Nhiều sai phạm tại KCN Tân Tạo của ITACO.

Thu lợi bất hợp pháp từ các KCN

Mới đây, Thanh tra Chính phủ đã phát hiện hàng loạt sai phạm của Công ty CP Đầu tư và Công nghiệp (ITACO) tại KCN Tân Tạo hiện hữu và KCN Tân Tạo mở rộng.

Theo đó, tại KCN Tân Tạo, ITACO thuê đất để xây dựng công trình công nghiệp, nhưng cho thuê lại hoặc đầu tư xây dựng công trình không đúng mục đích được quy hoạch, thu lợi bất hợp pháp hơn 98,1 tỷ đồng và hơn 233,8 nghìn USD. Công ty cũng tự ý chia tách một số khu đất để xây dựng không đúng mục đích thu lợi bất hợp pháp.

Trong khi đó, KCN Tân Tạo mở rộng còn cho 93 nhà đầu tư thuê lại đất, thu về tổng số tiền hơn 1.041 tỷ đồng và hơn 5,8 triệu USD trong giai đoạn trước ngày 1/7/2014, nhưng đến nay không thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước.

ITACO là doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Tân Tạo, có 6 công ty con, bao gồm: Công ty TNHH Khai thác Dịch vụ - Kinh doanh văn phòng và Nhà xưởng Tân Tạo (Taserco), Công ty CP đầu tư Tân Đức (TAD), Công ty CP khai thác & phát triển kho vận Tân Tạo (Itatrans), Công ty CP bầu trời Tân Tạo Mê Kông (MKS), Công ty CP đầu tư kinh doanh đô thị Tân Tạo Mê Kông (MKC), Công ty CP Bờ biển dài Tân Tạo (LB).

Tập đoàn Tân Tạo là doanh nghiệp tư nhân đầu tiên của Việt nam được cấp đất để phát triển Khu công nghiệp, cho tới nay đã và đang phát triển nhiều dự án KCN mang lại lợi nhuận lớn trong hoạt động kinh doanh. Trong đó, ngay từ năm 1997, công ty đã khởi công KCN Tân Tạo (giai đoạn 1), đến năm 2004 khởi công KCN Nhơn Trạch, năm 2004 tiếp tục khởi công KCN Tân Tạo (giai đoạn 2), năm 2005 khởi công KCN Tân Đức (giai đoạn 1), năm 2006 khởi công KCN Nhơn Hội.

Tân Tạo cũng đang gặp khó tại dự án nhiệt điện Kiên Lương. Năm 2009, công ty đã khởi công xây dựng hạ tầng cho Trung tâm nhiệt điện Kiên Lương với công suất 4.400MW. Ngày 7/3/2014 Bộ Công Thương đã có văn bản số 230/TCNL-BOT thông báo ý kiến của Văn phòng Chính phủ, đồng ý cho Tân Tạo chuyển hình thức đầu tư dự án Kiên Lương 1 từ BOO sang BOT.

Ngày 11/12/2015, Tổng Cục Năng lượng – Bộ Công Thương và Công ty CP Phát triển năng lượng Tân Tạo đã ký Biên bản ghi nhớ phát triển dự án BOT Nhà máy điện Kiên Lương 1. Tuy nhiên, dự án Nhiệt điện Kiên Lương lại không nằm trong danh mục các dự án điện được quy hoạch theo Quyết định 428/QĐ-TTg ngày 18/3/2016.

Bà Đặng Thị Hoàng Yến (Maya Dangelas - SN 1959) là người sáng lập, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc ITACO. Bà tốt nghiệp Trường Đại học Kinh tế TPHCM, sau đó công tác tại cơ quan nhà nước 13 năm. Năm 1993, bà thành lập Công ty TNHH Hoàng Yến, tiền thân Tập đoàn Tân Tạo ngày nay. Năm 2002, bà sang Hoa Kỳ sau đó thành lập Công ty TNHH US Southern hoạt động trong lĩnh vực phát triển đất đai.

