Tại khoản 2 Điều 42 Nghị Định số 158/2016/NĐ-CP ngày 29/11/2016 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Khoáng sản quy định các tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản phải lắp đặt trạm cân tại vị trí đưa khoáng sản nguyên khai ra khỏi khu vực khai thác; lắp đặt camera giám sát tại các kho chứa để lưu trữ thông tin, số liệu liên quan.

Bãi tập kết cát của Công ty cổ phần Đoàn Chính Nghĩa.

Quy định này nhằm kiểm soát chặt chẽ sản lượng khoáng sản khai thác thực tế của các tổ chức, cá nhân, ngăn chặn tình trạng khai báo sai thực tế sản lượng khoáng sản khai thác hàng tháng khi kê khai nộp thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường của các tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản, chống thất thu ngân sách nhà nước.

Nhiều chủ mỏ đã tuân thủ thực hiện lắp đặt các thiết bị theo nghị định trên. Thế nhưng, qua phản ánh và khảo sát thực tế, phóng viên cũng phát hiện nhiều doanh nghiệp khai thác cát, sỏi chỉ lắp đặt theo kiểu đối phó.

Khi không có mặt lực lượng chức năng, các chủ mỏ cố tình vi phạm, lách luật. Có dấu hiệu làm “chảy máu” tài nguyên khoáng sản, gây thất thu ngân sách nhà nước.

Điển hình cho việc này ở xã Hòa Hiệp, huyện Cư Kuin, tỉnh Đắk Lắk là Công ty CP Đoàn Chính Nghĩa. Phóng viên nhiều lần xâm nhập tìm hiểu, ghi nhận tình hình tại bãi tập kết của các công ty này thì thấy việc lắp đặt trạm cân tải trọng chỉ để… "làm cảnh"?!

Ngày 16/10, phóng viên Khoa học và Đời sống thuộc Báo Tri thức và Cuộc sống đã có mặt tại địa phận cầu Giang Sơn thuộc thôn Giang Sơn, xã Hòa Hiệp, huyện Cư Kuin để ghi nhận sự việc tại bãi tập kết mỏ cát thuộc Công ty CP Đoàn Chính Nghĩa.

Tại đây có đến 3 chiếc máy xúc thay phiên hoạt động, đưa cát lên thùng xe ben. Đáng nói, sau khi “ăn no cát”, hàng chục chiếc xe ra khỏi khu vực khai thác nhưng đều không qua trạm cân. Chủ doanh nghiệp lắp đặt cân trọng tải nằm ngay cạnh bãi cát nhưng chỉ để trang trí, còn chức năng hoạt động thì gần như không!

Vậy khối lượng khoáng sản đã khai thác là bao nhiêu, đã được công ty ghi chép như thế nào?

Qua trao đổi, ông Lê Phước Toàn - Trưởng phòng TN&MT huyện Cư Kuin cho biết, sau khi nắm được sự việc, phòng sẽ tham mưu cho UBND huyện lập kế hoạch phối hợp với các phòng ban, các cơ quan chức năng có liên quan để phối hợp xử lý dứt điểm tình trạng trên.

Việc xuất cát đầu ra không thông qua trạm cân, camera giám sát đang làm thất thu thuế, thất thoát tài nguyên khoáng sản nhà nước nghiêm trọng.

Trước thực trạng trên kính mong các Cơ quan chức năng vào cuộc kiểm tra, xử lý, tránh tình trạng để các cá nhân, tập thể khai thác khoáng sản trục lợi, gây thất thoát tài nguyên khoáng sản, gây thất thoát thuế...

Khoa học & Đời Sống sẽ tiếp tục thông tin sự việc./.