<div><img alt="" src="https://khds.1cdn.vn/2018/09/25/tay-son-300x198.jpg" /> <p><em>H&igrave;nh minh họa.</em></p> </div> <p><strong>Tả xung hữu đột đ&aacute;nh qu&acirc;n nh&agrave; Nguyễn</strong></p> <p>Đầu năm Qu&yacute; M&atilde;o 1783, Nguyễn Ph&uacute;c &Aacute;nh lại trở về Gia Định tổ chức qu&acirc;n ngũ, sai người sang Xi&ecirc;m cầu viện. Nghe được tin n&agrave;y, Nguyễn Nhạc sai L&ecirc; Văn Hưng th&aacute;p t&ugrave;ng Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ v&agrave; Trương Văn Đa v&agrave;o đ&aacute;nh Gia Định.</p> <p>Thuỷ binh T&acirc;y Sơn đến cửa Cần Giờ đợi thuỷ triều d&acirc;ng, gi&oacute; từ biển thổi mạnh v&agrave;o đất liền mới ph&aacute;t hoả. Tiền qu&acirc;n Ch&acirc;u Văn Tiếp d&ugrave;ng hoả c&ocirc;ng chống trả quyết liệt, song thất bại tại đồn thuỷ binh D&aacute;c Ngư. Tướng trấn giữ l&agrave; T&ocirc;n Thất Mậu đem qu&acirc;n ra giao chiến, song chỉ một v&agrave;i hiệp đ&atilde; bị L&ecirc; Văn Hưng giết chết. Nguyễn Ph&uacute;c &Aacute;nh bỏ Gia Định chạy về Ba Giồng.</p> <p>Qua đến th&aacute;ng tư, hai b&ecirc;n tiếp tục đ&aacute;nh nhau tại Đ&ocirc;ng Tuy&ecirc;n (Kiến An, Định Tường). Qu&acirc;n nh&agrave; Nguyễn vừa thấy qu&acirc;n T&acirc;y Sơn do L&ecirc; Văn Hưng đốc xuất k&eacute;o đến th&igrave; đ&atilde; muốn chạy trốn. Do đ&oacute; mới gi&aacute;p trận th&igrave; binh liền tan r&atilde;.</p> <p>L&ecirc; Văn Hưng tả xung hữu đột bắt sống được tướng Nguyễn Huỳnh Đức lập c&ocirc;ng đầu. Nguyễn Ph&uacute;c &Aacute;nh chạy trốn ra Ph&uacute; Quốc. L&ecirc; Văn Hưng theo Nguyễn Huệ về Quy Nhơn.</p> <p>Sau khi vua Quang Trung băng h&agrave;, L&ecirc; Văn Hưng được vua con Cảnh Thịnh triệu về Ph&uacute; Xu&acirc;n. Năm Gi&aacute;p Dần 1794, vua Cảnh Thịnh sai L&ecirc; Văn Hưng v&agrave;o đ&aacute;nh Ph&uacute; Y&ecirc;n.</p> <p>L&ecirc; Văn Hưng k&eacute;o đến đ&egrave;o C&ugrave; M&ocirc;ng th&igrave; gặp Nguyễn Quang Huy, Nguyễn Quang Huy người Ph&uacute; Y&ecirc;n thiện dụng c&acirc;y m&oacute;c c&acirc;u bạc, gọi l&agrave; ng&acirc;n c&acirc;u, thường ưa cưỡi ngựa bạch. Qu&acirc;n sĩ thường gọi l&agrave; Bạch m&atilde; Ng&acirc;n c&acirc;u Tướng qu&acirc;n. Huy đ&atilde; c&oacute; sức mạnh lại tinh th&ocirc;ng v&otilde; nghệ, giỏi binh ph&aacute;p n&ecirc;n được vua Th&aacute;i Đức &aacute;i trọng, phong chức Ph&ograve;ng ngự sử cho v&agrave;o trấn B&igrave;nh Thuận.</p> <p>Th&aacute;ng 3 năm Qu&yacute; Sửu 1793, Nguyễn Quang Huy bị đại binh T&ocirc;n Thất Hội tấn c&ocirc;ng, &iacute;t qu&acirc;n, c&ocirc; thế, Quang Huy phải r&uacute;t qu&acirc;n về Ph&uacute; Y&ecirc;n chiếm cứ một v&ugrave;ng hiểm yếu trong dẫy C&ugrave; M&ocirc;ng đợi dịp lập c&ocirc;ng chuộc tội.