Đó là phát biểu của Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Trần Văn Chung tại buổi mít tinh hưởng ứng ngày Dân số Thế giới 11/7, do Sở Y tế Hà Nội tổ chức tại Đông Anh, Hà Nội.

Đầu tư ổn định quy mô dân số

Ngày Dân số Thế giới năm nay, Quỹ dân số Liên Hợp Quốc hưởng ứng Kỷ niệm 30 năm thực hiện Chương trình Hành động Hội nghị quốc tế về Dân số và phát triển tại Cairo năm 1994.

Nhân sự kiện 30 năm thực hiện Chương trình hành động về Dân số và Phát triển, chào mừng ngày Dân số Thế giới 11/7 năm 2024 tại Việt Nam đã lựa chọn chủ đề “Đầu tư cho công tác dân số là đầu tư cho phát triển bền vững”, trong 30 năm qua, Việt Nam đã áp dụng những cách tiếp cận sáng tạo để giải quyết tình trạng bất bình đẳng và thu hẹp khoảng cách về phát triển kinh tế xã hội giữa các vùng và các nhóm dân cư.

Việt Nam cũng vừa vượt mốc 100 triệu dân. Công tác dân số đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần to lớn vào công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, nước ta bước vào thời kỳ dân số vàng, chất lượng dân số được cải thiện về nhiều mặt.

Tuổi thọ trung bình tăng nhanh, cao hơn nhiều nước có cùng mức thu nhập bình quân đầu người. Tầm vóc, thể lực người Việt Nam có bước cải thiện.. Việt Nam cũng đang chủ động ứng phó với các vấn đề mới nổi như già hóa dân số, tận dụng cơ hội có đông lực lượng thanh niên nhất từ ​​trước đến nay, cũng như ứng phó với các thảm họa do biến đổi khí hậu mà nhiều người trong chúng ta phải đối mặt, để đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau.

Phó giám đốc Sở Y tế Hà Nội Trần Văn Chung phát biểu tại lễ mít tinh

Ông Chung cho biết, cùng với cả nước, Trong những năm qua, Thành ủy, HĐND, UBND thành phố Hà Nội luôn quan tâm và chú trọng tới công tác dân số và phát triển, kiên trì chỉ đạo công tác dân số, đầu tư cho mục tiêu ổn định quy mô, cơ cấu dân số hợp lý, tập trung nâng cao chất lượng dân số, đáp ứng nguồn nhân lực chất lượng cao cho thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá Thủ đô và đất nước.

Ngay sau khi Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25/10/2017 về công tác dân số trong tình hình mới; Thành ủy Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 74-KH/TW về việc Thực hiện Nghị quyết số 21- NQ/TW; Kế hoạch số 94/ UBND ngày 20/4/2018 của UBND thành phố về đẩy mạnh công tác Dân số trong tình hình mới; Hà Nội đã cụ thể hóa Nghị quyết 21 bằng những Chương trình, đề án, Kế hoạch nhằm triển khai đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ trọng tâm công tác dân số trong tình hình mới.

Mới đây Thành ủy có Công văn số 1095-CV/TU ngày 24/4/2024 của về triển khai thực hiện nội dung kiến nghị, đề xuất của Bộ Y tế tại Báo cáo số 1130/BYT-CDS ngày 12/3/2024 về việc báo cáo sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25/10/2027 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII "Về công tác dân số trong tình hình mới" trên địa bàn Thành phố.

Cùng với sự phấn đấu tích cực của các ngành, các cấp, các tổ chức đoàn thể, sự nỗ lực của đội ngũ cán bộ làm công tác dân số; sự quan tâm ủng hộ, giúp đỡ; phối hợp của các bộ, ngành của Trung ương, các tổ chức phi chính phủ, các tổ chức quốc tế và sự đồng tình hưởng ứng của nhân dân, công tác dân số của Thành phố đã đạt được những thành tựu đáng kể.

Nhiều đề án, kế hoạch được ban hành và triển khai ở toàn bộ 30 quận, huyện, thị xã, 579 xã, phường, thị trấn đã mang lại kết quả rõ rệt. Như tỷ lệ người cao tuổi được khám sức khỏe định kỳ, tỷ lệ sàng lọc trước sinh, tỷ lệ sàng lọc sơ sinh, tỷ lệ cặp nam nữ thanh niên được tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn đều tăng so với năm trước và nhiều năm tăng liên tiếp, tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên, tỷ lệ chênh lệch giới tính khi sinh liên tục giảm.

Ngoài ra, nhiều mô hình được triển khai hiệu quả, nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của người dân như Mô hình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tại cộng đồng; Mô hình chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên,… Hà Nội cũng đang triển khai xây dựng thí điểm mô hình cung cấp dịch vụ tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn tại quận Bắc Từ Liêm, từ đó nhân rộng mô hình này trên địa bàn toàn thành phố.

