Cỏ hàn the.

Cỏ hàn the (Desmodium heterophyllum), còn gọi là sơn lục đậu, họ đậu. Là loại cỏ nhỏ bò lan trên mặt đất, bò đến đâu mọc dễ đến đó.

Cây sống nhiều năm, phân nhiều nhánh lá mọc so le, có những lá đơn và lá kép, gồm 3 lá chét hình bầu dục hoặc hình xoan, đầu lá tròn, dài 1 – 2 cm, rộng 0,5 – 1 cm, mặt trên nhẵn, mặt dưới có lông mịn.

Cụm hoa ngắn và thưa, mọc ở nách lá, không cuống, màu tím hồng. Quả hơi dẹt có  4 – 5 hạt. Cỏ mọc khắp nơi, ở các tỉnh trong nước ta đều có.

Dân gian thường dùng cỏ hàn the chữa nhiều bệnh. Có nơi dùng cỏ hàn the mỗi ngày 30 – 40g, nấu sắc uống  liên tục 10 – 15 ngày, ngừng 1 – 3 ngày rồi uống lại để chị sỏi niệu có kết quả tốt.

Thời gian uống phải từ 6 tháng đến 1 năm mới ra hết sỏi. Chữa viêm dạ dày, tiểu lỏng cũng dùng 30 – 40g sắc uống. Giã đắp trị viêm lở da, ung nhọt.

Sốt, viêm đường tiết niệu: hàn the 40g, lá tre 40g, thân cây sậy 40g. Nấu sắc uống.

Phù thiểu niệu do suy tim, suy thận: hàn the 30g, lá mã đề 30g, cam thảo đất 30g. Nấu sắc uống.

Cơn đau quặn thận: cỏ hàn the: 30 gam, cỏ nhọ nồi :30 gam, bồ công anh: 30 gam
Các thứ trên sắc 2 lầ uống mỗi ngày một lần.

Lương y Nguyễn Văn (Hội Đông y Việt Nam)