Tầm bóp - loại rau “trường thọ”, chống ung thư, tiểu đường

Rau tầm bóp chính là một loại rau quen thuộc ở các vùng quê Việt Nam chúng ta. Bởi chúng mọc hoang dại ở ngay trong vườn nhà, tường rào, hoặc ngay gần đồng ruộng.

Nhưng ít ai biết rằng trong y học cổ truyền thì rau tầm bóp với công dụng phòng chống ung thư và chữa bệnh tiểu đường rất tốt cho sức khỏe.

Trong Đông y thì rau tầm bóp vị hơi đắng, ăn loại rau này thường xuyên giúp tán sỏi, thanh nhiệt, thông đàm, lợi tiểu. Tại một số nơi ở Việt Nam người ta sử dụng rau tầm bóp để ăn hằng ngày. Tuy nhiên họ vẫn không biết tác dụng thực sự của cây rau tầm bóp.

Theo nghiên cứu mới đây của các nhà khoa học ở Mỹ, trong rau tầm bóp có chứa chất chống ung thư và khả năng kháng viêm tiêu diệt các siêu vi khuẩn trong cơ thể cực kỳ mạnh mẽ....

Tầm bóp - loại rau “trường thọ” - Ảnh minh hoạ

Rau càng cua giải độc, kháng viêm, giảm đau...

Trong y học cổ truyền thì rau càng cua vị đắng, tính bình, tác dụng thanh nhiệt, giải độc, hoạt huyết, tan máu ứ, kháng viêm, giảm đau, hạ nhiệt.

Theo chuyên gia dinh dưỡng chia sẻ trong thành phần của rau càng cua gồm: 92% là nước cùng 8% là các vitamin, khoáng chất như beta caroten (tiền vitamin A), sắt, kali, magie, vitamin C....Đây là những chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe con người và cần thiết bổ sung cho cơ thể.

Rau càng cua chứa các vitamin và khoáng chất tốt cho cơ thể - Ảnh minh họa

Rau càng cua có tác dụng chống viêm, giảm đau nhờ chất prostaglandin tổng hợp, được dùng để trị sốt, ho, đau đầu, cảm lạnh, viêm khớp. Trong đó, loại rau này có tác dụng hạ sốt được so sánh tương đương với thuốc aspirin.

Chống oxy hóa: Rau càng cua có khả năng thu gom cũng như hoạt động tiêu diệt các gốc tự do gây hại đến cơ thể. Loại rau này có tác dụng chống oxy hóa, làm quá trình lão hóa của các tế bào chậm lại một cách hiệu quả với sự xuất hiện của chất beta carotene có trong nó.

Ngăn ngừa ung thư: Loại rau này cũng có một công dụng khác, đó là ngừa ung thư. Cụ thể, rau càng cua ngăn chặn một số tế bào ung thư phát triển. Từ đó, có thể dùng nó để bổ sung cho cơ thể với mục đích phòng ngừa, hỗ trợ chống lại căn bệnh này.

Giảm axit uric trong máu: Chiết xuất từ rau càng cua có khả năng làm giảm đến khoảng 44% nồng độ axit uric trong máu.

Nhờ vậy, ăn rau càng cua có thể hỗ trợ trong việc điều chỉnh và cân bằng loại axit này trong máu cũng như giúp phòng ngừa bệnh gout.

Bảo vệ tim mạch, tốt cho huyết áp: Với việc chứa nhiều chất xơ cùng các khoáng tố vi lượng như kali, magie, rau càng cua có tác dụng tốt cho tim mạch, huyết áp. Cụ thể, chúng hỗ trợ duy trì các chỉ số huyết áp ở mức an toàn; đồng thời, giúp ổn định nhịp tim, giảm lượng cholesterol trong máu, ngăn ngừa các bệnh về tim và bảo vệ tim mạch.Ngoài ra, loại rau này cũng tốt cho những người bị thiếu máu với việc chứa nhiều sắt, hỗ trợ ngăn ngừa thiếu máu.

Tác dụng kháng khuẩn: Các chất patuloside A và axanthone glycoside có trong loại rau này có khả năng kháng khuẩn, chống lại nhiều loại vi khuẩn gây bệnh, và giúp tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể.

Ngăn ngừa viêm khớp: Khi kết hợp cùng với thuốc Ibuprofen, chiết xuất của rau càng cua hỗ trợ việc cải thiện triệu chứng viêm khớp, đặc biệt là liên quan khớp gối. Đi kèm với đó, nó còn có thể giúp việc điều trị các chấn thương gãy xương lành nhanh hơn bình thường.

Ức chế rối loạn cảm xúc: Rau càng cua còn có công dụng trong việc ức chế rối loạn cảm xúc.

Theo đó, một số hợp chất chứa trong chiết xuất từ loại rau này có tác dụng tốt trong việc điều trị rối loạn cảm xúc quá mức. Đối với phụ nữ đang mang thai, rau càng cua được bổ sung vào thực đơn ăn uống có thể giúp ổn định tinh thần do sự thay đổi hormone.

Vì rau càng cua đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người nên có thể bổ sung vào các bữa ăn hằng ngày bằng cách: ăn sống, nấu canh, xào hay trộn với các loại rau khác, làm muối dưa, thêm vào salad và các món gỏi hải sản, thịt…

Ngoài ra, rau càng cua có thể dùng trong nấu trà hay sử dụng trong các bài thuốc y học cổ truyền để chữa bệnh. Khi đó, cần lưu ý đến liều lượng để đảm bảo hiệu quả và tránh gặp phải các tác dụng ngoài ý muốn.

