Một phòng thí nghiệm được Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) chứng nhận phát hiện 18 nhãn hiệu kính áp tròng phổ biến đều chứa hóa chất vĩnh viễn. Đáng chú ý, tất cả loại kính áp tròng mà họ thử nghiệm đều chứa khoảng 105-20.700 ppm flo hữu cơ, một chất thuộc PFAS (nhóm các hóa chất nhân tạo). Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu chưa rõ liệu việc này có gây nguy hiểm cho sức khỏe người tiêu dùng hay không.
Hiểm họa từ “hóa chất vĩnh cửu”
PFAS là nhóm hóa chất tổng hợp có khả năng chống vết bẩn, nước, dầu và được sử dụng rộng rãi. Điều đó cũng có nghĩa chúng không dễ bị phá vỡ trong tự nhiên. PFAS thậm chí thâm nhập vào nguồn nước, mưa, đất, động vật và cơ thể con người, vì những hóa chất này ngày càng được sử dụng thường xuyên trong các dụng cụ nấu nướng chống dính, mỹ phẩm chống nước, quần áo chống thấm nước hoặc vải chống ố.
Các nghiên cứu cho thấy, PFAS ảnh hưởng sức khỏe con người như gây bệnh lý ung thư, bệnh thận, bệnh lý tuyến giáp, tăng cholesterol trong máu, tác dụng lên hệ miễn dịch và khiến trẻ sơ sinh bị nhẹ cân.
Giống hạt vi nhựa, các nhà khoa học đang cố gắng xác định rủi ro mà những hóa chất này gây ra cho sức khỏe. Mặc dù các nghiên cứu gần đây đã tìm ra sự liên quan giữa một số PFAS với bệnh ung thư và những vấn đề về hệ thống miễn dịch, những nhà nghiên cứu vẫn chưa có câu trả lời chắc chắn rằng hóa chất cụ thể nào trong nhóm PFAS và nồng độ bao nhiêu sẽ gây hại cho mắt.
 |
Hóa chất vĩnh viễn PFAS trong kính áp tròng, có đáng ngại? |
Pete Myers, nhà khoa học đứng đầu Khoa học Sức khỏe Môi trường, thuộc Dịch vụ Sức khỏe Môi trường, đã xem xét những phát hiện này. Chia sẻ với Mamavation (một trang tự quảng cáo là nơi đáng tin cậy giúp các mẹ tìm kiếm những sản phẩm không độc hại), nhà khoa học này cho rằng, so sánh mức PFAS an toàn trong nước uống và kính áp tròng là khập khiễng. Tuy nhiên, tất cả loại kính áp tròng được thử nghiệm đều có PFAS vượt quá 100 ppm, cao hơn 50.000 lần so với mức PFAS tối đa được EPA cho phép trong nước uống.
Xem xét lệnh cấm với hầu hết PFAS
Những phát hiện này đã khiến Liên minh châu Âu xem xét lệnh cấm với hầu hết PFAS. Trong khi đó, EPA Mỹ gần đây đã giảm ngưỡng an toàn của một số hóa chất vĩnh viễn trong nước uống, từ 70 ppt xuống còn 0,02-0,004 ppt.
Năm 2022, tiểu bang Maine trở thành khu vực tài phán đầu tiên ở Mỹ bắt buộc các nhà sản xuất phải báo cáo về mức độ PFAS trong những sản phẩm không thiết yếu. Các tiểu bang cũng làm điều tương tự. Tuy nhiên, kính áp tròng không thuộc danh mục sản phẩm không thiết yếu.
Báo cáo từ Mamavation khiến mọi người lo ngại, vì mắt mình đang tiếp xúc hóa chất có khả năng gây hại cho sức khỏe. Hơn nữa, nghiên cứu này được đăng tải trên một blog trực tuyến, chứ không phải cơ quan chính phủ.
Ông Terrence Collins, nhà hóa học tại Đại học Carnegie Mellon, cho biết, PFAS là vật liệu rẻ và hiệu quả nên các nhà sản xuất sử dụng cho kính áp tròng.
Theo ông Collins, ngày nay, không ai có thể nói khẳng định phơi nhiễm PFAS là an toàn vì không có cơ quan pháp lý nào yêu cầu việc phát triển và giám sát thử nghiệm hóa chất. Ông khuyên mọi người tránh kính áp tròng chứa PFAS. Tuy nhiên, tại thời điểm này, rất khó để người tiêu dùng tránh PFAS, đặc biệt là khi có rất ít lựa chọn thay thế.
Bạn có thể ngừng sử dụng dụng cụ nấu ăn chống dính và các sản phẩm khác chứa hàm lượng PFAS cao. Tuy nhiên, không có báo cáo minh bạch từ các nhà sản xuất, bạn có thể sẽ tiếp xúc hóa chất vĩnh viễn mà không biết.
Trước đó, tháng 8/2022, một số nhà khoa học cảnh báo rằng, lượng hóa chất có khả năng gây nguy hại trên toàn thế giới đã vượt ngưỡng an toàn. Cách duy nhất để chống lại mối đe dọa này là làm sạch nước mưa, đất, động vật và thực vật trên trái đất. Tuy vậy, các nhà khoa học chưa đưa ra được phương pháp để hiện thực hóa điều này.