Những “ông lớn” nào mất đất đối ứng BT?

Trong số 82 dự án hình thức hợp đồng xây dựng – chuyển giao (BT) vừa bị yêu cầu dừng có hàng loạt những doanh nghiệp tên tuổi lớn như Him Lam, Hoàng Thành Land, Phúc Sơn, Hateco, Eurowindow, T&T, Tổng Công ty Đầu tư Nhà và Đô thị (Bộ Quốc phòng), Cienco 1, Tập đoàn Nam Cường… đang là những đơn vị đề xuất, chuẩn bị các thủ tục đầu tư dự án, thậm chí đã được chấp thuận chủ trương đầu tư.

Cụ thể như: Dự án cải tạo, nâng cấp đường 70 đoạn Hà Đông - Văn Điển (7,5km) nhà đầu tư đang thực hiện thủ tục dự án là Liên danh Công ty CP đầu tư Văn Phú Invest – Công ty CP đầu tư Văn Phú số 1 – Công ty CP Tập đoàn Phú Mỹ - Công ty TNHH An Quý Hưng; Dự án cải tạo, nâng cấp QL6 Ba La - Xuân Mai 21,6km do Liên danh Công ty CP Sông Đà – TCT PT hạ tầng đô thị - Công ty CP Thương mại Ngôi nhà mới – Công ty CP Đại An (thành lập Công ty CP đầu tư Louis Group để thực hiện dự án). Cả hai dự án này đều đã được phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi (BCNCKT), nhưng chưa ký hợp đồng.

Ngoài ra, còn có tới 11 dự án dù đã được UBND TP Hà Nội phê duyệt chủ trương đầu tư, đang hoàn thiện báo cáo nghiên cứu khả thi cũng bị yêu cầu dừng như: Dự án đường 70, đoạn từ Nhổn đến Đại lộ Thăng Long - Hà Đông (4,77km) do Công ty CP BĐS Thái An làm chủ đầu tư; dự án Vành đai 3,5 đoạn từ cầu Thượng Cát đến QL32 (3,8km) do Liên danh Công ty Gia Long – Công ty XNK Thăng Long làm chủ đầu tư; dự án Vành đai 3,5 xây dựng nút giao khác mức giữa đường vành đai 3,5 với Đại lộ Thăng Long do Công ty CP Him Lam làm chủ đầu tư.

Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường nối từ đường 70B thôn Tự Khoát đến đường liên thôn thuộc thôn Phương Nhị và đường nối từ đường gom phía Tây đường cao tốc Pháp Vân – Cầu Giẽ với quốc lộ 1A do Công ty CP đầu tư và phát triển Hòa Bình làm chủ đầu tư; dự án đường trục Miếu Môn – Hương Sơn (25,63km) do Liên danh Công ty CP xuất nhập khẩu Hà Nội và Công ty TNHH đầu tư và xây dựng phát triển hạ tầng.

Có 69 dự án thuộc trường hợp chưa phê duyệt chủ trương đầu tư cũng phải dừng. Như, dự án Vành đai 2,5 Nguỵ Như Kon Tum - Nguyễn Trãi – Đầm Hồng do Hateco đang thực hiện thủ tục dự án; dự án cầu Trần Hưng Đạo qua sông Hồng do Công ty CP Him Lam đang thực hiện thủ tục dự án (3km); dự án đường trục trung tâm huyện Đông Anh (11km) do Liên danh Công ty CP Dược phẩm Vimedimex và Công ty CP BĐS Đông Anh đang thực hiện thủ tục dự án; Dự án cải tạo, nâng cấp đê tả sông Hồng kết hợp giao thông từ huyện Mê Linh đến quận Long Biên (43,8km) do Công ty CP Tập đoàn Phúc Sơn đang thực hiện thủ tục dự án…

Một lý do mà Hà Nội yêu cầu dừng triển khai các dự án nêu trên theo hình thức BT là bởi Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (có hiệu lực thi hành từ 1/1/2021) quy định, đối với dự án áp dụng loại hợp đồng BT thì sẽ dừng triển khai dự án mới, dừng thực hiện dự án chưa phát hành hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu.

Có tới 82 dự án bị Hà Nội chấm dứt thực hiện theo hợp đồng BT.

Số phận dự án BT sẽ ra sao?

Còn nhớ giai đoạn từ năm 2007 - 2015, thời ông Nguyễn Thế Thảo giữ chức Chủ tịch, TP Hà Nội đã thực hiện và quyết định nhiều việc hệ trọng. Trong đó, tính sơ sơ số lượng dự án BT Hà Nội thực hiện đã lên đến trên 60. Đây là con số chưa hoàn chỉnh bởi Hà Nội còn chưa kịp thống kê thành Danh mục dự án kêu gọi đầu tư và công bố công khai theo quy định mà chỉ tập hợp số liệu trên cơ sở các dự án đầu tư do Nhà đầu tư tự đề xuất và được UBND TP Hà Nội chấp thuận, phê duyệt.

Sau nhiều sai phạm bị phát hiện, một cuộc rà soát các dự án đầu tư theo hình thức Hợp đồng BT lớn trên địa bàn TP Hà Nội đã được thực hiện trong năm 2013. Ngày 29/11/2013, đã diễn ra cuộc họp do Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Thế Thảo chủ trì. Trên cơ sở báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư về kết quả rà soát các dự án BT và ý kiến các sở, ngành thời điểm đó, ông Nguyễn Thế Thảo đã kết luận không tiếp tục thực hiện 41 dự án theo hình thức hợp đồng BT.

Trong số 41 dự án này có nhiều dự án BT lớn liên quan đến các lĩnh vực giao thông, môi trường. Tuy nhiên, sau đó vẫn có một số dự án nằm trong danh sách 41 dự án bị yêu cầu dừng thực hiện theo hình thức hợp đồng BT nhưng sau đó vẫn được triển khai theo hình thức đầu tư này. Thậm chí nếu xét kỹ có những dự án vừa nằm trong danh sách 41 dự án đầu tư theo hình thức BT trước đó, cũng nằm trong danh sách 82 dự án BT bị dừng mới đây như: dự án cải tạo, nâng cấp quốc lộ 6 đoạn Ba La – Xuân Mai; đường trục kinh tế Miếu Môn – Hương Sơn; Trường Cao đẳng nghề công nghiệp tại xã Nguyên Khê, huyện Đông Anh.

Quay trở lại lần dừng 82 dự án theo hợp đồng BT mới đây, tìm hiểu cho thấy năm 2021 Ban Cán sự Đảng UBND TP Hà Nội đã báo cáo Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội về việc triển khai thực hiện các dự án PPP và chuyển đổi một số dự án sang hình thức đầu tư công trên địa bàn thành phố. Theo đó Ban Cán sự Đảng UBND TP Hà Nội giao Sở Kế hoạch và Đầu tư chủ trì rà soát, thông báo cho các nhà đầu tư dừng công tác chuẩn bị đầu tư; rà soát từng dự án cụ thể, tham mưu đề xuất UBND TP Hà Nội xem xét, chuyển đổi sang hình thức đầu tư công đối với những dự án cần thiết, cấp bách theo quy định…

Tất nhiên, với quyết định này các nhà đầu tư đã lỡ dở tham gia vào các dự án trên, sẽ phải ngậm ngùi dừng thực hiện theo hình thức BT, có nghĩa hàng trăm ha đất đối ứng dự kiến hướng đến cũng sẽ không còn, dù có thể trước đó đã tốn nhiều công sức để bước chân vào dự án.