Trời lạnh tăng 30 - 50% đột quỵ

Các nghiên cứu cho thấy, đột quỵ xảy ra thường xuyên hơn trong những tháng lạnh hơn so với những tháng ấm hơn.

Ở Việt Nam, bệnh nhân đột quỵ tăng từ 15% đến 20% vào mùa đông. Cụ thể, ở Miền Bắc thường gặp các ca nhồi máu não vào tháng 11, 12, 1; Miền Trung hay gặp nhồi máu não vào tháng 10, xuất huyết não thường tháng 12. Tại Miền Nam, giai đoạn tháng 11, 12, và tháng 1 xảy ra đột quỵ não nhiều như phía bắc, trong 3 tháng này số lượng bệnh nhân đột quỵ bao gồm nhồi máu não và xuất huyết não tùy địa phương chiếm từ 30-50% tổng số bệnh nhân đột quỵ của cả năm.

Đặc biệt, khoảng 60-70% các bệnh nhân đột quỵ xảy ra vào nửa đêm và buổi sáng sớm, thời điểm nhiệt độ thường lạnh hơn buổi trưa, chiều. Thêm nữa, tỷ lệ bệnh nhân đột quỵ não có tăng huyết áp vào mùa lạnh cao hơn mùa nóng, chiếm khoảng 85% .

Nguyên nhân đột quỵ xảy ra vào mùa lạnh là do khi nhiệt độ giảm xuống, cơ thể con người có phản xạ tăng tiết catecholamine nhằm co các mạch máu ngoại vi để giữ nhiệt làm ấm cơ thể. Khi co mạch sẽ làm tăng trương lực mạch máu dẫn đến huyết áp tăng cao. Điều này khiến cho người bệnh dễ bị chảy máu trong não, gây nên xuất huyết não, đặc biệt ở các bệnh nhân có kèm theo xơ vữa động mạch.

Thêm vào đó, hiện tượng co mạch giúp giữ cơ thể không mất nước cũng làm tăng độ nhớt máu. Nhiệt độ giảm cũng làm cơ thể tăng sản xuất hồng cầu và tiểu cầu nhằm tăng sự trao đổi chất của cơ thể, dẫn đến máu vón cục tạo thành cục máu đông. Từ đó, tăng nguy cơ tắc nghẽn mạch máu, dễ dẫn đến nhồi máu não.

Việc ăn những thức ăn chứa nhiều năng lượng giúp làm ấm cơ thể nhưng lại ít vận động khi trời lạnh cũng là yếu tố góp phần tăng nguy cơ đột quỵ mùa lạnh.

Hơn nữa, trời lạnh, đặc biệt là ban đêm mọi người thường ngại uống nước dẫn tới cô đặc máu. Bởi nước chiếm 2/3 trọng lượng cơ thể, uống thiếu nước máu sẽ bị cô đặc. Máu cô đặc tạo điều kiện thuận lợi cho hình thành các cục máu đông nhỏ trong lòng mạch.

Khi kết hợp với các bệnh lý ở mạch máu như xơ vữa mạch, rất dễ hình thành các cục máu đông lớn hơn. Các cục máu đông di chuyển theo mạch máu tới các cơ quan, gây tắc mạch các cơ quan và hoại tử các mô, trong đó nguy hiểm nhất là não và tim, dẫn đến đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim.

Theo nghiên cứu, cục máu đông cũng chính là nguyên nhân gây ra 90% ca tắc nghẽn động mạch vành tim và bít tắc các mạch máu nuôi dưỡng não. Do đó, việc uống đủ nước, đặc biệt uống nước trước khi đi ngủ sẽ góp phần ngăn chặn bệnh tim và các nguy cơ đột quỵ, tai biến xảy ra.

Uống 1 cốc nước trước khi đi ngủ có thể cứu 1 mạng người khỏi đột quỵ

Loại nước có tác dụng phòng ngừa đột quỵ

Nước ép trái cây: Trái cây là nguồn cung cấp vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa dồi dào. Các chất dinh dưỡng này có thể giúp bảo vệ não và mạch máu khỏe mạnh, hỗ trợ giảm nguy cơ đột quỵ. Tuy nhiên, bạn nên chọn uống các loại nước ép trái cây tươi không đường để tránh nạp quá nhiều đường vào cơ thể.

Nước ép rau củ:

Ngoài nước ép trái cây, có thể uống gì để chống đột quỵ, hỗ trợ ngăn ngừa bệnh? Nước ép rau củ là một gợi ý. Đây là loại nước ép giàu chất xơ và vitamin, khoáng chất, giúp tăng cường sức đề kháng, điều hòa huyết áp, giảm cholesterol trong máu, hạn chế nguy cơ hình thành cục máu đông. Có thể uống nước ép cần tây, nước ép dưa chuột, nước ép cải xoăn…

Trà xanh

Trà xanh chứa các chất chống oxy hóa mạnh có thể giúp bảo vệ não khỏi tổn thương do gốc tự do. Một nghiên cứu tại Nhật Bản cho thấy uống trà xanh có thể giúp làm giảm nguy cơ đột quỵ do xuất huyết não. Trà xanh có chứa một hợp chất catechins giúp chống oxy hóa, chống viêm và chống đông máu.

Cà phê:

Uống một lượng cà phê vừa đủ mỗi ngày có thể mang lại lợi ích cho sức khỏe não bộ, hỗ trợ ngăn ngừa đột quỵ não. Cà phê có chứa acid chlorogenic giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường – yếu tố dẫn đến đột quỵ.

Nếu bạn đang thắc mắc uống gì để chống đột quỵ thì có thể thử uống một cốc cà phê đen không đường vào mỗi sáng. Lưu ý, không nên uống cà phê vào buổi chiều tối để tránh nguy cơ bị mất ngủ. Mất ngủ có thể gây mệt mỏi, uể oải, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.

Nước lọc

Nước lọc là một chất lỏng quan trọng đối với sức khỏe tổng thể. Nước lọc không chứa calo, carbs, đường, caffeine… Uống đủ nước có thể giúp làm giảm huyết áp, lưu thông máu tốt và ngăn ngừa nguy cơ hình thành cục máu đông. Do đó, uống đủ nước lọc có thể là một gợi ý tốt để ngừa đột quỵ.

Mỗi người nên uống 1.8 – 2.2 lít nước mỗi ngày tùy theo cân nặng và mức độ hoạt động, tập luyện. Nếu thường xuyên hoạt động ngoài trời nắng, đổ nhiều mồ hôi, dễ bị mất nước… thì nên tăng cường uống nước lọc để đảm bảo luôn cung cấp đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể.

BS Đinh Minh Trí (Đại học Y dược TP HCM)