Triển khai công tác dân số tại quận Cầu giấy

Để giải quyết toàn diện và đồng bộ các lĩnh vực về dân số, UBND Thành phố ban hành nhiều kế hoạch, đề án: Kế hoạch số 237/KH-UBND ngày 08/12/2020 về thực hiện Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030 trên địa bàn thành phố Hà Nội; Đề án sàng lọc trước sinh và sơ sinh, Kế hoạch Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh, Kế hoạch chăm sóc sức khỏe Người cao tuổi, Kế hoạch phát triển thể lực tầm vóc người Hà Nội, Kế hoạch xã hội hóa cung cấp phương tiện tránh thai, hàng hóa và dịch vụ kế hoạch hóa gia đình….

Ứng phó với thách thức thành phố đông dân thứ 2 của cả nước

Mặc dù công tác dân số trên địa bàn Thủ đô đã đạt được những kết quả quan trọng, đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế - xã hội chung của Thành phố, nhưng trong giai đoạn hiện nay công tác dân số vẫn đang đứng trước những khó khăn, bất cập mới: với đặc thù là thành phố đông dân thứ hai của cả nước, mật độ dân cư cao gấp hơn 8 lần mức trung bình cả nước, tỷ lệ tăng dân số hàng năm ở mức cao cũng tạo ra những áp lực không nhỏ cho công tác dân số và sự phát triển kinh tế xã hội Thủ đô. Cán bộ dân số phải phụ trách những địa bàn rộng lớn, với số lượng dân cư lớn.

Quy mô dân số lớn, địa bàn dân cư rộng, dân trí không đồng đều, một bộ phận người dân vẫn còn tâm lý muốn có nhiều con và thích có con trai dẫn đến việc tỷ số giới tính khi sinh của thành phố vẫn còn ở mức cao, có xu hướng giảm nhưng không bền vững.

Tuổi thọ của người dân tăng cao, tỷ lệ người cao tuổi tăng nhanh vì thế già hóa dân số đang là một thách thức lớn của Hà Nội đòi hỏi phải có một kế hoạch chủ động ứng phó và những chính sách phù hợp nhằm đảm bảo tốt hơn sức khỏe, an sinh xã hội và quyền lợi của người cao tuổi.

Tư vấn cho người cao tuổi tại quận Cầu giấy

Với nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của công tác Dân số đối với sự nghiệp phát triển bền vững kinh tế - xã hội Thủ đô và nâng cao chất lượng cuộc sống của các tầng lớp nhân dân. Để đảm bảo công tác dân số và phát triển trên địa bàn thành phố Hà Nội thực hiện có hiệu quả, tạo ra sự chuyển biến rõ nét, chất lượng và sự ổn định trong công tác Dân số và phát triển, trong thời gian tới Hà Nội cần tiếp tục triển khai một số phương hướng và giải pháp cụ thể như sau:

Một là, tiếp tục triển khai Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban chấp hành Trung Ương khóa XII về công tác Dân số trong tình hình mới và các chương trình, kế hoạch trọng tâm của Thành ủy, HĐND, UBND thành phố.

Hai là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp chính quyền; sự vào cuộc tham gia của các ngành, đoàn thể. Nghiêm túc đánh giá kiểm điểm tình hình thực hiện của địa phương. Các cấp chính quyền phải coi công tác dân số và phát triển là một bộ phận quan trọng trong kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội ở các cấp, là một nội dung trọng tâm trong chương trình hoạt động của chính quyền và các ngành, đoàn thể.

Ba là, đổi mới, đa dạng hóa hình thức, phương pháp truyền thông, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến pháp luật, chính sách về dân số. Mở rộng toàn diện nội dung truyền thông về quy mô, cơ cấu, quản lý và phân bố dân số đặc biệt là nâng cao chất lượng dân số; chú trọng tuyên truyền các nội dung về sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên, tư vấn, khám sức khỏe trước hôn nhân; sàng lọc trước sinh và sơ sinh, quan tâm chăm sóc sức khỏe người cao tuổi đặc biệt là những người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn.

Bốn là, đảm bảo nguồn lực đáp ứng yêu cầu triển khai toàn diện các nhiệm vụ, giải pháp về công tác Dân số. Kiện toàn và nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác dân số từ thành phố đến cơ sở.

Năm là, Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu, các nội dung và giải pháp thực hiện công tác Dân số ở các cấp; tăng cường công tác thanh tra đối với các hoạt động can thiệp lựa chọn giới tính thai nhi theo quy định.