Ca ghép là bước đột phá trong phát triển kỹ thuật y học chuyên sâu

Chiều ngày 15/02/2024, Bộ trưởng Đào Hồng Lan dẫn đầu đoàn công tác Bộ Y tế đến thăm và chúc mừng Bệnh viện Phổi Trung ương đã thực hiện thành công ca ghép phổi cứu sống nữ bệnh nhân trẻ 21 tuổi. Ca ghép phổi được diễn ra vào ngày 30 Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024.

Trong không khí cả nước phấn khởi, hân hoan những ngày đầu xuân năm mới Giáp Thìn 2024, thay mặt Ban Cán sự đảng, Lãnh đạo Bộ Y tế, Bộ trưởng Đào Hồng Lan gửi tới các cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của Ngành nói chung và viên chức, người lao động, người bệnh đang điều trị của Bệnh viện Phổi Trung ương nói riêng lời thăm hỏi thân tình, lời chúc mừng tốt đẹp nhất, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao trong năm 2024.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đến thăm và chúc mừng Bệnh viện Phổi Trung ương đã thực hiện thành công ca ghép phổi cứu sống nữ bệnh nhân trẻ 21 tuổi.

Trong những ngày nghỉ Tết Nguyên Đán 2024 vừa qua, các cơ sở y tế trên cả nước đã bảo đảm duy trì, thực hiện tốt công tác y tế. Đặc biệt, Bệnh viện Phổi Trung ương đã phối hợp với các bệnh viện, đơn vị liên quan và các chuyên gia y tế trong, ngoài nước thực hiện thành công ca ghép phổi vào ngày 09/02/2024 (tức 30 Tết Âm lịch), cho tới nay sức khỏe người bệnh ổn định và đang dần hồi phục tốt.

Đây là một tin rất vui trong những ngày đầu năm Giáp Thìn 2024 của Bệnh viện Phổi Trung ương nói riêng và của ngành Y tế nói chung, hướng tới kỷ niệm 69 năm ngày Thầy thuốc Việt Nam 27/02/2024; đồng thời, đây là một bước đột phá trong phát triển kỹ thuật y học chuyên sâu, thể hiện trình độ, năng lực của các y, bác sĩ nước nhà trên bản đồ y khoa thế giới; đồng thời cũng thể hiện cho sự phối hợp nhịp nhàng, chặt chẽ, khoa học, hiệu quả giữa các bộ phận tham gia trong quá trình ghép phổi.

Bộ trưởng Bộ Y tế nhiệt liệt biểu dương, ghi nhận và đánh giá cao đội ngũ y, bác sĩ của Bệnh viện Phổi Trung ương; các chuyên gia từ Trung tâm điều phối ghép tạng Quốc gia, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Bệnh viện E, Bệnh viện Hữu nghị, Bệnh viện Tim Hà Nội và các chuyên gia quốc tế tham gia đã tham gia hỗ trợ, tư vấn.

Bệnh viện Phổi Trung ương vừa phối hợp với các chuyên gia về tim mạch Bệnh viện E, GS. TS. Lê Ngọc Thành, Hiệu trưởng Trường Đại học Y Dược - Đại học Quốc gia Hà Nội thực hiện thành công ca ghép phổi vào đúng ngày 30 Tết Nguyên Đán Giáp Thìn, 2024.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan thăm và chúc Tết các bệnh nhân

Kỹ thuật khó nhất trong ghép tạng

Nữ bệnh nhân trẻ, 21 tuổi đã được ghép 2 lá phổi từ người cho là nam thanh niên 26 tuổi bị chết não do tai nạn giao thông. Hoạt động lấy tạng được thực hiện tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, sau đó tạng phổi được bảo quản nghiêm ngặt và chuyển về Bệnh viện Phổi Trung ương thực hiện ngay trong ngày.

Nữ bệnh nhân 21 tuổi, quê tỉnh Bắc Kạn, đang là sinh viên của một trường đại học và phải bỏ giữa chừng vì không may mắc bệnh phổi giai đoạn cuối, người bệnh phải thở oxy dài hạn tại nhà, luôn cần người hỗ trợ cho các hoạt động sinh hoạt hàng ngày. Cô gái này mắc bệnh lý u cơ trơn bạch huyết ở phổi (LAM) hay còn gọi là bệnh phổi đục lỗ, là một bệnh hiếm gặp và thường xảy ra ở phụ nữ trẻ.

Bệnh lý này tạo các kén khí trong phổi, lan toả và làm mất chức năng phổi. Tình trạng người bệnh rất nặng, khả năng tử vong trong vòng vài tháng tới nếu không được ghép phổi. Người bệnh đã được quản lý, theo dõi tại Bệnh viện Phổi Trung ương từ năm 2020, và chờ ghép phổi từ vài tháng nay vì 2 lá phổi tổn thương nghiêm trọng, tình trạng suy hô hấp nặng, tiên lượng tử vong cao.

13h ngày 8/2/2024 (29 Tết), sau khi nhận được thông tin có phổi hiến từ Bệnh viện Trung ương quân đội 108, Bệnh viện Phổi Trung ương đã kích hoạt khẩn cấp Chương trình ghép phổi và tổ chức hội chẩn lựa chọn người bệnh được nhận tạng ngay trong đêm.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan chúc mừng GS. TS. Lê Ngọc Thành và các bác sĩ

Bệnh viện Phổi Trung ương đã huy động khoảng 80 nhân lực Bệnh viện trực tiếp tham gia (và nhiều nhân lực khác sẵn sàng điều động, và làm việc trực tuyến), đồng thời có sự phối hợp và hỗ trợ từ Trung tâm điều phối ghép tạng Quốc gia, Bệnh viện 108, Bệnh viện E, Bệnh viện Hữu nghị, Bệnh viện Tim Hà Nội,...

Sau khi hội chẩn với GS. Jasleen Giám đốc trung tâm ghép phổi UCSF (là Trung tâm y học uy tín lớn nhất miền Tây, Mỹ), GS. TS. Lê Ngọc Thành (Chủ tịch hội Phẫu thuật Tim mạch lồng ngực Việt Nam), TS. Nguyễn Công Hựu (Giám đốc Bệnh viện E) đã quyết định khởi động ca ghép phổi này.

Ca phẫu thuật được tiến hành vào ngày 09/02/2024 (30 Tết), kéo dài 12 giờ (từ 10 giờ tới 22 giờ) do TS.BSCC. Đinh Văn Lượng cùng các thầy thuốc và chuyên gia Bệnh viện Phổi Trung ương phối hợp với GS. TS. Lê Ngọc Thành và các thầy thuốc và chuyên gia từ Bệnh viện E. Ca ghép đã thành công tốt đẹp ở mức cao nhất theo tiêu chuẩn của UCSF.

Trên thế giới ghép phổi hầu hết chỉ được thực hiện ở các nước phát triển do đây là kỹ thuật ghép tạng rất khó và chi phí lớn nhưng tại Bệnh viện Phổi Trung ương ca ghép này lại được thực hiện thành công trên một người bệnh nghèo ở vùng núi cao Bắc Kạn.

Ca ghép thành công là dấu mốc lớn ghi nhận tiến bộ vượt bậc của các Thầy thuốc Bệnh viện Phổi Trung ương với những chỉ đạo và quan tâm đặc biệt của Bộ Y tế, Cục Quản lý Khám chữa bệnh.

Đây là kỹ thuật khó nhất trong các kỹ thuật ghép tạng đòi hỏi sự phối hợp nghiêm ngặt của tất cả các bộ phận, các bác sĩ, chuyên gia phải đánh giá tình trạng phổi của người cho, người nhận rất chặt chẽ, quy trình lấy phổi và ghép phổi phức tạp đòi hỏi kỹ thuật cao từ khâu bảo quản, vận chuyển, kiểm soát nhiễm khuẩn, gây mê hồi sức, tim mạch, phẫu thuật lồng ngực, dược, huyết học, miễn dịch, phục hồi chức năng, dinh dưỡng,...

Bên cạnh đó, quá trình chăm sóc hậu phẫu cũng là yếu tố quyết định sự sống của người bệnh.

Ca phẫu thuật đã được thực hiện chặt chẽ, bài bản theo quy trình tiêu chuẩn quốc tế từ Trung tâm ghép phổi UCSF là 1 trong 9 trung tâm ghép phổi lớn và có uy tín nhất tại Hoa Kỳ.

12 giờ sau mổ, người bệnh đã tỉnh, tự thở những hơi thở đầu tiên của hai lá phổi mới trong những giọt nước mắt hạnh phúc của cả người bệnh và kíp thực hiện ghép phổi. Ngay trong ngày đầu tiên sau ghép phổi, người bệnh đã phục hồi tốt, các chỉ số hô hấp ổn định.

Sẽ được ghi nhận vào danh sách ghép phổi của thế giới

Trước đó, Bệnh viện Phổi Trung ương đã phối hợp với nhiều Bệnh viện khác thực hiện thành công kỹ thuật ghép phổi, trong đó có ca bệnh ghép 2 lá phổi cho người đàn ông 56 tuổi ở Thanh Hoá được đánh giá là thành công toàn diện nhất tại Việt Nam với thời gian sống lâu nhất.

Với những thành công này Chương trình Ghép phổi của nước ta sẽ được ghi nhận vào danh sách của hệ thống ghép phổi trên thế giới. Thành công của ca ghép phổi này đã:

1. Góp phần quan trọng vào thành tựu kỹ thuật ghép tạng của Việt Nam;

2. Chương trình ghép phổi sẽ giúp cứu được hàng nghìn người bệnh mà chỉ thay phổi mới cứu chữa được;

3. Các qui trình kỹ thuật chẩn đoán, điều trị nội khoa và phẫu thuật phổi sẽ như các nước phát triển.

Sự thành công của các ca ghép phổi đã cho thấy Việt Nam đã tiếp cận và làm chủ được những kỹ thuật đỉnh cao trong lĩnh vực ghép tạng, đây là thành tựu tiêu biểu của ngành Y tế Việt Nam, mang lại những giá trị to lớn cho sức khoẻ người bệnh và nhân dân.