Theo y học cổ truyền, dưa chuột vị ngọt tính hàn, tác dụng giải khát, lợi tiểu, kích thích tiêu hoá, lọc máu, phòng trị bệnh thống phong (gút), huyết áp cao, bệnh tim mạch, tiểu đường, khó ngủ.
Trong 100g dưa chuột cung cấp cho cơ thể 16 calo trong đó có nước 95%; protein 0,8%; glucid 3%; cellulose 0,7%; tro 0,5%; 23mg% canxi; 27m% photpho; 1mg% sắt; còn có S, Mn, các chất nhầy và các vitamin A, B1, B2, PP và C… đều là dưỡng chất có lợi cho sức khỏe. Dưa chuột rất giàu kali, là chất có lợi cho bệnh tim mạch vì có tác dụng tăng đào thải nước và muối ra khỏi cơ thể.
Các nghiên cứu gần đây cho biết, dưa chuột tươi có chứa chất propanol và alcohol, có tác dụng ức chế sự chuyển hóa các chất đường thành mỡ, thích hợp để giảm cân. Trong dưa chuột còn có nhiều chất xơ, giúp đẩy nhanh tốc độ đào thải cặn bã ra khỏi cơ thể, rất thích hợp với người tăng cholesterol, axit uric, gan nhiễm mỡ… Dưới đây là một số món ăn từ dưa chuột để trị bệnh.
- Giảm cân: Dưa chuột vài trái ăn trước khi ăn cơm.
- Chữa tiểu đường: Dưa chuột 1 - 2 quả lớn, đậu hũ 20g, thịt heo 30g, hành, băm nhỏ nhồi vào quả dưa rồi hầm ăn.
- Chữa tàn nhang, da nhăn, da khô, da nhờn: Cắt lát mỏng trái dưa chuột đắp lên da mặt ngày 1 - 2 lần. Ngoài ra, dưa chuột cũng được dùng đắp ngoài da, trị ngứa, nấm ngoài da.
- Chữa gút (thống phong): Dưa chuột 2 - 3 trái, nấm mèo 20g, đậu hũ 30g, hành khô 3 củ, gia vị… Tất cả băm nhỏ nhồi vào quả dưa nấu ăn, hoặc ăn sống ngày 100 - 200g phòng trị bệnh gút rất hiệu quả.
Không nên dùng dưa chuột cho người hư hàn mới ốm dậy, không dùng cho những trường hợp cần tăng cân phục hồi sức khỏe, bị chứng tay chân sưng, nhức mỏi, co quắp do hàn, cước khí, chứng bụng đầy đau do hư hàn, chứng bụng đau do lạnh.
BS Nguyễn Phan Trúc Nguyên (Vũng Tàu)