</p> <p>Khi gặp được L&ecirc; Văn Hưng, hai b&ecirc;n vui mừng v&igrave; t&igrave;nh bạn cũ v&agrave; c&oacute; người t&agrave;i giỏi&nbsp; gi&uacute;p sức n&ecirc;n đ&atilde; đ&aacute;nh chiếm Ph&uacute; Y&ecirc;n được dễ d&agrave;ng. L&ecirc; Văn Hưng để Nguyễn Quang Huy ở lại trấn thủ Ph&uacute; Y&ecirc;n c&ograve;n m&igrave;nh k&eacute;o qu&acirc;n về Ph&uacute; Xu&acirc;n.</p> <p><strong>Ung dung nhận lấy c&aacute;i chết</strong></p> <p>Tại Ph&uacute; Xu&acirc;n, Th&aacute;i sư B&ugrave;i Đắc Tuy&ecirc;n dựa v&agrave;o sự tin cẩn của Cảnh Thịnh, quyền thế của B&ugrave;i Th&aacute;i Hậu n&ecirc;n ng&agrave;y c&agrave;ng lộng h&agrave;nh. L&ecirc; Văn Hưng v&igrave; người đồng ch&acirc;u, t&iacute;nh t&igrave;nh thật th&agrave;, bảo sao nghe vậy. Hưng vốn kh&ocirc;ng c&oacute; học, chỉ giỏi việc đ&aacute;nh nhau, kh&ocirc;ng th&iacute;ch b&agrave;n chuyện triều ch&iacute;nh n&ecirc;n được B&ugrave;i Đức Tuy&ecirc;n trọng dụng.</p> <p>Tuy nhi&ecirc;n, L&ecirc; Văn Hưng l&agrave; người rất trung thực n&ecirc;n d&ugrave; được Th&aacute;i sư B&ugrave;i Đức tuy&ecirc;n biệt đ&atilde;i song c&agrave;ng ng&agrave;y Hưng c&agrave;ng thấy r&otilde; Tuy&ecirc;n l&agrave; một kẻ đại gian n&ecirc;n c&oacute; th&aacute;i độ phản đối mạnh.</p> <p>B&ugrave;i Đắc Tuy&ecirc;n nhận thấy L&ecirc; Văn Hưng kh&ocirc;ng c&ograve;n l&agrave; con b&ugrave; nh&igrave;n để m&igrave;nh khuynh lo&aacute;t sai khiến nữa n&ecirc;n t&igrave;m c&aacute;ch x&uacute;c xiểm vua Cảnh Thịnh trừ đi.</p> <p>Nh&acirc;n L&ecirc; Văn Hưng sau khi thắng trận ở Ph&uacute; Y&ecirc;n, giao th&agrave;nh cho Nguyễn Quang Huy trấn thủ, r&uacute;t qu&acirc;n về Ph&uacute; Xu&acirc;n, Tuy&ecirc;n kh&eacute;p tội Hưng l&agrave; kh&ocirc;ng thỉnh mệnh trước, cấu kết nha tr&atilde;o hầu mong l&agrave;m v&acirc;y c&aacute;nh, c&oacute; &yacute; muốn tạo phản, t&acirc;u vua ch&eacute;m đầu răn ch&uacute;ng.</p> <p>Vua Cảnh Thịnh nghe lời chuẩn tấu. L&ecirc; Văn Hưng ung dung nhận lấy c&aacute;i chết. Sự việc n&agrave;y đ&atilde; dẫn đến V&otilde; Văn Dũng từ Bắc H&agrave; về Ph&uacute; Xu&acirc;n bắt giết cha con B&ugrave;i Đắc Tuy&ecirc;n, B&ugrave;i Đắc Trụ v&agrave; Ng&ocirc; Văn Sở.</p> <p>Vua nghe lời đ&agrave;m tiếu giết đi Đại tướng dẫn đến c&aacute;c quan lại thanh trừng lẫn nhau, nội t&igrave;nh nh&agrave; T&acirc;y Sơn sau đ&oacute; c&agrave;ng l&uacute;c c&agrave;ng rối ren v&agrave; đi đến suy vong&hellip;</p> <p><em>(c&ograve;n nữa)</em></p> <p><strong>&nbsp;Nguyễn Th&agrave;nh Hữu</strong></p> <!--.saic-wrapper -->