Rau khoai lang nhiều dưỡng chất và vitamin dồi dào

Trong thành phần của rau khoai lang (rau lang) là loại rau dân dã, quen thuộc trong bữa ăn của nhiều gia đình. Không chỉ là một loại thực phẩm, rau khoai lang còn chứa nhiều dưỡng chất và nguồn vitamin dồi dào.

Theo nghiên cứu, trong 100g rau lang có các chất dinh dưỡng như năng lượng: 22kcal; nước: 91,8g; protein: 2,6g; tinh bột: 2,8g.

Ngoài ra, rau khoai lang còn chứa các loại vitamin B, C, E, beta caroten, biotin và các khoáng chất như magie, phospho, canxi, kali, mangan, kẽm, đồng…rất tốt cho sức khỏe.

Rau khoai lang nhiều dưỡng chất và vitamin dồi dào - Ảnh minh hoạ

Giàu chất chống ôxy hóa chống ung thư: Theo Trung tâm Dinh dưỡng lâm sàng (Bệnh viện K), các chất đặc tính chống ôxy hóa trong rau khoai lang là nhờ các dẫn xuất của axit caffeoylquinic, quercetin, anthocyanin… Nghiên cứu trên sử dụng 200g rau khoai lang tím cho vận động viên trong 1-2 tuần giúp giảm quá trình ôxy hóa lipid và DNA, tăng glutathione trong máu, cải thiện khả năng chống ôxy hóa trong huyết tương.

Nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy chiết xuất từ lá khoai lang có tác dụng hỗ trợ phòng các loại tế bào ung thư ruột kết, vú, tiền liệt tuyến, đại trực tràng và ung thư phổi. Cơ chế là nhờ các polyphenol và anthocyanin điều chỉnh chu kì tế bào, cảm ứng gây chết tế bào, giảm tăng sinh thành mạch. IbACP là peptit 16 acid amin được tách chiết từ rau khoai lang cũng cho thấy có khả năng ức chế dòng ung thư tuyến tụy.

Hỗ trợ điều trị các bệnh lý liên quan đến tim mạch: Tại châu Phi và Indonesia, rau khoai lang còn được sử dụng làm bài thuốc truyền thống để điều trị các bệnh lý liên quan đến tim mạch.

Các hợp chất flavonoid và quercetin trong lá khoai lang làm giảm sự hấp thu acid béo trong ruột thông qua điều chỉnh các enzym khác nhau liên quan đến chuyển hóa lipid và sự biểu hiện của các yếu tố phiên mã liên quan đến tổng hợp chất béo trung tính và cholesterol. Quercetin còn giảm hoạt động của lipase tuyến tụy, ức chế sự hấp thu cholesterol và triglycerid thông qua chất vận chuyển cholesterol và acid béo ở biểu mô.

Cải thiện đường huyết ở người bệnh đái tháo đường: Đối với tình trạng đường huyết cao, các flavonoid trong lá khoai lang có thể thúc đẩy sự hấp thụ glucose ở mô ngoại vi và tăng cường bài tiết insulin, giảm tình trạng tự hủy của tế bào β tuyến tụy.

Ngoài ra, quercetin kích hoạt tái tạo tế bào β trong tuyến tụy, gây tăng tiết insulin. Kết quả là, con đường tế bào liên quan đến bài tiết insulin sẽ được kích thích, làm giảm khả năng kháng insulin, giúp chống lại bệnh đái tháo đường.

Ngọn rau lang có chứa một chất gần giống insulin mà ở lá già không có chất này. Vì thế, người bệnh đái tháo đường có thể dùng ngọn rau lang để ăn như là một phương thuốc bảo vệ sức khỏe của mình.

Giúp đông máu và giảm đau bụng trong kỳ kinh: Có rất nhiều loại thực phẩm cung cấp vitamin K cho cơ thể, trong đó rau khoai lang là nguồn cung cấp dồi dào. Vitamin K là một loại vitamin thiết yếu mà cơ thể sử dụng để giúp đông máu, từ đó giúp cơ thể hồi phục vết thương nhanh cũng như là giảm đau bụng kinh và hội chứng tiền kinh nguyệt .

Giảm nguy cơ loãng xương: Đối với những người phụ nữ sau mãn kinh, do hàm lượng canxi trong xương mất cân bằng nên có thể gây ra các nguy cơ bị loãng xương. Việc bổ sung vitamin K có từ rau khoai lang sẽ giúp cân bằng lại lượng canxi trong xương. Ngoài ra, khi kết hợp vitamin D với vitamin K thì nó có thể giúp người bị gãy xương sẽ mau hồi phục.

Phòng bệnh táo bón: Không chỉ có củ khoai lang mới có công dụng chữa táo bón mà ăn rau khoai lang cũng có thể giúp chữa táo bón hiệu quả. Phần lá rau khoai lang có chứa nhiều chất xơ nên giúp nhuận tràng. Ngoài ra, chất nhựa từ lá khoai lang cũng có tác dụng nhuận tràng, ngăn ngừa chứng táo bón.

Trong rau lang có chứa các thành phần nếu ăn vào khi đói có thể gây giảm đường huyết, gây nguy hiểm cho sức khỏe. Rau lang chứa nhiều chất xơ có lợi cho hệ tiêu hóa, nhưng không nên ăn rau lang sống dễ gây ra táo bón, nên luộc hoặc xào chín trước khi ăn.

Hàm lượng canxi có trong rau lang là tương đối lớn, nếu ăn nhiều, thường xuyên sẽ gây ra tình trạng thừa canxi, dễ dẫn đến sỏi thận. Vì vậy, khi ăn rau lang nên kết hợp với các thực phẩm khác để cơ thể hấp thụ chất dinh dưỡng nhiều hơn.

ThS.BS Nguyễn Văn Thái

(Viện Y học phóng xạ và Ung bướu Quân đội)