Trong khoảng 1 tháng gần đây, không chỉ các bệnh viện chuyên khoa Nhi tuyến cuối tại TPHCM mà các bệnh viện tuyến tỉnh miền Tây Nam Bộ (Bạc Liêu, Kiên Giang, Cần Thơ, Tiền Giang, Long An … ) đã tiếp nhận các bệnh nhi tay chân miệng nhập viện trong tình trạng nặng, nguy kịch (độ 3, 4).

Bệnh tay chân miệng khi trở nặng thì diễn tiến rất nhanh, nguy cơ tử vong cao nhất là do Enterovirus 71 (EV71). Đối với các bệnh viện ở xa thì việc chuyển viện bệnh nhi tay chân miệng nặng về bệnh viện tuyến cuối tại TPHCM là không an toàn, nguy cơ tử vong cao trên đường chuyển.

Mới đây khoa Nhi bệnh viện đa khoa tỉnh Bạc Liêu đã cứu sống một bệnh nhi tay chân miệng nguy kịch (độ 4) do EV71 nhờ hội chẩn từ xa với bệnh viện Nhi Đồng 1 để được hướng dẫn xử trí và tiến hành kỹ thuật lọc máu cấp cứu cho bệnh nhi.

Bệnh nhi Nguyễn Phương Ng., nữ, 23 tháng tuổi, địa chỉ: xã Vĩnh Trạch, TP Bạc Liêu, nhập viện vì sốt cao kèm giật mình chới với.

Bé bệnh 2 ngày. Ngày 1 sốt nhẹ, ăn kém hơn so với ngày thường, người nhà có cho bé uống hạ sốt và tự mua tại nhà thuốc, khi ngủ có giật mình chới với trong đêm 3 lần.

Ngày 2 vẫn còn sốt nên người nhà đưa đi khám và nhập bệnh viện đa khoa Bạc Liêu được chẩn đoán bệnh tay chân miệng độ 2a. Sau nhập viện 2 giờ, bệnh nhi diễn tiến nặng sang độ 3 với giật mình nhiều, mạch nhanh và tăng huyết áp.

Ngay lập tức các bác sĩ đã điều trị đặc hiệu bằng thuốc Immunoglobulin, vận mạch, chống co giật. Tuy nhiên tình trạng không cải thiện, bé suy hô hấp nặng được đặt nội khí quản thở máy, sốt cao liên tục và rối loạn huyết động học với mạch nhanh 200 lần/ phút, huyết áp thấp đe dọa tính mạng bệnh nhi.

Nhiều ca tay chân miệng nguy kịch - Ảnh BVCC

Các bác sĩ khoa Nhi lập tức hội chẩn từ xa với PGS. TS. Phạm Văn Quang, Trưởng khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Nhi Đồng 1 để chuyển lên tuyến trên.

Tuy nhiên tình trạng bệnh nhi rất nặng, việc chuyển viện không an toàn nên đã hội chẩn từ xa, hướng dẫn cách xử trí và tiến hành kỹ thuật lọc máu cấp cứu cho bệnh nhi tại tuyến tỉnh Bạc Liêu.

Đây là kỹ thuật chuyên sâu trong lĩnh vực Hồi sức cấp cứu Nhi đã được khoa Hồi sức tích cực, bệnh viện Nhi Đồng 1 chuyển giao cho các bác sĩ khoa Nhi, Bệnh viện đa khoa Bạc Liêu. Lọc máu là phương pháp điều trị hiệu quả góp phần cứu sống nhiều bệnh nhi tay chân miệng nặng, nhưng đây là một kỹ thuật rất khó do bệnh nhi tay chân miệng thường là trẻ nhỏ (nhỏ tuổi và nhỏ ký) và tình trạng nặng nên dễ thất bại.

Qua hội chẩn từ xa cùng với khả năng chuyên môn, tấm lòng nhiệt huyết, các bác sĩ khoa Nhi đã thực hiện lọc máu thành công giúp ổn định sinh hiệu và cứu sống bệnh nhi. Sau hơn 2 tuần điều trị, bệnh nhi đã xuất viện khỏe mạnh, không di chứng thần kinh trong sự vui mừng của các bác sĩ bệnh viện Bạc Liêu và bệnh viện Nhi Đồng 1.

Tương tự, cách đây khoảng 10 ngày, một bệnh nhi Lê Thái A. 28 tháng tuổi bị tay chân miệng độ 4, phù phổi cấp đe dọa tính mạng đã được các bác sĩ khoa Nhi, bệnh viện Bạc Liêu hội chẩn từ xa với BS Quang để tiến hành lọc máu cấp cứu. Rất may bệnh nhi đã qua cơn nguy kịch và đang dần hồi phục.

Bệnh nhi tay chân miệng nặng đã hồi phục ngủ ngon chuẩn bị xuất viện - ảnh BVCC

PGS. TS. Phạm Văn Quang khuyến cáo, qua 2 trường hợp này, chúng tôi muốn nhắn nhủ đến các bậc phụ huynh cần chú ý là bệnh tay chân miệng đã bắt đầu vào mùa, đặc biệt có sự xuất hiện của EV71 là tác nhân thường gây bệnh tay chân miệng nặng, nguy cơ tử vong cao.

Vì vậy bệnh nhi tay chân miệng cần được chẩn đoán sớm, theo dõi sát và điều trị kịp thời. Đối với các bệnh nhi có loét họng, xuất hiện hồng ban, bóng nước ở lòng bàn tay, bàn chân, mông, đầu gối … cần đến khám tại cơ sở y tế để được chẩn đoán, nhất là khi bệnh nhi có kèm dấu hiệu giật mình chới với.

Các dấu hiệu nặng của bệnh tay chân miệng cần chú ý như sốt cao liên tục, khó hạ, sốt trên 2 ngày, nôn ói nhiều, giật mình chơi với, run chi, đi đứng loạng choạng, tay chân lạnh, vã mồ hôi, li bì, thở mệt …

Khi có các dấu hiệu này cần đưa bệnh nhi đến ngay bệnh viện để được cấp cứu kịp thời.