Hỏi: Con tôi thường xuyên đau bụng, kinh nhiều... do hội chứng buồng trứng đa nang. Tôi nghe nói dùng thuốc Metformin để phòng biến chứng cho bệnh này không biết có đúng không? Tác dụng phụ thế nào?
Lê Thị Giang (Hà Nội)
 Cân nhắc Metformin đơn trị cho những trẻ gái vị thành niên bị PCOS nhằm điều hòa kinh nguyệt, dù bằng chứng còn hạn chế. |
Trả lời: Buồng trứng đa nang (PCOS) là dạng rối loạn nội tiết tố thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Bệnh gây nhiều tác động lên buồng trứng khiến chu kỳ kinh nguyệt bị rối loạn, tăng nồng độ nội tiết tố nam, dẫn đến hình thành nhiều nang nhỏ bên trong buồng trứng.
Thống kê cho thấy, 2,2 - 26,7% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản (15 - 44 tuổi) mắc hội chứng đa nang buồng trứng. Nhiều người trong số họ không biết mình mắc bệnh nên không điều trị sớm, dẫn đến nhiều biến chứng.
Hướng dẫn về chẩn đoán và điều trị PCOS đăng trên Tạp chí JCEM ngày 15/8 có đề cập tác dụng, cũng như chỉ định của điều trị bằng Metformin cho những phụ nữ có PCOS dù không bị đái tháo đường.
Cụ thể: Cân nhắc Metformin đơn trị cho những phụ nữ trưởng thành bị PCOS và BMI ≥ 25 kg/m2 để cải thiện hình thể và kết cục chuyển hóa bao gồm làm giảm đề kháng insulin, giảm glucose máu và lipid máu.
Cân nhắc Metformin đơn trị cho những trẻ gái vị thành niên bị PCOS nhằm điều hòa kinh nguyệt, dù bằng chứng còn hạn chế.
Có thể cân nhắc Metformin đơn trị cho những phụ nữ trưởng thành bị PCOS và BMI < 25 kg/m2, dù bằng chứng còn hạn chế.
Dùng Metformin cho phụ nữ bị PCOS, cần chú ý những điểm sau:
Các tác dụng phụ nhẹ trên đường tiêu hóa, phụ thuộc liều dùng và thường tự hết.
Bắt đầu bằng liều thấp 500mg/ngày và tăng liều sau 1-2 tuần. Dạng phóng thích chậm (XR) có thể làm giảm tác dụng phụ về tiêu hóa, và giúp bệnh nhân tuân thủ tốt hơn.
Liều Metformin tối đa là 2,5 g cho người trưởng thành và 2,0g cho trẻ vị thành niên.
Về lâu dài, thuốc này khá an toàn, tuy nhiên cần cân nhắc khi điều trị kéo dài.
Điều trị Metformin có thể gây giảm nồng độ vitamin B12, đặc biệt ở một số người như bệnh nhân đái tháo đường, sau cắt/thắt dạ dày, thiếu máu hồng cầu to, ăn chay... nên cần được theo dõi.
TS.BS Nguyễn Quang Bảy (Trưởng khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai)