Mới đây, các bác sĩ Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp đã thực hiện thành công ca phẫu thuật khối u vùng hốc mắt bên trái cho người bệnh P.T.B, 69 tuổi, (Tiên Lãng, Hải Phòng). Người bệnh tới khám với biểu hiện mắt trái lồi to kèm theo nhìn mờ, hạn chế vận nhãn, đau nhức vùng mắt trái nhiều tháng nay. Trước đó người bệnh đã khám và chữa bệnh nhiều nơi, tuy nhiên bệnh tình không thuyên giảm, tình trạng mắt lồi hơn và nhìn mờ dần đi.

Người bệnh được BS.CKI Nguyễn Quốc Sơn – Phó Trưởng Khoa Mắt trực tiếp thăm khám và được chẩn đoán ban đầu: mắt trái lồi nhiều so với mắt phải, đau nhức, liệt dây thần kinh số VI, không vận nhãn ra ngoài được, thị lực mắt trái còn, sáng – tối dương tính. Sau khi được thực hiện các xét nghiệm lâm sàng cần thiết, chụp cộng hưởng từ sọ não kết quả cho thấy người bệnh có một khối u vùng hốc mắt bên trái kích thước 15x39mm. Khối đẩy lồi cơ thẳng ngoài và đè đẩy thần kinh thị, đẩy lồi nhãn cầu ra ngoài.

Vị trí khối u trên kết quả chụp cộng hưởng từ sọ não

Nhận thấy đây là trường hợp đặc biệt: hốc mắt là vùng có giải phẫu tinh tế chứa nhãn cầu với nhiều cấu trúc thần kinh mạch máu quan trọng; khối u nằm tại vị trí hốc mắt và đè đẩy thần kinh thị. Vì vậy, BSCKI Nguyễn Quốc Sơn, Phó Trưởng Khoa Mắt đã hội chẩn cùng TS.BS Đặng Việt Sơn, Trưởng Khoa Phẫu thuật Sọ não – Cột sống thống nhất phương án phẫu thuật.

Người bệnh được phẫu thuật vi phẫu qua sọ thái dương (đường mổ ngoài sọ vào hốc mắt qua cung mày), tiếp cận trần và thành ngoài hốc mắt đến khối u, bóc tách cắt bỏ khối u xâm lấn 3/4 cơ trực ngoài, khâu nối phần cơ trực còn lại. Phương pháp phẫu thuật vi phẫu qua sọ thái dương có ưu điểm tiếp cận toàn bộ khối u, không phải cắt xương hoặc rất ít, sẹo mổ thẩm mỹ, giúp phẫu thuật khối u triệt để, tránh được tổn thương sụp mi và mắt nhắm không kín sau mổ.

Ca phẫu thuật đã diễn ra thành công, sau can thiệp, người bệnh nằm điều trị hồi sức tại Khoa Phẫu thuật Sọ não – Cột sống. Hiện tại, người bệnh toàn trạng ổn định, mắt trái nhìn rõ hơn ngày 3 sau mổ, hết lồi mắt và không còn biểu hiện nhức mắt; mắt trái có dấu hiệu lác ngoài 10 độ, khi ổn định 1 tuần, người bệnh sẽ được tiến hành phẫu thuật lùi cơ trực ngoài để nhãn cầu thẳng trục và vận nhãn tốt hơn.

Theo BSCKI Nguyễn Quốc Sơn, hốc mắt là vùng có thể tích nhỏ hẹp, cấu trúc giải phẫu phức tạp, thương tổn bệnh lý rất đa dạng và khó về mặt chẩn đoán cũng như điều trị do triệu chứng đa dạng, phức tạp và không đặc hiệu nên thường khó phân biệt với bệnh lý khác ở mắt và các cơ quan lân cận.

Hiện tượng có khối u lạ xuất hiện trong hốc xương mắt được gọi là u hốc mắt. U hốc mắt là bệnh hiếm gặp, triệu chứng lâm sàng không đặc hiệu. Tuy nhiên, đây là bệnh lý có thể gặp ở tất cả mọi người.

Mặc dù hầu hết các trường hợp đều lành tính, nhưng vẫn có tỷ lệ không nhỏ là ác tính. Khi không được kiểm soát và điều trị tốt, các khối u này dễ dàng gây tổn thương dây thần kinh, mạch máu quanh mắt và các cơ vận nhãn. Cuối cùng, người bệnh mất dần thị lực, thậm chí mù lòa và giảm đáng kể tuổi thọ. Vì vậy, việc phát hiện, chẩn đoán cũng như điều trị u hốc mắt từ sớm là rất quan trọng.

“Về chẩn đoán, với sự phát triển của chụp cộng hưởng từ/chụp cắt lớp vi tính đã giúp chẩn đoán chính xác vị trí u, định hướng chẩn đoán và chiến lược điều trị bệnh. Về điều trị, với tiến bộ trong vi phẫu thần kinh, phẫu thuật trên hệ thống sinh hiển vi phẫu thuật, dụng cụ phẫu thuật vi phẫu đã giúp tiếp cận các loại khối u hậu nhãn cầu một cách chính xác và an toàn. Phẫu thuật là lựa chọn đầu tiên nhằm mục đích chẩn đoán giải phẫu bệnh, giải quyết tổn thương” - BS.CKI Nguyễn Quốc Sơn cho biết thêm

Với người bệnh U hốc mắt, việc thăm khám chẩn đoán sớm cùng với kết quả chụp cộng hưởng từ MRI 3.0, kết hợp các chuyên khoa và lựa chọn phương pháp phẫu thuật phù hợp là vô cùng quan trọng. Đồng thời, phẫu thuật vi phẫu qua sọ thái dương đòi hỏi bác sĩ phải giỏi chuyên môn, thao tác cẩn trọng, khéo léo. Vì vậy, người dân cần đi khám sớm khi có dấu hiệu bất thường ở mắt"