1. Thuốc phòng ngừa ĐTĐ typ 1 đầu tiên được FDA chấp thuận:

Tháng 11/2022, FDA chấp thuận cho phép sử dụng thuốc Teplizumab (biệt dược là Tzield) cho những người có nguy cơ bị ĐTĐ typ 1, ≥ 8 tuổi.

Liệu pháp tiêm Tzield trong 14 ngày, được chứng minh có tác dụng làm giảm phản ứng miễn dịch, ngăn ngừa phá hủy tế bào beta của đảo tụy (là cơ quan sản xuất insulin). Phần này tôi đã có bài viết vào ngày 19/ 11/ 2022.

Các nhà khoa học coi đây là đột phá lớn nhất, có ý nghĩa nhất trong lĩnh vực điều trị ĐTĐ năm 2022 vì nó mở ra cơ hội cho nhiều đổi mới hơn, gần giống như những gì đã xảy ra với liệu pháp miễn dịch ung thư trong thập kỷ qua.

Lý do là giống như điều trị một số bệnh ung thư bằng “các loại thuốc phá vỡ hệ thống miễn dịch của chính bạn để tiêu diệt ung thư” (được gọi là chất ức chế điểm kiểm soát) đã dẫn đến “sự bùng nổ” nghiên cứu và phát minh ra nhiều thuốc điều trị ung thư rất hiệu quả.

Vì vậy họ mong chờ thuốc Tzield cũng sẽ mở ra một triển vọng tương tự trong điều trị khỏi hoặc kiểm soát được bệnh ĐTĐ typ 1, dù dự đoán đó có thể là quá sớm

Thuốc điều trị đái tháo đường

2. Thuốc mới điều trị ĐTĐ typ 2: Tirzepatide

Vào tháng 5/2022, FDA đã chấp thuận thuốc mới với cơ chế kép trong điều trị ĐTĐ typ 2 của công ty Lilly, là Tirzepatide. Thuốc có tác dụng đồng vận (agonist) với cả thụ thể của GIP và GLP-1 là những hormon quan trọng với quá trình kiểm soát đường huyết. Thuốc được chỉ định tiêm 1 lần mỗi tuần.

So sánh với các thuốc đồng vận thụ thể GLP-1 như Semaglutide hay Ozempic thì Tirzepatide có tác dụng làm giảm đường huyết mạnh hơn, và đặc biệt là làm giảm cân nhiều hơn. Trong 1 số thử nghiệm, nó có thể làm giảm đến 22% cân nặng, và được các bệnh nhân ĐTĐ rất thích thú.

Chính vì vậy mới đây FDA đã chấp thuận cho Tirzepatide (tên thương mại là Mounjaro) như là thuốc điều trị béo phì, cho cả người không mắc ĐTĐ. Hiện nay thuốc này đang trong tình trạng cháy hàng ở Mỹ.

3. Những lợi ích mới của thuốc ức chế SGLT-2

Các thuốc ức chế tái hấp thu glucose ở thận (ức chế SGLT-2) như Dapagliflozin và Empagliflozin đã có mặt trên thị trường thế giới và Việt Nam từ lâu. Tuy nhiên nhiều nghiên cứu trong vài năm gần đây đã phát hiện, ngoài tác dụng làm giảm đường huyết, các thuốc này còn có tác dụng bảo vệ và điều trị các bệnh lý tim mạch do xơ vữa, suy tim và mới đây là suy thận ở cả bệnh nhân ĐTĐ và người không bị ĐTĐ

Mới đây, kết quả nghiên cứu DINAMO pha III thấy Empagliflozin có tác dụng làm giảm có ý nghĩa đường huyết ở trẻ em từ 10-17 tuổi bị ĐTĐ typ 2.

TS.BS Nguyễn Quang Bảy (Trưởng khoa Nội tiết – Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai)