Gạo trắng bị “oan”
PGS.TS Nguyễn Văn Hoan, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu lúa, Học viện Nông nghiệp cho biết, cơm (gạo) không chỉ cung cấp chất bột đường để bổ sung năng lượng cho cơ thể mà còn chứa nhiều vitamin và khoáng chất khác. Trong đó phải kể đến vitamin nhóm B (B1, B3, B6) và chất xơ. Ngoài ra gạo còn có vitamin E, magiê, mangan, sắt, kẽm.
Hiện nay có một quan điểm là “sợ” ăn gạo trắng. Hạt gạo quá trắng thường bị người tiêu dùng nghi ngại, cho rằng nó đã bị mất hết lớp dưỡng chất bên ngoài. Rằng ăn cơm gạo còn nguyên vỏ cám, gạo lứt, gạo cẩm… bao giờ cũng bổ hơn gạo trắng.
Nhiều người cho rằng gạo càng trắng, càng ít dưỡng chất và càng nhiều chất đường bột. Đó là chưa kể đến việc nhiều cơ sở sản xuất gạo hiện nay dùng hóa chất để làm hạt gạo trắng, bóng hơn.
Thậm chí những hóa chất này còn có thể “phù phép” gạo ẩm mốc thành những loại gạo trắng, thơm. Rằng lúa càng để lâu, gạo càng khó trắng hay màu trắng của hạt gạo chỉ đục đục, những loại gạo mà trắng lốp dễ bị nghi ngờ do được tẩm hóa chất bảo quản…
“Nói gạo bổ dưỡng hay không là dựa trên quan điểm nào. Nói chung các loại gạo màu gồm có gạo tím, gạo đỏ, gạo nâu, hay thậm chí là gạo vàng có hàm lượng vitamin cao, có hợp chất antonxenin có khả năng chống oxy hóa.
Loại gạo này tốt cho người tiểu đường, bệnh nhân ung thư. Có thể kể đến một số loại gạo như huyết rồng, gạo cẩm, các loại gạo xát sơ qua, còn nguyên vỏ cám. Điều này được hiểu là lớp vỏ cám, lỗ nhũ (phôi) của hạt gạo còn nguyên nên hàm lượng vitamin B1 lớn.
Người ốm cần bổ sung dinh dưỡng hoặc dùng làm rượu nếp thì người ta dùng gao này. Còn hàm lượng protein và tinh bột thì giống nhau ở mọi loại gạo, dù là trắng hay tím, đỏ”, PGS.TS Nguyễn Văn Hoan cho biết.
Do tính chất ấy mà gạo màu nói chung được gọi là gạo chức năng. Nó có một chức năng nhất định nào đó dành cho một đối tượng nào đó.
Như thế không có nghĩa là gạo trắng thì không có chất gì hay gạo càng trắng thì càng ít bổ dưỡng. Gạo trắng cũng có những thế mạnh mà lâu nay chúng ta đang hiểu sai.
Gạo càng trắng càng ngon
“Bây giờ người ta cứ lo đủ thứ, sợ thực phẩm nhiễm độc, sợ ảnh hưởng đến sức khỏe, nên mới cho rằng ăn gạo càng có màu sẫm thì càng bổ. Thực tế gạo càng trắng càng tốt. Tinh bột và protein nằm trong hạt gạo.
Khi được xay xát kỹ thì hạt gạo sẽ cho ra màu trắng. Loại gạo này khi nấu, tinh bột sẽ nhanh chóng biến thành đường nên nấu cơm nhanh chín hơn, ăn ngon hơn, mềm hơn, dễ tiêu hóa hơn. Nhiều người bảo ăn gạo thế thì không có vitamin, nhưng thực ra bây giờ có ai ăn cơm không bao giờ đâu.
Người ta phải ăn cơm với thức ăn. Vitamin có trong thịt, cá, trứng, rau… rất nhiều. Nếu cần bổ sung vitamin, chất đạm thì người ta bổ sung trứng, thịt, cá vào. Cần vitamin A thì ăn một vài lát cà chua, một đôi miếng cà rốt là có khi bằng ăn cả 5 lạng gạo”, PGS.TS Nguyễn Văn Hoan chia sẻ.
Cũng theo PGS.TS Nguyễn Văn Hoan, nếu bằng bếp lửa, khi cơm sôi, nên vặn nhỏ lửa, đậy vung để giữ nhiệt, tránh tiếp xúc với oxy không khí, là yếu tố phá huỷ thêm các vitamin trong gạo. Với cách làm như vậy, lượng vitamin B1 được giữ lại sẽ nhiều hơn đến 30% so với cách nấu bằng nước lạnh.
Nên chọn nồi cơm điện ngắt nhanh sau khi cạn nước, sau đó bật tiếp một lần nữa để cơm chín, muốn có cháy, bật thêm một lần nữa. Tốt nhất là vo gạo xong, để một lúc gạo ngấm nước rồi cho nước sôi vào nồi nấu.
Ngày nay công nghệ phát triển, có những loại gạo vừa cho vào nồi nước sôi đã chín ngay, nhưng đa phần là các loại gạo nhanh chính như gạo Nàng Xuân, Sóc Trăng… Cơm đạt độ dẻo và ngon nhất là 15 – 20 phút sau khi nấu.
“Gạo như thế nào là bổ, thì phải được hiểu là bổ cho ai, tốt cho cái gì. Gạo còn nguyên vỏ cám, gạo lứt… có nhiều vitamin B nhưng ngược lại hạt gạo cứng, khó ăn, khó tiêu hóa. Người thường chỉ cần ăn gạo trắng là đủ dưỡng chất”,
TS Nguyễn Văn Hoan.
Bảo Khánh