Hình minh họa.
Trước quầy thanh toán trong siêu thị, mọi người đang xếp hàng chờ đến lượt, một bà đứng tuổi đi cùng người phụ nữ trẻ và cháu gái tầm 5-6 tuổi, vì chỉ mua một thanh kẹo nên bà rất lịch sự xin phép được thanh toán trước.
Nghe những lời nói nhã nhặn ấy, ai cũng sẵn lòng nhường. Nhưng bỗng người phụ nữ đi cùng nói một câu rất khó nghe: “Việc gì phải xin phép!”. Chỏng lỏn, vênh vang, cũng không hiểu chị ta nói với ai, với bà đi cùng hay với mọi người nữa. Chẳng ai thèm nói gì, nhưng không khí bỗng trở nên nặng nề, khó chịu.
Tôi không hiểu chị ta nghĩ gì mà nói như thế. Chả lẽ chị ta không nhìn thấy mọi người đang phải xếp hàng? Hay chị ta cho rằng việc mua mỗi một thanh kẹo thì đương nhiên được quyền thanh toán ngay chẳng cần phải xin phép ai?
Hay vì chị ta ăn mặc sang trọng mà mọi người có nghĩa vụ phải nhường? Hay có khi chị ta lại nghĩ nói “xin phép” hay “xin lỗi” là hạ thấp mình, sẽ làm cho mình kém sang trọng, kém thanh lịch…?
Dù gì thì đó vẫn là một câu nói vô duyên! Nếu không nói được một câu tử tế thì im đi, còn hơn nói ra những lời khó nghe lại khiến người khác thêm ghét.
Khổ nỗi cách hành xử này lại khá phổ biến. Người ta cứ tưởng khoác lên mình bộ quần áo sang trọng là sẽ thành người thanh lịch, sẽ khiến người khác phải ngưỡng mộ, kính trọng, phải nhường.
Có lần tôi chứng kiến cảnh một chị trông xe cãi nhau với một ông ăn mặc rất lịch sự vì tội ông không chịu xuống xe để chị ghi số. Ông ta cố gân cổ cãi ông là người nổi tiếng, nên chẳng việc gì phải xuống xe như những người khác.
Rõ khổ, hơn nhau gì ở cái sự nhanh hay chậm, ở sự xuống xe hay không xuống xe. Người ta hơn nhau đâu phải vì mẽ ngoài hay vì danh tiếng hão huyền, mà chính là ở văn hóa.
“Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”. Chưa bao giờ tôi lại thấy câu thành ngữ ấy lại đúng đến vậy. Cùng một sự việc, hai cách hành xử khiến cho người khác có cảm tình hay khó chịu.
Ta cứ nghĩ đơn giản, mất gì một câu nói mà không chịu khó nói những điều dễ nghe. Nhưng để nói được một câu xin phép lịch sự ấy phải là người có giáo dục tốt, có thói quen tôn trọng mọi người xung quanh, có một nếp sống văn minh… Một việc rất nhỏ nhưng nó cho thấy bạn là người thế nào, có phải là người có văn hóa hay không.
Minh Anh