Tiêu chuẩn xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học và công nghệ đối với công trình nghiên cứu khoa học phải là công trình có phát minh  mới hoặc là thành tựu khoa học nổi trội, tiêu biểu, dẫn tới những thay đổi đặc biệt quan trọng trong nhận thức, sản xuất quốc phòng, an ninh và đời sống xã hội. Công trình có giá trị rất cao về mặt khoa học, tìm ra bản chất, quy luật phát triển của sự vật, hiện tượng hoặc đạt được các tiêu chí như hình thành hướng nghiên cứu mới, tư tưởng, quan niệm mới, tri thức mới, phát hiện mới…

Đối với công trình nghiên cứu phát triển công nghệ phải là thành tựu khoa học công nghệ nổi trội, tiêu biểu, có tính sáng tạo và đổi mới đặc biệt quan trọng về công nghệ hoặc tạo ra công nghệ mới đạt trình độ tiên tiến quốc tế hoặc khu vực. Đối với công trình ứng dụng công nghệ phải là ứng dụng nổi trội, tiêu biểu, có sáng tạo đặc biệt, góp phần sản xuất hàng hoá ở quy mô công nghiệp mang lại hiểu quả kinh tế cao. Đối với công trình nghiên cứu khoa học phải là công trình xuất sắc, bổ sung tri thức, tư tưởng mới, có những phát hiện khoa học mới đưa đến nhận thức, cách tiếp cận mới trong khoa học hoặc có tác động thay đổi quan trọng trong sản xuất và đời sống.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Phạm Công Tạc cho hay, giải thưởng lần này sẽ được tổ chức bài bản hơn, trao cho những công trình thực sự xuất sắc và là giải thưởng có uy tín nhất về khoa học để vinh danh các nhà khoa học có đóng góp cho đất nước. Mỗi cá nhân, tập thể được vinh danh sẽ nhận phần thưởng khoảng gần 300 triệu đồng. Đây là giải thưởng có tầm cỡ lớn, có sức tác động rộng khắp trong cộng đồng khoa học, xã hội. Bộ KH&CN nhận hồ sơ đề nghị xét tặng Giải thưởng cấp Nhà nước kết thúc vào 17h00 ngày 15/3/2021 đối với hồ sơ thường và 17h00 ngày 20/3/2021 đối với hồ sơ mật. Giải thưởng dự kiến được trao vào dịp Quốc khánh 2/9 năm 2021.