ tịch của Fed - Jerome Powell - vẫn khẳng định rằng các nhà hoạch định chính sách sẽ kết thúc quá trình cắt giảm này, dự kiến với tốc độ hiện tại thì vào tháng 6/2022, Fed sẽ ngừng việc mua vào trái phiếu, trước khi tăng lãi suất.

Các nhà giao dịch ước tính sẽ có ít nhất ba lần tăng lãi suất trong năm tới, sau khi dữ liệu lạm phát mới nhất được công bố.

Powell - người vừa được Tổng thống Biden bổ nhiệm để lãnh đạo Fed trong bốn năm nữa - đã cam kết sử dụng “kho vũ khí” đầy đủ của Fed để ngăn chặn tình trạng lạm phát tăng nhanh và kéo dài.

Chủ tịch Fed - Jerome Powell - làm chứng trong phiên điều trần của Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện trên Đồi Capitol ở Washington. (ảnh Sarah Silbiger )

Ông nói: “Chúng tôi biết rằng lạm phát cao gây thiệt hại cho các gia đình. Đặc biệt là những gia đình ít có khả năng đáp ứng chi phí cao hơn cho các nhu yếu phẩm như nhà ở và phương tiện đi lại. Chúng tôi sẽ sử dụng các công cụ của mình để hỗ trợ nền kinh tế và thị trường lao động và ngăn chặn lạm phát tăng cao hơn”.

Tuy nhiên, ông Powell vẫn khẳng định rằng giá cả tăng đột biến là do "mất cân bằng cung cầu, tắc nghẽn trong chuỗi cung ứng. Và việc bùng nổ lạm phát xảy ra bởi sự mở cửa trở lại chưa từng có của nền kinh tế, cùng với những tác động liên tục của đại dịch".

Trước đây, ông đã nói rằng khi nền kinh tế mở cửa và sự gián đoạn chuỗi cung ứng biến mất, đà tăng lạm phát sẽ giảm bớt. Nhưng hình như điều này đang nằm ngoài sự kiểm soát của Fed

Các quan chức Fed sẽ công bố các dự báo kinh tế mới nhất của họ tại cuộc họp thiết lập chính sách tiếp theo, dự kiến ​​diễn ra vào ngày 14-15/12 tới đây.