Tới nay, Tập đoàn Tân Tạo có trên 30 công ty con hoạt động ở nhiều lĩnh vực như phát triển hạ tầng, xây dựng, năng lượng và truyền thông. Tính đến 31/12/2020, tổng tài sản của Tập đoàn là 13.334 tỷ đồng. Trong đó, tập trung chủ yếu vào các KCN, Khu đô thị mà Tập đoàn đang đầu tư khai thác. Trong năm, Công ty đã đầu tư hạ tầng Khu E.City Tân Đức để phục vụ cho việc kinh doanh.

Bà Đặng Thị Hoàng Yến và em trai Đặng Thành Tâm xây dựng Tập đoàn Tân Tạo và Kinh Bắc hiện nay.

Đón sóng đầu tư từ Trung Quốc về Việt Nam

Em trai của bà Đặng Thị Hoàng Yến là ông Đặng Thành Tâm (SN 1964) cũng là doanh nhân nổi tiếng. Ông Đặng Thành Tâm sở hữu Tập đoàn Kinh Bắc đã và đang là chủ của hàng nghìn hecta bất động sản công nghiệp.

Ông Đặng Thành Tâm học chuyên ngành Kỹ sư Hàng hải (Đại học Hàng Hải, Hải Phòng), từng công tác tại Công ty vận tải biển Sài Gòn (1988 - 1996). Ông có thời gian dài làm Tổng Giám đốc, thành viên HĐQT Công ty ITACO của chị gái mình - bà Đặng Thị Hoàng Yến (từ 1996 – 2011).

Từ năm 2005, ông là Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Công ty CP KCN Sài Gòn - Bắc Giang (Chủ đầu tư KCN Quang Châu, tỉnh Bắc Giang); Tổng Giám đốc Công ty CP Đầu tư Sài Gòn - Đà Nẵng (Chủ đầu tư KCN Hòa Khánh Mở rộng, TP Đà Nẵng).

Từ năm 2006, ông giữ chức Chủ tịch Tập đoàn Đầu tư Sài Gòn - Saigon Invest Group. Đây là tập đoàn quản lý, điều hành 18 khu công nghiệp dọc khắp Việt Nam, kinh doanh tài chính, ngân hàng, viễn thông, du lịch, khách sạn, resorts...

Ông Đặng Thành Tâm đã vào Công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc - CTCP từ những năm 2000 (nay là Tổng Công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc) và giữ chức Chủ tịch HĐQT đến nay.

Kinh Bắc khởi đầu từ lĩnh vực đầu tư và phát triển kinh doanh KCN, sau đó mở rộng đầu tư vào ngân hàng, năng lượng, khoáng sản (giai đoạn 2008 - 2009). Tuy nhiên, từ năm 2013 - 2015 đã thoái vốn tại các lĩnh vực này và chỉ tập trung vào kinh doanh, phát triển các KCN, khu đô thị.

Là một trong những doanh nghiệp giữ quỹ đất KCN “khủng” nhất nhì Việt Nam. Tính đến 31/12/2020, Kinh Bắc sở hữu quỹ đất KCN lên đến 4.713ha, mỗi KCN đều có quy mô trung bình trên 200ha. Ngoài ra, hiện tại Kinh Bắc cũng sở hữu tới 717,9ha đất khu đô thị từ Bắc vào Nam. Không dừng lại ở đó, từ cuối năm 2020, Kinh Bắc đã và đang tăng cường phát triển các dự án lớn tại một số tỉnh như Long An, Hải Dương, Hưng Yên, Vũng Tàu, khiến quỹ đất KCN và khu đô thị dự kiến sẽ tăng lên đáng kể.

Năm 2018, tốc độ thu hút đầu tư của Kinh Bắc tăng trưởng mạnh nhờ tác động của làn sóng dịch chuyển đầu tư từ Trung Quốc, Nhật Bản, Hồng Kông và Đài Loan (Trung Quốc) vào Việt Nam. Nhờ đó, các KCN Quế Võ Bắc Ninh, Tràng Duệ Hải Phòng hiện đã đạt tỷ lệ lấp đầy khoảng 97%, tốc độ tăng trưởng tỷ lệ lấp đầy lên đến trên 30% mỗi KCN. Các KCN đều thu hút vốn FDI lớn từ những tập đoàn quốc tế như Canon, Foxconn, LG, JA Solar, Goertek, Fuyu, Luxshare, Jufeng.